W czwartek w Sejmie posłowie dyskutowali w czasie II czytania na temat projektu noweli ustawy wprowadzającej ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. W pierwotnym kształcie projekt ten - przygotowany przez grupę posłów PiS - miał wprowadzać zmiany jedynie w kadencji Komisji Ewaluacji Nauki. Powodem przedłużenia kadencji KEN jest fakt, że wiele podmiotów zgłosiło odwołanie od wyników ewaluacji jakości działalności naukowej, co przysporzy KEN więcej pracy.

PiS, KO, Koalicja Polska i Polska 2050 poparły projekt. Żadne z ugrupowań nie zgłosiło dodatkowych poprawek. Opozycja krytykowała jednak poprawki zgłoszone wcześniej przez PiS w czasie prac w komisji, które - jak zauważono - nie dotyczyły pierwotnej tematyki projektu. Określono je jako "wrzutki".

Wskazano na poprawkę, która pozwala na utworzenie studiów na kierunkach lekarskim lub lekarsko-dentystycznym na uczelniach, które przystąpiły do konkursu w programie „Inicjatywa doskonałości – uczelnia badawcza”. Obecny na posiedzeniu Sejmu wiceszef MEiN Wojciech Murdzek bronił tego zapisu. "Niekwestionowaną kwestią jest niewystarczająca ilość lekarzy" - zaznaczył.

"Propozycja dopisania kolejnych uczelni myślę, że jest głęboko przemyślana, ponieważ mówimy o uczelniach tych, które spełniły najwyższe kryteria startując w konkursie uczelni badawczych" - zaznaczył.

Projekt noweli polega na przedłużeniu pierwszej kadencja Komisji Ewaluacji Nauki (KEN) do 31 marca 2023 r. Według obowiązujących przepisów trwa ona do 31 grudnia 2022 r. Zgodnie z projektem, druga kadencja Komisji Ewaluacji Nauki trwać będzie od 1 kwietnia 2023 r. do 31 grudnia 2027 r. Maciej Lasek (KO) co prawda poparł w imieniu klubu przedłużenie kadencji KEN, jednak przychylał się do wydłużenia kadencji o rok. Takie było też stanowisko Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Jak wyjaśniono, pozostawiłoby to wystarczający czas na wyłonienie nowego składu KEN i "spowodowało, że niepotrzebne byłoby wprowadzanie jednorazowych zmian czasu trwania kolejnej, drugiej kadencji Komisji."

Artur Dziambor (Konfederacja) również uznał, że przedłużenie kadencji o rok byłoby bardziej słuszne. Według niego powodem dla którego wnioskodawcy nie zgodzili się na taką poprawkę są wybory parlamentarne zaplanowane na 2023 r. "Wszelkie znaki na niebie i ziemi wskazują, ze po wyborach to nie wy będziecie decydować, więc warto zrobić tę zmianę przed wyborami, no bo wtedy wasi ludzie tam będą obsadzeni" - stwierdził, zwracając się do posłów PiS.

Wiceminister edukacji i nauki Wojciech Murdzek bronił przedłużenia kadencji KEN o 3 miesiące. "Przewidujemy, że w granicach około dwóch miesięcy te prace zostaną zakończone" - mówił minister, nawiązując do pracy komisji w obliczu dużej liczby odwołań uczelni od wyników ewaluacji.

Posłowie opozycji nie tylko odnosili się do samego projektu, ale krytykowali resort edukacji i nauki za sposób przeprowadzenia ewaluacji jakości działalności naukowej. Maciej Lasek wskazał m.in. na brak przejrzystości w wyborze czasopism, które znajdują się na liście punktowanej MEiN.

Również Marcin Kulasek (Lewica) mówił o tym, że ewakuacja wywoływała w środowisku naukowym wiele emocji, jednak nie powiedział jakie jest stanowisko jego klubu na temat projektu noweli. Ocenił jednak, że ustawa ma swoje uzasadnienie. "Być może uspokoi ona trochę emocje w środowisku naukowym" - dodał. Alarmował też o kiepskiej sytuacji finansowej pracowników naukowych.

W czasie prac nad ustawą wprowadzono też poprawkę dotyczącą środków finansowych dla uczelni w formie dotacji celowych, które nie zostały wykorzystane w latach 2021-2022. Zgodnie z poprawką przejdą one na rok 2023. Inna dotyczy możliwości przekierowania strumieni finansowania z działalności inwestycyjnej uczelni na działalność bieżącą.

Projekt noweli zmienia trzy ustawy: ustawy – Przepisy wprowadzające prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, ustawę o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 oraz ustawy o zmianie ustawy prawo szkolnictwie wyższym i nauce oraz niektórych innych ustaw.(PAP)

Autor: Szymon Zdziebłowski

szz/ mhr/