Stanisław Moniuszko - grafika Adolphe'a Lafosse'a [fot. www.polona.pl]
Stanisław Moniuszko - fotografia Władysława Walkiewicza [fot. www.polona.pl]
Studiował w Berlinie, gdzie odbywał także praktykę, prowadząc chóry i akompaniując śpiewakom. W tamtejszym środowisku odkrywał repertuar operowy, oratoryjny i symfoniczny. Biorąc udział w próbach, poznawał także proces przygotowywania dzieł do wystawienia i technikę dyrygowania. Czyż można więc takiemu człowiekowi odmówić przygotowania i świadomości na europejskim poziomie? Ach, no tak. Ale o kim mowa? Stanisław Moniuszko - oto gość audycji. Duchem obecny, ale w jego imieniu przemówiła muzyka.
Urodził się 5 maja 1819 roku koło Mińska, zmarł 4 czerwca 1872 roku w Warszawie. Daty jak daty. Lecz jak wówczas wyglądała Polska? No właśnie... Jak więc mówić o wolności, o swobodzie twórczej, o kulturze i tworzeniu wielkich dzieł na dowolny skład wykonawczy?
Stanisław Moniuszko znany jest przede wszystkim z twórczości operowej. Komóż obce są takie tytuły jak Halka czy Straszny dwór? A przecież to nie jedyne jego opery. Łącznie powstało 6 utworów tego gatunku. Jako pierwsza powstała "Halka". Początkowo w wersji dwuaktowej, ostatecznie przyjęła formę dzieła czteroaktowego, które doczekało się wielkiej premiery w 1858 roku. W tym samym czasie, choć na jesieni, wystawiono drugą operę - Flis. Skromny, jednoaktowy obrazek nadwiślańskiej wsi z XIX wieku, utworzony niemal w całości podczas pobytu za granicą. Trzecia w kolejce stoi Hrabina. Trzyaktowe dzieło wystawione po raz pierwszy w roku 1860 - dzieło, po którym (rok później) świat poznał jednoaktowe Verbum nobile. Przedostatnim dziełem z gatunku opery jest słynny "Straszny dwór", najobszerniejsza, czteroaktowa kompozycja. Listę zamyka trzyaktowa Paria z prologiem, wystawiona w grudniu 1869 roku. Poza pierwszą wersją Halki, wszystkie opery Moniuszki zaistniały na warszawskiej scenie. W programie zabrzmiały 3 uwertury, z następujących oper: Verbum nobile, Flis i Hrabina. Za mało szczegółów? Same uwertury? Nie bądźcie zawiedzeni. Do twórczości operowej Stanisława Moniuszki powrócimy w innych odcinkach audycji.
Stanisław Moniuszko – Opera Verbum nobile: Uwertura – Opera Flis: Uwertura – Opera Hrabina: Uwertura
wyk.: Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Narodowej, Antoni Wit (dyrygent)
Czym tętni muzyczne życie? Próba odpowiedzi na to pytanie, to podstawa programu. Bogactwo i unikatowość świata muzyki prowokuje jednak do poszukiwań ciekawostek. Co by było, gdyby w czasach Bacha istniał ZAiKS albo co wiemy o najpopularniejszych fragmentach "Carmen" i czy maszyna do pisania może być instrumentem solowym!? To tylko niektóre z nurtujących pytań! Słowem - klasyka!
Audycja odsłania różne oblicza muzyki "klasycznej" (bo przecież nie... poważnej!), a ta niejedno ma imię. Muzyka istnieje także na boisku sportowym i w gabinecie lekarskim. Łamanie schematów!? To jedno z głównych założeń! Nie zabraknie tu jednak rozmów z ciekawymi ludźmi i relacji z wydarzeń muzycznych. Audycja składa się ze stałych elementów ("Kartka z kalendarza", "Płytomaniak", "Gra w klasy" etc.), ale - podobnie jak muzyka - bywa też nieprzewidywalna i może wymknąć się ze schematu... ;-)
Audycja adresowana jest zarówno do znawców tematu, jaki i tych, którzy dopiero świat muzyki odkrywają. W nowej odsłonie stanowi przede wszystkim źródło informacji o świecie muzyki - tym aktualnym i historycznym, regionalnym i globalnym. A w świąteczne wieczory zatopimy się w niebanalnej muzyce...!