W poniedziałek podczas odbywającej się w Sejmie konferencji „Święto samorządu terytorialnego” minister finansów Andrzej Domański powiedział, że celem reformy finansów samorządów jest ich wzmocnienie i ustabilizowanie, aby „były chronione przez skutkami zmian podatkowych”.

„Każda jednostka ma być beneficjentem tej zmiany. Nie będzie w Polsce samorządu, który na wprowadzanych przez nas zmianach poniesie straty” – powiedział minister finansów. „Celem jest, aby pula środków w dyspozycji samorządów uległa zwiększeniu. Uwzględnimy finansowanie przedszkoli i zapewnimy środki na podwyżki wynagrodzeń dla nauczycieli wychowania przedszkolnego” – dodał.

Zapowiedział wprowadzenie mechanizmów, które będą zachęcać samorządy do inwestowania i dodał, że pula środków prorozwojowych ulegnie zwiększeniu. Dodał, że prowadzone są prace nad rozwiązaniami, które będą zachęcać do tworzenia terenów zielonych przez samorządy – takich jak tereny Natura 2000 czy parki krajobrazowe – i jednocześnie będą rekompensować negatywny wpływ takich obszarów na budżety samorządów.

„Zamierzamy oprzeć zasilanie samorządów na ich dochodach własnych – z PIT i CIT. Będą one naliczane na podstawie precyzyjnego algorytmu, chcemy skończyć z polityką tekturowych czeków, jaką prowadzili nasi poprzednicy” – powiedział Andrzej Domański. Dodał, że były już trzy rundy dyskusji przedstawicieli resortu finansów z samorządami. Wskazał też, że odbiór propozycji resortu jest pozytywny.

„Moim celem jest, aby ta reforma weszła w życie od 1 stycznia 2025 r.” – powiedział minister finansów.

Podczas konferencji padło pytanie, czy resort finansów zamierza zrekompensować ubytek dochodów samorządów, wynikający ze zmian podatkowych.

„Parametry nowego systemu będą takie, aby każda jednostka samorządu skorzystała, co się wiąże z poważnymi kosztami dla budżetu. W efekcie będziemy rok po roku wyrównywać ten ubytek, ale obecnie nie ma takiej możliwości, abyśmy całą pisowską niesprawiedliwość wyrównali w jednym roku” – powiedział Andrzej Domański.

Przedstawiciele samorządów pytali, czy w roku 2024 jest możliwe uzupełnienie dochodów samorządów tak, jak było to w latach poprzednich. Domański powiedział, że dochodzą do niego głosy, że samorządy mają problemy z finansami.

„Mimo uruchomienia przez nas subwencji rozwojowej – 3 mld zł – i mimo środków na podwyżki dla nauczycieli w przedszkolach – 2 mld zł, mimo że wpływy samorządów z PIT rosną o 40 proc. a z CIT o 20 proc., przedstawiciele samorządów mają trudną sytuacją” – powiedział minister finansów. Jak mówił, „zazwyczaj w trakcie realizacji budżetu pojawiają się oszczędności i wtedy podejmiemy decyzję, ale niestety nie mogę zadeklarować, że takie łatanie dziur po poprzednikach będzie miało miejsce”.

Minister przyznał, że zdaje sobie sprawę z problemu, jaki dla samorządów stanowi konieczność opłacenia VAT przy inwestycjach finansowanych z KPO. "Nie możemy pokrywać VAT z KPO, a jako budżet mamy problem, aby ten VAT założyć” - powiedział. Dodał, że Ministerstwo Finansów szuka rozwiązania dla tych samorządów, które skorzystały z finansowania zewnętrznego, aby znaleźć środki na współfinansowania inwestycji.

„Będziemy szukać rozwiązania, aby te inwestycje w części czy w całości były zwracane” – powiedział Andrzej Domański. (PAP)

autor: Marek Siudaj

ms/ pad/