Podczas posiedzenia senackiej Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą wiceszef MSZ podkreślił, że 2022 rok był okresem największych wyzwań, jeżeli chodzi o zapewnienie dostępu do Karty Polaka dla obywateli Ukrainy, Białorusi i Rosji.

Podkreślił, że było to oczywiście związane z rosyjską agresją przeciwko Ukrainie i wszystkimi z tym związanymi konsekwencjami - wywołaniem największej fali uchodźców w Europie po II wojnie światowej, koniecznością zawieszenia pracy kilku placówek konsularnych na Ukrainie czy koniecznością wydania specjalnych przepisów legalizujących i zabezpieczających pobyt uchodźców w Polsce.

Wawrzyk poinformował, że mimo trudnych warunków działania, w ubiegłym roku przyjętych zostało 26 tys. 112 wniosków o Kartę Polaka, w tym 15 tys. 464 przez konsulów, a 10 tys. 648 przez urzędy wojewódzkie.

Dodał, że w 2022 r. najwięcej wniosków przyjęły konsulaty RP na Białorusi - 9 tys. 766 oraz na Ukrainie - 2 tys. 633 i w Rosji - 1 tys. 47 oraz w Kazachstanie - 318. W pozostałych państwach świata były to łącznie 1 tys. 782 wnioski. Wawrzyk zwrócił uwagę na spadek przyjętych wniosków na Ukrainie - z 9 tys. 605 w 2021 r. do 2 tys. 633 w 2022 r.

Przekazał, że w ub. roku najwięcej wniosków przyjął wojewoda podlaski - 6 tys. 399, a w 2021 było to 1 tys. 433 wniosków.

Wawrzyk powiedział, że w związku z rosyjską agresją, konsulaty RP na terenie Ukrainy przeniosły Karty Polaka do siedziby MSZ. "Od początku kwietnia ub. roku do końca lutego roku bieżącego wnioskodawcy z Ukrainy, którzy wyjechali do Polski mogli je tam odebrać, po wcześniejszym umówieniu się poprzez dedykowany adres mailowy" - wyjaśnił wiceszef MSZ.

Karta Polaka to dokument potwierdzający przynależność do narodu polskiego. Posiadaczowi Karty przysługują uprawnienia wynikające z ustawy o Karcie Polaka, uchwalonej we wrześniu 2007 roku. Karta Polaka jest ważna 10 lat i można przedłużyć ją na kolejne 10 lat; w przypadku osób powyżej 65 lat wydawana jest na czas nieokreślony.

Posiadacz Karty ma prawo m.in. do: zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę oraz podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na takich samych zasadach co obywatele polscy; odbywania studiów, studiów doktoranckich oraz innych form kształcenia, a także uczestniczenia w badaniach naukowych i pracach rozwojowych; korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej w stanach nagłych. Otrzymanie Karty nie oznacza przyznania obywatelstwa polskiego, przyznania prawa do osiedlania się na terytorium RP ani prawa przekraczania bez wizy polskich granic.

Aby otrzymać Kartę Polaka, należy wykazać związek z polskością poprzez przynajmniej podstawową znajomość języka polskiego oraz znajomość i kultywowanie polskich tradycji i zwyczajów. (PAP)

autor: Karol Kostrzewa

kos/ itm/