Regeneracja zagrożonych siedlisk może zapobiec wyginięciu nawet miliona gatunków roślin i zwierząt na świecie. Dlatego Organizacja Narodów Zjednoczonych ogłosiła lata 2021-2030 Dekadą Odtwarzania Ekosystemów, aby poprzez działania ochronne zapobiec degradacji cennych siedlisk przyrodniczych.

Dąbrowa świetlista - świetliste i ciepłolubne lasy dębowe - jest najbogatszym w gatunki ekosystemem leśnym w Polsce. Ich istnienie było historycznie związane z ekstensywną działalnością człowieka: wypasem zwierząt, zbieraniem chrustu czy wycinką pojedynczych drzew. Zaniechanie tych działań sprawiło, że m.in. w Puszczy Kampinoskiej pojawiły się gatunki inwazyjne, które zacieniają niższe warstwy lasu i zagrażają stanowiskom roślin prawnie chronionych w Polsce. Należą do nich m.in. trzy gatunki wymienione w dyrektywie siedliskowej UE: starodub łąkowy, dzwonecznik wonny i leniec bezpodkwiatkowy.

Kampinoski Park Narodowy (KPN) jest jednym z niewielu w skali światowej parków narodowych sąsiadującym ze stolicą państwa. O jego wyjątkowości i różnorodności decyduje nie tylko historia geomorfologiczna i biologiczne bogactwo, lecz także działalność człowieka, który sprawił, że wykształciły się półnaturalne środowiska leśne.

„Jako park narodowy mamy za zadanie chronić różnorodność siedlisk. Dąbrowa świetlista to najbogatszy florystycznie zespół leśny, który powstał poprzez wypas, zbiór drewna na opał, wyrąb, grabienie ściółki i koszenie. Jedyną metodą utrzymania ekosystemów półnaturalnych w dobrej kondycji jest ochrona czynna - próbujemy naśladować dawne czynności ludzkie” - zaznacza Anna Kębłowska z zespołu nauki i monitoringu KPN.

Wartość przyrodnicza i znaczenie społeczne Kampinoskiego Parku Narodowego sprawiło, że w 2000 r. dołączył do grona Światowych Rezerwatów Biosfery UNESCO, a w 2004 r. do europejskiej sieci Natura 2000. W ramach programu Natura 2000 KPN jest zobowiązany do chronienia siedlisk zanikających w UE, wymienionych w europejskiej dyrektywie siedliskowej.

Wykonanie zabiegów czynnej ochrony siedlisk dąbrowy świetlistej w ramach finansowanego przez IKEA programu Re:Generacja jest planowane na jesień 2024 r. Zabiegi ochronne będą polegały na zwiększeniu dostępu światła do niższych warstw roślinności poprzez zachowanie odpowiedniego zwarcia podszytu oraz usuwanie gatunków inwazyjnych. Dzięki temu rzadkie, objęte prawną ochroną gatunki roślin będą miały lepsze warunki do rozwoju.

„W naszych działaniach na rzecz bioróżnorodności i troski o klimat opieramy się na naukowej wiedzy organizacji eksperckich. Dlatego postanowiliśmy wesprzeć program Re:Generacja, a konkretnie sfinansować w jego ramach działania na rzecz ekosystemu dąbrowy świetlistej w Kampinoskim Parku Narodowym” - podkreśla Agata Czachórska, dyrektorka ds. zrównoważonego rozwoju w IKEA Retail.

Operatorem programu Re:Generacja jest UNEP/GRID-Warszawa, ośrodek działający w strukturze Narodowej Fundacji Ochrony Środowiska, afiliowany przy UNEP - Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Środowiska. UNEP/GRID-Warszawa od 1991 r. wspiera partnerów instytucjonalnych, organizacje oraz firmy w działaniach na rzecz ochrony przyrody i zrównoważonego rozwoju.

„W ciągu czterech lat trwania programu Re:Generacja podjęliśmy współpracę z sześcioma parkami narodowymi, trzema parkami krajobrazowymi, dwoma zarządcami ogrodów historycznych oraz 14 firmami. Objęliśmy wsparciem już 19 ekosystemów, ale w naszej bazie wciąż jest ponad dwa razy tyle cennych przyrodniczo miejsc wymagających wsparcia” - wyjaśnia Emilia Jurkiewicz z UNEP/GRID-Warszawa, koordynatorka programu Re:Generacja.

UNEP/GRID-Warszawa zrealizował w ramach programu Re:Generacja zabiegi ochronne w siedmiu rezerwatach i 10 obszarach Natura 2000, które objęły: siedem ekosystemów łąk i muraw, pięć torfowiskowych, dwa leśne, dwa ekosystemy wód słodkich, dwa miejskie i jeden nadmorski. Zorganizowano także wypas ponad 500 owiec na 21 ha hal przez ok. 150 dni w roku, zebrano ponad 200 kg śmieci i przeprowadzono 10 warsztatów edukacyjnych dla prawie 250 uczniów. Działania wspomagało blisko 170 uczestników wolontariatu.

Podejmowane w ramach programu Re:Generacja działania mogą być uwzględniane w raportach ESG zgodnie z dyrektywą CSRD na podstawie Europejskich Standardów Raportowania Zrównoważonego Rozwoju (European Sustainability Reporting Standards, ESRS).

Wizją IKEA jest tworzenie lepszego codziennego życia dla wielu ludzi. Realizowanie tej wizji bez wzięcia pod uwagę wpływu na planetę jest w dzisiejszych czasach niemożliwe.

„Z analizy Światowego Forum Ekonomicznego wynika, że w perspektywie 10-letniej najpoważniejsze globalne zagrożenia będą dotyczyć środowiska. Jednym z tych kluczowych, znajdujących się w pierwszej trójce ryzyk jest utrata bioróżnorodności i załamanie ekosystemów. Będzie ono oddziaływać nie tylko na stan natury, lecz także na gospodarkę i ludzi. Dlatego tak ważne jest, by biznes działał również w tym obszarze” - mówi Agata Czachórska.

W 2023 r. IKEA, przyłączając się do apelu o wycofanie paliw kopalnych, powstrzymanie wylesiania i zajęcie się podstawowymi przyczynami zanieczyszczenia powietrza, opracowała rygorystyczne plany działania zgodne z celami: osiągnięcia zerowych emisji netto w 2050 r., transformacji w kierunku gospodarki obiegu zamkniętego, regeneracji zasobów, ochrony ekosystemów oraz poprawy różnorodności biologicznej.

Firma w swojej działalności promuje odpowiedzialne pozyskiwanie surowców, przyczyniając się do ochrony, odbudowy i regeneracji lasów. W zeszłym roku uruchomiła pierwszą w branży globalną mapę dostaw drewna, zwiększając tym samym przejrzystość poprzez publiczne udostępnianie informacji o pochodzeniu drewna wykorzystywanego w produktach IKEA.

Źródło informacji: PAP MediaRoom

UWAGA: Za materiał opublikowany przez redakcję PAP MediaRoom odpowiedzialność ponosi jego nadawca, wskazany każdorazowo jako „źródło informacji”.