Marszałek Sejmu Szymon Hołownia i marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska biorą w czwartek udział w Spotkaniu Przewodniczących Parlamentów Państw V4 i Ukrainy w Pradze. Planowany jest również udział w rozmowach przewodniczącego Rady Najwyższej Ukrainy Rusłana Stefanczuka. Wśród tematów obrad przewidziano m.in. kwestie współpracy wyszehradzkiej w obszarach gospodarki, bezpieczeństwa energetycznego i migracji, a także zagadnienia dotyczące rosyjskiej agresji na Ukrainę.

Podczas czwartkowego wydarzenia wystąpienia wygłoszą zarówno marszałek Sejmu i marszałek Senatu, jak też Stefanczuk, który w środę wieczorem spotkał się w Pradze z marszałkiem Hołownią.

We wtorek odbył się szczyt Grupy Wyszehradzkiej z udziałem premiera Donalda Tuska. W środę, przed wylotem do Pragi, marszałek Sejmu, pytany o spotkanie w Pradze, mówił, że najpierw rozmawiali premierzy, a teraz spotkają się szefowie parlamentów, "aby dyskutować o przyszłości formatu, z którym wiąże się przyszłość naszej części Europy".

"Nie wiem, czy słowo +kryzys+ jest właściwe, ale format wyszehradzki na pewno jest obecnie na zakręcie, za którym - mam nadzieję - wyłoni się współpraca i w zakresie bezpieczeństwa, i w innych dla nas ważnych obszarach. Być może uda nam się przyjąć wspólną deklarację, na którą bardzo liczę" - powiedział marszałek Sejmu. Dodał, że okaże się, czy "format wyszehradzki może stać się efektywną platformą współpracy tych krajów, które w wielu kwestiach nie podzielają wspólnej oceny sytuacji".

Zdaniem marszałka Hołowni "najważniejsze w tym wszystkim jest potwierdzenie strategicznego partnerstwa z Czechami i sprawdzenie, na ile otwarci są partnerzy ze Słowacji na to, żeby z nami w różnych projektach uczestniczyć; jaki jest poziom determinacji Węgier w tym, żeby kontestować pewne ustalenia oraz jaki jest poziom możliwych rzeczy, które moglibyśmy spróbować zrobić razem".

"Jesteśmy najbliżej tego najbardziej zapalnego punktu na mapie Europy. Nasz głos powinien być wspólny i słyszalny. Powinniśmy być reprezentantami wobec innych państw Europy tego, co wiemy na temat bezpieczeństwa w tym regionie świata" - dodał Hołownia.

Z kolei przewodniczący sejmowej komisji ds. Unii Europejskiej Michał Kobosko (Polska2050), który towarzyszy marszałkowi Hołowni i marszałek Kidawie-Błońskiej, powiedział, że grupa V4 "do niedawna była podstawową formą współpracy z udziałem Polski - a dziś jest tak, jak jest". "Będziemy mówili o trudnych sprawach, bo one są dziś w naszych wzajemnych relacjach. Będziemy też mówili o sytuacji zagrożenia wojennego dla nas i realnej wojnie, która ma miejsce w Ukrainie - (...) co jeszcze można zrobić, by pomóc w realny sposób (Kijowowi)" - mówił.

"Wiemy, że stanowisko Bratysławy i Budapesztu jest dzisiaj inne, ale my nie ustaniemy w przekonywaniu naszych partnerów słowackich i węgierskich, że dziś mamy realne zagrożenie dla stabilności i pokoju w naszej części świata" - zapewnił Kobosko. Dodał, że "jeśli nie będzie podstawowego porozumienia, to (...) pewnie ta grupa zamieni się w V2 plus V2".

We wtorek w Pradze odbył się szczyt Grupy Wyszehradzkiej (V4) z udziałem premierów Polski, Czech, Słowacji i Węgier - Donalda Tuska, Petra Fiali, Roberta Ficy i Viktora Orbana.

Po szczycie premier Tusk oświadczył, że kraje V4 mają różne podejścia do rosyjskiej inwazji na Ukrainę, ale uważa, że możliwa jest chociaż fragmentaryczna współpraca we wspieraniu Kijowa. Premierzy Węgier i Słowacji wyrazili swój sprzeciw wobec pomocy wojskowej dla Ukrainy. Ponadto premier Słowacji oświadczył, że - jego zdaniem - należy wspierać rozmowy pokojowe. Liderzy zgodzili się jednak co do pomocy humanitarnej dla Kijowa.

Grupa Wyszehradzka to nieformalna forma współpracy regionalnej czterech państw Europy Środkowej. Za datę jej powstania przyjmuje się 15 lutego 1991 roku, kiedy prezydenci Polski Lech Wałęsa i Czechosłowacji Vaclav Havel oraz premier Węgier Jozsef Antall podpisali w węgierskim mieście Wyszehrad deklarację określającą cele i warunki wzajemnego współdziałania.

Od 2004 roku wszystkie kraje V4 są członkami Unii Europejskiej, a Grupa stanowi forum wymiany doświadczeń oraz wypracowywania wspólnych stanowisk w sprawach istotnych dla przyszłości regionu i UE.

Przewodnictwo w Grupie pełnione jest na zasadzie rotacji i trwa rok, a jego program przyjmują premierzy czterech państw. Od 1 lipca 2023 roku do 30 czerwca 2024 roku prezydencję w Grupie sprawują Czechy. 1 lipca 2024 roku przewodnictwo obejmie Polska. (PAP)

Z Pragi: Daria Kania, Piotr Górecki

dk/ ptg/ szm/