Nowo odkryty gatunek, Parvosuchus aurelioi, opisany w „Scientific Reports” (https://www.nature.com/articles/s41598-024-63313-3), został zidentyfikowany na podstawie dobrze zachowanych skamieniałości znalezionych w formacji Chanares w północno-zachodniej Argentynie. Odkrycia dokonano w ramach ekspedycji paleontologicznej międzynarodowego zespołu badaczy, w tym specjalistów z Argentyny, Brazylii, Niemiec i Stanów Zjednoczonych. Formacja Chanares jest znana z bogactwa skamieniałości pochodzących ze środkowego triasu (okresu trwającego mniej więcej 247-237 mln lat temu), co czyni ją kluczowym miejscem dla badań nad ewolucją wczesnych archozaurów.

Badacze użyli zaawansowanych metod analizy skamieniałości, w tym tomografii komputerowej (CT), aby szczegółowo zbadać strukturę kości Parvosuchus aurelioi. Dzięki temu mogli odtworzyć dokładną budowę anatomiczną zwierzęcia i zrozumieć jego biomechanikę. Wykorzystanie technologii cyfrowej umożliwiło także stworzenie trójwymiarowych modeli, które pomagają w wizualizacji i analizie funkcji poszczególnych elementów szkieletu.

P. aurelioi był stosunkowo niewielkim przedstawicielem krokodylomorfów. Długość jego ciała nie przekraczała metra, co czyniło go jednym z mniejszych drapieżników swojego ekosystemu. Charakterystyczne cechy tego gatunku obejmują smukłe kończyny - co wskazuje na przystosowanie do szybkiego biegu.

Parvosuchus aurelioi jest przedstawicielem grupy gracilizuch (Gracilisuchus), które były małymi, zwinnymi drapieżnikami, zamieszkującymi różne środowiska lądowe. Analiza skamieniałości sugeruje, że miały one zróżnicowaną dietę, obejmującą zarówno drobne kręgowce, jak i większe owady. Ich smukłe, wydłużone kończyny oraz budowa czaszki wskazują, że były doskonale przystosowane do aktywnego polowania i szybkiego przemieszczania się po zróżnicowanym terenie.

Parvosuchus aurelioi dołącza do rosnącej listy krokodylomorfów znanych z triasu, które obejmują zarówno małe, jak i gigantyczne formy drapieżne. Inne znane gatunki z tego okresu to gigantyczne czworonogi, takie jak prestozuch (Prestosuchus chiniquensis) i Luperosuchus fractus, które dominowały jako szczytowi drapieżnicy swoich ekosystemów. W przeciwieństwie do nich, gracilizuchy były bardziej zróżnicowane ekologicznie, zajmując nisze, które wymagały zwinności i szybkiego poruszania się.

Odkrycie Parvosuchus aurelioi dostarcza ważnych danych do zrozumienia ewolucji wczesnych archozaurów - grupy, która obejmuje przodków zarówno krokodyli, jak i dinozaurów. Badania nad tym gatunkiem mogą pomóc w rekonstrukcji ewolucji archozaurów, wskazując na różnorodność form i strategii przetrwania, jakie rozwijały się w triasie. Dodatkowo, jak podkreślają badacze, analiza skamieniałości Parvosuchus aurelioi może rzucić światło na adaptacje morfologiczne, które umożliwiły tym zwierzętom przetrwanie w dynamicznie zmieniających się środowiskach.

Jak podkreślają naukowcy, znaczenie ochrony stanowisk paleontologicznych, takich jak formacja Chanares, jest kluczowe dla zrozumienia historii życia na Ziemi. Wiele z tych miejsc jest zagrożonych działalnością człowieka, w tym eksploatacją zasobów naturalnych i rozwojem urbanistycznym. Jak napisano w artykule, do ochrony tych bezcennych zasobów niezbędna jest międzynarodowa współpraca naukowców.

Odkrycie Parvosuchus aurelioi otwiera nowe kierunki badań, zarówno w zakresie paleontologii i biologii ewolucyjnej. Naukowcy planują dalsze ekspedycje do formacji Chanares oraz innych podobnych miejsc, aby znaleźć więcej skamieniałości i lepiej zrozumieć ekosystemy triasowe. Badania nad tym gatunkiem mogą się też przyczynić do rozwoju nowych hipotez dotyczących adaptacji i ewolucji wczesnych archozaurów. (PAP)

Autorka: Urszula Kaczorowska

uka/ zan/