W piątek sejmowa komisja śledcza ds. tzw. afery wizowej przesłuchuje Jarosława Kaczyńskiego, który w poprzedniej kadencji przez pewien czas pełnił funkcję wicepremiera oraz szefa komitetu ds. bezpieczeństwa.

Przewodniczący komisji Michał Szczerba (KO) pytał świadka o program Poland.Business Harbour. Program zakładał uproszczoną procedurę wizową dla firm, startupów i specjalistów IT, bez konieczności uzyskania pozwolenia na pracę. Początkowo był przeznaczony dla obywateli Białorusi, a następnie został rozszerzony o inne kraje. Za jedną ze ścieżek programu odpowiadała KPRM i GovTech. Pod koniec stycznia tego roku PBH został zawieszony.

Kaczyński pytany, na czym polegał ten program, wskazał, że w okolicach Mińska została zorganizowana instytucja, która miała naśladować Dolinę Krzemowa. "Miała być takim miejscem, gdzie są podejmowane inicjatywy biznesowe, ale z zakresu najwyższej techniki komputerowej i podobnych technik. Mieli tam pracować przede wszystkim informatycy" - mówił.

Świadek zaznaczył, że nie zajmował się tą sprawa; robiła to ówczesna minister Jadwiga Emilewicz.

Kaczyński zeznał ponadto, że nie dochodziły do niego żadne informacje ze strony ówczesnego szefa MSWiA Mariusza Kamińskiego, czy MSZ Zbigniewa Raua, które by wskazywały na to, że w związku z tą operacją, "której cele się wydawały racjonalne z punktu widzenia polskich interesów", dochodziło do wydarzeń o groźnym z punktu widzenia bezpieczeństwa państwa charakterze.

Kaczyński zaznaczał, że jako wicepremier zajmował się przed wszystkim sprawami obrony, w tym sytuacją polskiej armii.

Szczerba w trakcie przesłuchania przytaczał informacje przekazane przez ABW oraz Agencji Wywiadu, m.in. dot. możliwej wzmożonej migracji obywateli Rosji do Polski i wynikających z niej zagrożeń dla bezpieczeństwa w tym o charakterze wywiadowczym i terrorystycznym; chodzi o pismo z lutego 2021 r. Pytał jednocześnie świadka czy otrzymywał meldunki w tej sprawie.

Kaczyński odpowiadał, że sobie tego nie przypomina, "ale pamięć jest zawodna".

Świadek przekonywał też, że nie ma wiedzy, kto zdecydował o rozszerzeniu programu Poland.Business Harbour, w lipcu 2021 r. na obywateli Rosji.

Szczerba pytał też, czy ówcześni ministrowie: Waldemar Buda, Mariusz Kamiński, Zbigniew Rau, Justyna Orłowska informowali świadka o problemach wynikających z realizacji programu. Przewodniczący komisji zaznaczył, że otrzymali oni w czerwcu 2022 r. informację od służb, w której wskazano, że zdarzają się przypadki braku dokumentów potwierdzających kwalifikacje zawodowe osób ubiegających się o wizę w programie Poland.Business Harbour. Kaczyński i tym razem odpowiedział, że nie przypomina sobie takiej informacji.

Szczerba pytał również dlaczego po wybuchu wojny na Ukrainie, kiedy wprowadzano sankcje na obywateli Rosji, nie uniemożliwiono korzystanie z tego programu obywatelom Rosji. Kaczyński zwrócił uwagę, że te sankcje były skonkretyzowane personalnie i dotyczyły stosunkowo niewielkiej grupy ludzi.

Odpowiadając na kolejne pytania dotyczące tego programu Kaczyński przyznał, że z ówczesnym premierem Mateuszem Morawieckim tylko raz rozmawiał o tej inicjatywie. "Jeśli mnie pamięć nie zawodzi, to rozmawialiśmy na ten temat raz" - powiedział. (PAP)

autor: Rafał Białkowski, Karolina Mózgowiec

rbk/ kmz/ itm/