"Po wyborach parlamentarnych 2023 możemy wejść w dialog z nową perspektywą nadziei na realne zmiany w zaśniedziałym systemie. Pomimo wyzwań, które wciąż nas trapią (jak chociażby niepewność co do wyboru ministra edukacji czy rzeczywistych priorytetów i możliwości finansowych nowego rządu) możemy być pewni, że od tej pory będzie już zwyczajnie łatwiej. Potrzebujemy rozmawiać, odłożyć na jakiś czas nasze podziały i starcia, a skupić się na wypracowaniu wspólnego modelu działania na najbliższe miesiące" - piszą organizatorzy szczytu na stronie internetowej wydarzenia.

"Przychodzi czas wielkich zmian – jesteśmy na nie gotowi. Chcemy, żeby wypracowane przez nas rozwiązania i materiały stworzyły podwalinę pod dalsze działania, które nie będą zamykać się w gabinetach i partyjnych porachunkach. Najwyższa pora, by polityka edukacyjna była konsultowana i współtworzona przez tych, których dotyczy najbardziej. Jesteśmy przekonani, że z całym kapitałem nadziei i energii, który teraz w sobie mamy, możemy wspólnie kreować przyszłość dla polskiej szkoły, społeczeństwa obywatelskiego i demokracji" - wskazali.

Jako punkt wyjścia proponują Mapę drogową dla edukacji, roboczą wersję planu realizacji postulatów SOS na różnych poziomach – od parlamentu, rządu i ministerstwa, przez samorządy lokalne, aż po przedszkola i szkoły.

"Będziemy pracować w grupach roboczych podzielonych według poziomów podejmowania decyzji i zarządzania oświatą – władz centralnych i podległych im instytucji, władz samorządowych oraz szkoły (dyrekcji, rad pedagogicznych, społecznych organów szkół oraz nauczycieli)" - poinformowali organizatorzy.

Jednym z punktów II edycji Szczytu dla Edukacji ma być debata, w której udział mają wziąć politycy reprezentujący partie tworzące większość parlamentarną. Jak informują organizatorzy, chcą wspólnie z politykami zastanowić się nad krokami, które mogą doprowadzić do realizacji postulatów Obywatelskiego Paktu dla Edukacji w perspektywie najbliższych miesięcy po utworzeniu rządu oraz dalszej, aż do 2040 r.

Organizatorem Szczytu dla Edukacji jest koalicja SOS dla Edukacji - to ponad 40 organizacji społecznych działających w obszarze edukacji szkolnej, które podjęły próbę przygotowania propozycji zmian wychodzących naprzeciw oczekiwaniom i potrzebom uczniów, nauczycieli i rodziców i odpowiadających na wyzwania XXI wieku.

"Przygotowany z inicjatywy koalicji Obywatelski Pakt dla Edukacji, podpisany w 2022 r. przez organizacje pozarządowe, związki nauczycielskie i stowarzyszenia samorządowe, to odpowiedź na ograniczanie autonomii placówek, powiększającą się lukę oświatową i idące rozwarstwienie w jakości nauczania, dyskredytowanie nauczycieli, próby ideologizacji szkół oraz dramatyczne pogorszenie się kondycji psychicznej polskich dzieci i młodych ludzi. To pierwsza kompleksowa deklaracja opisująca szkołę, jakiej chcemy" – podkreślono.

Obywatelski Pakt dla Edukacji zawiera 10 punktów. Są to: 1. Samodzielność szkoły zamiast centralnego sterowania; 2. Szkoła dobrze i racjonalnie finansowana; 3. Szkoła profesjonalnych i dowartościowanych nauczycielek i nauczycieli; 4. Szkoła na miarę XXI, a nie XIX wieku; 5. Szkoła kompetencji kluczowych, a nie szczegółowych wiadomości; 6. Szkoła równych szans i równego traktowania; 7. Szkoła wsparcia i współpracy, a nie rywalizacji; 8. Szkoła demokracji i zaangażowania; 9. Szkoła społeczności lokalnej, a nie ministerstwa oświaty; 10. Szkoła pluralizmu.

W styczniu 2023 r., w oparciu o założenia Obywatelskiego Paktu dla Edukacji, koalicja SOS dla Edukacji zorganizowała Szczyt dla Edukacji, w którym wzięli udział przedstawiciele środowisk edukacyjnych: nauczycielskich i dyrektorskich, uczniowskich i rodzicielskich, akademickich, samorządowych i związkowych, aktywiści i aktywistki organizacji pozarządowych, a także przedstawiciele i eksperci ugrupowań politycznych. Efektem tej debaty obywatelskiej była publikacja zawierająca ponad 100 rozwiązań i rekomendacji, których celem jest uczynienie polskiej szkoły lepszym miejscem dla uczniów i nauczycieli.

W oparciu o wypracowane na szczycie postulaty eksperci SOS dla Edukacji przygotowali propozycje 10 rozwiązań prawnych możliwych do wprowadzenia po wyborach parlamentarnych. "Dadzą one polskiej szkole impuls do prawdziwie dobrych zmian i szansę na nowe otwarcie. Bez rewolucji, z rozwagą i roztropnością, ze świadomością odpowiedzialności, jaka na nas spoczywa wobec dzieci i młodzieży i wobec przyszłości kraju" – wskazano.

Pod koniec czerwca 2023 r. poparcie dla postulatów Obywatelskiego Paktu dla Edukacji oraz propozycji 10 rozwiązań na pierwsze 100 dni zadeklarowały: Platforma Obywatelska, Nowoczesna i Inicjatywa Polska, Polskie Stronnictwo Ludowe i Polska 2050 oraz Nowa Lewica i Razem.

II edycja Szczytu dla Edukacji odbędzie się 23 listopada w budynku Wydziału Neofilologii Uniwersytetu Warszawskiego.

Udział w szczycie zapowiedzieli przedstawiciele ponad 50 organizacji pozarządowych i związków m.in. Amnesty International, Fundacji Batorego, WWF Polska, Kongresu Kobiet, Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, Związku Miast Polski oraz Związku Nauczycielstwa Polskiego. (PAP)

Autorka: Danuta Starzyńska-Rosiecka

dsr/ mir/