Jan Heweliusz urodził się 28 stycznia 1611 r. w Gdańsku, a zmarł także w tym mieście dokładnie w dniu swoich 76. urodzin.

"Z okazji rocznicy urodzin Jana Heweliusza gdańskie Hevelianum, któremu patronuje jubilat, przygotowało szereg wydarzeń, w których będzie można wziąć udział online. Jedynym stacjonarnym punktem programu jest plenerowy spektakl, który można będzie zobaczyć w sobotę na Górze Gradowej" – poinformowała we wtorek Marta Formella z referatu prasowego Urzędu Miejskiego w Gdańsku.

W czwartek odbędzie się gala finałowa konkursu astronautycznego dla uczniów szkół podstawowych pt. "W stronę gwiazd". Transmisję wydarzenia będzie można śledzić na Facebooku i YouTube Hevelianum.

W piątek na Facebooku PAN Biblioteki Gdańskiej pokazana zostanie animacja o Heweliuszu. Jej autorami są Karina Rojek (scenariusz) i Damian Pera (animacja). Film powstał z okazji 425-lecia Biblioteki Gdańskiej, w zbiorach której znajduje się unikatowy na światową skalę zbiór prac, nie tylko napisanych, ale również ilustrowanych i kolorowanych ręcznie przez samego astronoma.

Tego samego nastąpi też ogłoszenie 10 edycji AstroCamera, konkursu organizowanego przez Hevelianum dla miłośników astronomii oraz amatorów fotografowania.

Także w piątek po raz 35. zostaną przyznane Nagrody Naukowe Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza za osiągnięcia w dwóch kategoriach: w dziedzinie nauk humanistycznych i społecznych oraz w dziedzinie nauk przyrodniczych i ścisłych.

Nagrody Naukowe Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza otrzymają: prof. dr hab. Maria Mendel - za "koncepcję pedagogiki miejsca i teorię miejsca wspólnego oraz wkład w rozwój badań nad przestrzeniami podmiotowości" oraz prof. dr hab. Andrzej Jacek Tejchman-Konarzewski - za wybitne osiągnięcia dotyczące modelowania przepływu w quasi-statycznych i dynamicznych materiałów sypkich w silosach".

W piątek, zakończy także się konkurs wiedzy o Janie Heweliuszu, wieńczący całoroczne obchody jego 410. urodzin, obchodzone w 2021 roku. Spośród wszystkich uczestników zostanie wyłonionych 50 laureatów z największą liczbą poprawnych odpowiedzi. Zwycięscy otrzymają informacje o wygranej drogą mailową.

W sobotę zaplanowano zaś pokaz astronomiczny online, podczas którego m.in. zaprezentowane zostaną konstelacje, które opisał Heweliusz. Tego samego dnia na głównym placu Hevelianum przy maszcie odbędzie się także spektakl plenerowy w wykonaniu grupy teatralnej El Trupa Kabra. "Będzie to pozytywna, edukacyjna opowieść z niebanalną bohaterką, Elżbietą w roli głównej. Przeniesiemy się do XVII-wiecznego Gdańska, gdzie wdowa Heweliuszowa planuje wydanie dzieła podsumowującego dorobek naukowy męża" – wyjaśniła Formella.

Obchody 411. rocznicy urodzin Jana Heweliusza zwieńczy premierowy pokaz filmu krótkometrażowego pt. "Zielona Latarnia", w reżyserii Agnieszki Bekalarczyk, powstałego w ramach Stypendium Kulturalnego Miasta Gdańska.

Hevelianum - organizator obchodów 411. rocznicy urodzin astronoma - to miejska instytucja kulturalna. Zajmuje obszar ponad 20 ha na Górze Gradowej w centrum Gdańska. Jest to ufortyfikowane wzgórze o wysokości ok. 50 metrów n.p.m. Na terenie Hevelianum zachowały się zabytkowe obiekty obronne głównie z lat 1867–74, których wnętrza zostały przystosowane na potrzeby m.in. nowoczesnych, interaktywnych wystaw.

Jan Heweliusz pochodził z rodziny browarników. W młodości studiował prawo, matematykę, astronomię i rysunek na uczelniach w Holandii, Anglii i Francji. Po powrocie do Gdańska w 1634 roku przez wiele lat prowadził intensywne obserwacje astronomiczne, korzystając przy tym z wielu samodzielnie zbudowanych, unikalnych przyrządów. W 1664 r. Heweliusz został członkiem Królewskiej Akademii Nauk w Londynie.

Heweliusz stworzył ponad 20 wielkich dzieł oraz atlas 54 gwiazdozbiorów, z których 12 opisano po raz pierwszy. Jest również twórcą prototypu zegara wahadłowego i peryskopu. Oprócz działalności naukowej zajmował się też warzeniem piwa.(PAP)

autor: Robert Pietrzak

rop/ aszw/