Szefowa resortu kultury wraz z przedstawicielami najwyższych władz państwowych, weteranami i mieszkańcami stolicy oddała w czwartek hołd powstańcom warszawskim w godzinę "W" przed pomnikiem Gloria Victis na Cmentarzu Wojskowym na stołecznych Powązkach.

"Cisza w godzinę +W+ jest wielowymiarowym doświadczeniem. Przed pomnikiem Gloria Victis oddaliśmy cześć tym, którzy walczyli za naszą wolność, wspólnotę i najcenniejsze wartości. Chwała Bohaterkom i Bohaterom!" - podkreśliła Wróblewska we wpisie na portalu X.

Uroczystości przed pomnikiem Gloria Victis stanowią kulminacyjny punkt obchodów rocznicy Powstania Warszawskiego. O godz. 17.00, o której 1 sierpnia 1944 r. - 80 lat temu - rozpoczął się w Warszawie zryw, zawyły syreny. Zgromadzeni przed pomnikiem minutą ciszy uczcili pamięć powstańców. Odśpiewano Mazurek Dąbrowskiego i odegrano hejnał warszawski.

Następnie modlitwę w intencji poległych powstańców odmówił biskup polowy Wojska Polskiego Wiesław Lechowicz. Dla uczczenia 80. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego oddano także salwę honorową.

Wieńce przed pomnikiem Gloria Victis złożyli prezydent Andrzej Duda, marszałek Sejmu Szymon Hołownia, marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska. Wieniec w imieniu premiera Donalda Tuska złożyli wicepremier, szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz, szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Lech Parell, wiceszef MON Cezary Tomczyk oraz wiceszef MSZ Władysław T. Bartoszewski. W imieniu mieszkańców stolicy wieniec złożył prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski. Delegacjom towarzyszyli uczestnicy powstania.

Obelisk Gloria Victis postawiono na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w drugą rocznicę zrywu w 1946 r. Autorką monumentu wyłonionego w konkursie jest łączniczka i żołnierz Powstania Warszawskiego Helena Kłosowicz. Wokół pomnika znajdują się mogiły powstańców, których ciała ekshumowano zaraz po wojnie z całej stolicy.

Nazwa pomnika - "Chwała zwyciężonym" - jest nawiązaniem do opowiadania Elizy Orzeszkowej, poświęconego Powstaniu Styczniowemu, w którym autorka podkreśliła, że walczącym w imię wyzwolenia ojczyzny należy się cześć i szacunek, niezależnie od wyników walk.

Powstanie Warszawskie, które wybuchło 1 sierpnia 1944 r. o godz. 17.00, było największą akcją zbrojną podziemia w okupowanej przez Niemców Europie. Do walki w stolicy przystąpiło ok. 40-50 tys. powstańców. Planowane na kilka dni, trwało ponad dwa miesiące. W czasie walk w Warszawie zginęło ok. 18 tys. powstańców, a 25 tys. zostało rannych. Straty wśród ludności cywilnej były ogromne i wynosiły ok. 180 tys. zabitych. Pozostałych przy życiu mieszkańców Warszawy, ok. 500 tys. osób, wypędzono z miasta, które po Powstaniu Niemcy zaczęli systematycznie burzyć. (PAP)

akn/ akr/ dki/