"Sytuacja polskiego sektora bankowego w 2021 r. kształtowała się głównie pod wpływem wychodzenia polskiej gospodarki z pandemii Covid-19 oraz nadal oddziałującego ryzyka prawnego związanego z portfelem zabezpieczonych hipotecznie walutowych kredytów mieszkaniowych" - stwierdzono w raporcie UKNF "Informacja na temat sytuacji sektora bankowego w 2021 roku".

Do najistotniejszych czynników oddziałujących na wyniki banków autorzy raportu zaliczyli m.in.: przyspieszenie akcji kredytowej, głównie kredytów na nieruchomości dla gospodarstw domowych; trzykrotną podwyżkę stopy referencyjnej przez Radę Polityki Pieniężnej; "przyspieszenie procesu wchodzenia w ugody kredytobiorców mających walutowe kredyty hipoteczne oraz idącego za tym procesu przewalutowań kredytów walutowych na złotowe".

"Wynik finansowy netto banków w 2021 r. wyniósł 5 976,0 mln zł i był wyższy o 6 298,0 mln zł niż w 2020 r., w którym sektor bankowy zanotował stratę" - poinformowano. Zaznaczono, że wyższe wyniki zaraportowały w ub. r. zarówno banki komercyjne, jak i spółdzielcze, "podczas gdy oddziały instytucji kredytowych pogłębiły stratę". Według raportu spadek kosztów odsetkowych o 5 076,1 mln zł w stosunku do 2020 r. nie zrekompensował spadku przychodów odsetkowych o 5 607,5 mln zł. "Łącznie wynik odsetkowy był o 531,4 mln zł niższy (-1,1 proc.) niż rok wcześniej" - wskazano.

Jak wyjaśniono, wpływ na to miały decyzje RPP, która w 2020 r. stopniowo obniżała stopy procentowe w związku z pandemią. "Rekordowo niskie stopy procentowe utrzymywały się do października 2021 r., w którym RPP rozpoczęła zacieśnianie polityki monetarnej" - przypomniano. Dodano, że w istotny sposób poprawę wyniku wspierały "wyższe opłaty i prowizje (+2 305,9 mln zł rdr), niższe rezerwy i odpisy (-3 379,6 mln zł rdr) oraz wzrost pozostałych przychodów operacyjnych (+3 096,9 r/r)".

Zwrócono uwagę, że w 2021 r. obserwowano – kolejny rok z rzędu – zmniejszenie sieci bankowej, a także redukcję zatrudnienia.

Wskazano na "istotną poprawę rentowności" w 2021 r. "Zwrot na kapitale, po osiągnięciu w grudniu 2020 r. najniższego poziomu, stopniowo rósł osiągając na koniec 2021 r. 3,1 proc." - zaznaczono. Według raportu w 2022 r. oczekiwana jest dalsza poprawa efektywności sektora wraz z coraz większym wpływem restrykcyjnej polityki monetarnej poprzez przychody odsetkowe na wynik finansowy. Jak zauważono, udział produktów wysokomarżowych (np. kredytów konsumpcyjnych) systematycznie malał w stosunku do produktów o niższej marży (np. kredyty mieszkaniowe), co hamowało wzrost marży.

Dodano, że w ub. r. działalność prowadziło 578 podmiotów sektora bankowego.

Zgodnie z raportem, zarówno najwyższy spadek w 2020 r., jak i najwyższa poprawa rentowności w 2021 r. wystąpiła w sektorze banków komercyjnych. "Banki spółdzielcze charakteryzowały się relatywnie mniejszą zmiennością zwrotu z aktywów, a oddziały instytucji kredytowych raportowały (poza jednym kwartałem) ujemną rentowność aktywów" - poinformowano.

Dodano, że niskie oprocentowanie lokat i depozytów w całym 2021 r. oraz kredytów (przez większą część roku - wzrost stopy referencyjnej NBP o 1,65 pp w IV kwartale 2021 r.) w połączeniu z wyższą inflacją i ujemnymi realnymi stopami procentowymi przełożyły się na "znaczący wzrost wolumenu złotowych kredytów gospodarstw domowych na nieruchomości mieszkalne (+45,8 mld zł, tj. +12,8 proc. rdr)". Wzrost stopy referencyjnej NBP wpłynął też na znaczne obniżenie wyceny papierów wartościowych w bilansach banków oraz negatywnie wpłynął na ich kapitały.

Zgodnie z raportem, wśród inwestorów zagranicznych od lat najważniejszą rolę pełni kapitał hiszpański, niemiecki, holenderski oraz francuski. "W 2021 r. nieznacznie zmalał udział inwestorów z wszystkich głównych krajów obecnych w polskim sektorze bankowym (z wyjątkiem Francji)" - przekazano. (PAP)

autorka: Magdalena Jarco

maja/ pad/