W ceremonii złożenia trumny w Panteonie, 46 lat po śmierci Baker, udział wzięli prezydent i pierwsza dama Francji, Emmanuel Macron i Brigitte Macron oraz tłumy paryżan.

Trumna Baker zawiera ziemię z czterech symbolicznych miejsc w życiu artystki: z Saint-Louis w Stanach Zjednoczonych, gdzie się urodziła, Paryża, Monako i ogrodów Chateau des Milandes, gdzie mieszkała przez 15 lat.

Prochy Baker pozostaną w Monako, gdzie została pochowana na cmentarzu morskim – poinformował syn artystki Jean-Claude Bouillon-Baker, zapewniając, że decyzja ta została podjęta „w porozumieniu” z rodzeństwem i ze „zrozumieniem ze strony Pałacu Elizejskiego”.

Trumnę nieśli żołnierze, stąpając po czerwonym dywanie, przy dźwiękach piosenek Baker. Przed Panteonem wystawiono dwa ogromne zdjęcia artystki i jednocześnia szpiega - w kostiumie scenicznym i w mundurze wojskowym. Na budynku Panteonu wyświetlano zdjęcia i filmy z udziałem Baker.

Amerykanka i Francuzka, bohaterka wojenna i artystka, ale przede wszystkim wolna kobieta, która potrafiła przełamywać wszelkie bariery i wszystkie przeciwności, wiecznie uśmiechnięta – powiedział o Baker prezydent Macron podczas uroczystości, podkreślając jej zasługi wojenne oraz walkę z rasizmem i antysemityzmem.

Na dzień przeniesienia prochów Baker do Panteonu wybrano datę symboliczną - 30 listopada przypada rocznica jej trzeciego małżeństwa z Francuzem żydowskiego pochodzenia Jeanem Lionem, dzięki któremu otrzymała francuskie obywatelstwo.

Urodzona jako Freda Josephine McDonald 3 czerwca 1906 roku w biednej, afroamerykańsko-indiańskiej rodzinie w Missouri przyjęła imię sceniczne Josephine Baker. Była piosenkarką, tancerką, aktorką i członkiem francuskiego ruchu oporu.

Baker została gwiazdą Revue negre w Theatre des Champs- Elysees w Paryżu w 1925 roku. Nazywano ją w Paryżu „hebanową Wenus”. W wieku 19 lat była już międzynarodową gwiazdą.

W 1939 roku wstąpiła do ruchu oporu i została agentką francuskiego kontrwywiadu. Jako podporucznik Josephine Baker została wysłana do Afryki Północnej w celu pozyskania ważnych informacji.

Baker stała się legendą również jako agent, choć przy okazji organizowała koncerty, aby finansować armię wolnej Francji, a występami starała się podnosić morale żołnierzy.

W 1946 roku otrzymała Krzyż Wojenny i Medal Ruchu Oporu, który wręczyła jej córka generała Charles'a de Gaulle'a, Elisabeth de Boissieu. W 1961 roku została uhonorowana czerwoną wstęgą Legii Honorowej za działania podczas II wojny światowej.

Po wojnie Baker poświęciła się walce z rasizmem. Wraz z kolejnym mężem, dyrygentem Jo Bouillonem, którego poślubiła w 1947 roku, marzyła o założeniu Wioski Świata, Stolicy Powszechnego Bractwa, aby pokazać, że dzieci różnych narodowości i religii mogą żyć razem w pokoju. Małżeństwo adoptował dwanaścioro dzieci, tworząc rodzinę, którą artystka nazwała swoim „tęczowym plemieniem”.

W 1950 roku Baker wsparła Afroamerykański Ruch Praw Obywatelskich. W 1963 roku wzięła udział w Marszu do Waszyngtonu zorganizowanym przez Martina Luthera Kinga.

Artystka zmarła 12 kwietnia 1975 roku w wieku 68 lat. Została pochowana z honorami wojskowymi. Po pogrzebie w kościele Madeleine w Paryżu przyrodnia siostra artystki Margaret Wallace powiedziała: „Nigdy nie sądziłam, że kolorowa kobieta może zostać pochowana jak królowa”.

Wśród 81 wielkich zasłużonych dla Francji, którzy weszli do francuskiego Panteonu, jest tylko sześć kobiet, a wśród nich Maria Skłodowska-Curie i Simone Veil.

Z Paryża Katarzyna Stańko (PAP)

ksta/ fit/ mal/