Uchwałę o przeprowadzeniu 14 lipca tego referendum rada powiatu hajnowskiego przyjęła 28 maja. Pod koniec kwietnia wniosek o referendum złożyła grupa "Inicjatywa Mieszkańców Regionu Puszczy Białowieskiej".

W referendum mieszkańcy wszystkich gmin z terenu powiatu mieliby odpowiadać na pytanie: "Czy popierasz funkcjonujący od stu lat model zarządzania Puszczą Białowieską: - realizowany przez administrację Lasów Państwowych i Białowieskiego Parku Narodowego; przy udziale samorządów i społeczności lokalnej; w oparciu o funkcjonujące przepisy prawa o gospodarce leśnej, łowieckiej i o ochronie przyrody, z zachowaniem możliwości korzystania przez mieszkańców regionu z dobrodziejstw Puszczy Białowieskiej". Pytanie zaproponowali inicjatorzy referendum.

Prawnicy wojewody ocenili, że pytanie jest niejasne. "Zdaniem prawników z biura nadzoru i kontroli, treść pytania nie odpowiada temu, w jaki sposób ono powinno być zadane" - powiedział PAP wojewoda Brzozowski.

Zastrzegł, że ta ocena nie jest próbą blokowania referendum. "To nie jest próba hamowania czy blokowania czegokolwiek, to jest raczej zwrócenie uwagi na to, że pytanie referendalne powinno zamykać się w jakichś określonych normach. Prosimy o to, żeby to jak najszybciej poprawić" - dodał Brzozowski.

Organizator referendum ma teraz do końca czerwca czas na poprawienie tego pytania. Wojewoda powiedział, że urząd wojewódzki może pomóc, np. wskazując normy konstruowania pytań referendalnych.

Dokumentów z urzędu wojewódzkiego nie widział jeszcze starosta hajnowski Andrzej Skiepko. Starosta powiedział PAP w piątek, że dopiero, gdy je przeanalizuje, będzie mógł powiedzieć, np. kto ma poprawiać pytanie. "Niech wypowie się biuro prawne" - dodał Skiepko.

Starosta przyznał jednak, że mieszkańcy zwracali w rozmowach uwagę, że nie rozumieją tego pytania, ocenili je jako "strasznie zawiłe, niejasne". Dodał, że niektórzy mieszkańcy - odwołując się chociażby do kwestii ograniczenia pozyskania drewna - oceniają, że takiego zarządzania, jakie jest obecnie, nie chcą. "Odpowiedzieli, że nie chcą takiego zarządzania" - powiedział Skiepko. Wskazał też, że - ponieważ nigdy wcześniej nie było takiego referendum - niektóre kwestie są rozpatrywane po raz pierwszy, co wymaga wyjaśnień.

Pomysł na referendum pojawił się po prezentacji w lutym na posiedzeniu senackiej komisji klimatu i środowiska projektu ustawy, który zakłada ochronę puszczy w formie takiej, jak park narodowy. Obecnie 10 tys. ha polskiej części Puszczy Białowieskiej stanowi Białowieski Park Narodowy, resztą zarządzają Lasy Państwowe (trzy nadleśnictwa: Białowieża, Browsk i Hajnówka). W projekcie prezentowanym na senackiej komisji była mowa m.in. o likwidacji nadleśnictw. Uczestniczący w tej komisji samorządowcy z powiatu hajnowskiego podnosili, że projekt nie był z nimi konsultowany.

Ministerstwo klimatu odpowiadało potem wielokrotnie, że projekt prezentowany w Senacie nie jest nigdzie procedowany w żadnej formule, jest projektem społecznym, nie jest też projektem ani ministerstwa, ani rządu. Minister klimatu Paulina Hennig-Kloska informowała, że są kontynuowane prace nad tzw. zintegrowanym planem zarządzania obiektem światowego dziedzictwa UNESCO Puszcza Białowieska (od Polski tego planu wymaga UNESCO - PAP), a równolegle ministerstwo prowadzi swoje prace nad ustawą, tzw. konstytucją dla puszczy. Tłumaczyła, że ta konstytucja ma uporządkować kwestie związane z zarządzaniem puszczą. Ministerstwo założeń tej konstytucji dotąd nie przedstawiło. Informowało także, że nie są prowadzone prace nad powiększeniem Białowieskiego Parku Narodowego.

Pod wnioskiem o referendum inicjatorzy zebrali ponad 4,3 tys. podpisów poparcia, uznano 4,1 tys. z nich jako zebrane prawidłowo.

Już wcześniej starosta informował, że aby referendum było ważne do urn musi pójść co najmniej 30 proc. uprawnionych do głosowania. Przyznawał też, że nie wiadomo dla kogo wynik referendum miałby być wiążący, ale ważne jest, aby mieszkańcy zabrali głos w sprawach dotyczących puszczy.

W ostatnich tygodniach, podczas seminarium online Instytutu Ochrony Środowiska-PIB - w ramach kontynuacji prac nad zintegrowanym planem zarządzania dla Puszczy Białowieskiej - podano informację, że do zarządzania puszczą, ze względu na trudną sytuację geopolityczną za wschodnią granicą, ma być włączona Straż Graniczna. (PAP)

autorka: Izabela Próchnicka, Robert Fiłończuk

kow/ rof/ par/ mow/