Kanadyjczycy mają problem z dostępem do publicznej opieki zdrowotnej, najpierw z powodu pandemii, obecnie narastający w związku z zaległościami w zabiegach oraz niewystarczającą liczbą lekarzy i personelu pielęgniarskiego. Media opisują przypadki takie, jak sprawa z Nowej Szkocji z grudnia ub.r., gdy pacjentka zmarła po siedmiu godzinach oczekiwania na izbie przyjęć. Na stronie Nshealthcarecrisis.ca, założonej przez rodzinę zmarłej, opisano dotychczas 559 zgonów i 921 przypadki.

Za opiekę zdrowotną odpowiedzialne są rządy prowincji i rząd Ontario poinformował w poniedziałek, że część zabiegów chirurgicznych przekaże do prywatnych klinik, najpierw m.in. operacje katarakty, w 2024 r. także operacje wymiany stawu biodrowego. Premier prowincji Doug Ford zapewniał jednak podczas konferencji prasowej, że zmiany nie oznaczają konieczności płacenia za operacje, chodzi o rozwiązanie problemu zaległości.

Pięć największych związków zawodowych sektora wezwało do rezygnacji z planów prywatyzacyjnych, podkreślając w poniedziałkowym komunikacie, że wcześniejsza prywatyzacja domów opieki dla osób starszych kosztowała wielu ich mieszkańców życie podczas pandemii, a „nastawione na zysk kliniki będą wyprowadzać pracowników z publicznych szpitali, koncentrując swoją działalność na pacjentach z najmniej skomplikowanymi potrzebami”. Związkowcy wezwali do zwiększenia inwestycji w publiczną służbę zdrowia.

Służba zdrowia w Ontario od dawna jest w sporze z konserwatywnym rządem prowincji, szczególnie od 2019 r. gdy rząd przeprowadził przez parlament ustawę ograniczającą wzrost zarobków w sektorze publicznym w tym w służbie zdrowia. W listopadzie ub.r. sąd w Ontario uznał ustawę za niezgodną z konstytucją, jednak rząd chce apelacji.

Inne prowincje próbują innych rozwiązań i np. w lutym br. w Kolumbii Brytyjskiej rządzonej przez rząd tworzony przez Nową Partię Demokratyczną wejdzie w życie nowy model finansowania, który zwiększy wynagrodzenia prowadzących praktykę lekarza rodzinnego z 250 tys. CAD rocznie do 385 tys. CAD rocznie oraz zacznie naliczać środki przekazywane lekarzom na podstawie m.in. stopnia złożoności problemu pacjenta, zamiast przekazywać uśrednione 30 CAD za wizytę. Poprzedni system spowodował, że o ile 20 lat temu 340 tys. mieszkańców tej prowincji nie miało lekarza rodzinnego, to w 2017 r. liczba ta była prawie trzy razy większa – podawał publiczny nadawca CBC.

W Kanadzie brakuje personelu medycznego, media donosiły ostatnio o planach niektórych prowincji prowadzenia rekrutacji m.in. w Irlandii. We wrześniu ub.r. rząd federalny ułatwił programy imigracyjne dla lekarzy. Organizacje lekarskie w Nowej Szkocji informowały w tym samym czasie o ułatwianiu nostryfikacji dyplomów.

Jednym z podstawowych problemów są pieniądze. Prowincje domagają się większych nakładów federalnych na służbę zdrowia, ale Ottawa nie zamierza przekazywać pieniędzy bezwarunkowo. W poniedziałek premier Justin Trudeau powiedział, że rząd federalny i rządy prowincji dochodzą do porozumienia, dodatkowe pieniądze będą przekazywane na podstawową opiekę zdrowotną, zdrowie psychiczne i zmniejszenie kolejek do operacji.

Zgodnie z kanadyjską konstytucją opieka zdrowotna należy do obowiązków prowincji, rząd federalny dofinansowuje ich budżety. Za architekta kanadyjskiej opieki zdrowotnej uważany jest socjaldemokratyczny premier Saskatchewan z lat 60. Tommy Douglas, jego wnukiem jest aktor Kiefer Sutherland. Pierwszą prowincją, która wprowadziła bezpłatną opiekę zdrowotną było właśnie Saskatchewan w 1962 r., a w 1966 r. parlament federalny przyjął ustawę o opiece zdrowotnej, zakazującą m.in. dodatkowych opłat za zabiegi finansowane z publicznych pieniędzy.

Z Toronto Anna Lach (PAP)

lach/ tebe/