Radio Opole » Kraj i świat
2021-10-05, 12:40 Autor: PAP

Nobel z fizyki za zrozumienie złożonych systemów w przyrodzie (krótka2)

Nobel 2021 z fizyki Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann otrzymali za fizyczny model klimatu Ziemi i wpływ ludzi na jego zmiany, zaś trzeci tegoroczny noblista -Giorgio Parisi - został doceniony za odkrycie interakcji w układach fizycznych - począwszy od atomów aż po układy planetarne.

Jak zauważył Komitet Noblowski, złożone układy charakteryzują się przypadkowością i brakiem ładu i są trudne do zrozumienia. A tegoroczni nobliści zastosowali nowe metody do opisania ich i przewidywania ich długofalowych zachowań, podkreślili członkowie Komitetu.


Manabe i Hasselmann - obaj już 90-letni - podzielą się po równo połową nagrody za "fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, co pozwoliło ilościowo określić jego zmienność i wiarygodnie przewidywać globalne ocieplenie".


Manabe wykazał, w jaki sposób podwyższony poziom dwutlenku węgla w atmosferze przyczynia się do wzrostu temperatur na powierzchni Ziemi. W latach 60. XX wieku opracowywał fizyczne modele klimatu. Około dekadę później Hasselmann opracował model, w którym powiązał pogodę i klimat, co pozwoliło zrozumieć, dlaczego modele klimatu mogą być wiarygodne, mimo że pogoda jest zmienna i chaotyczna.


Z kolei Giorgio Parisi (ur. w 1948 r.) otrzyma drugą połowę nagrody za "odkrycie wzajemnego oddziaływania zakłóceń i fluktuacji w układach fizycznych - od atomów po układy planetarne". Jego badania pomogły zrozumieć i opisać wiele różnych oraz całkiem przypadkowych materiałów i zjawisk, nie tylko w fizyce, ale też w wielu bardzo różnych dziedzinach, jak matematyka, biologia, neuronauka i uczenie się maszyn. (PAP)


jjj/ agt/


Kraj i świat

2024-08-06, godz. 16:20 KGP: od początku wakacji utonęło 127 osób, w tym 13 dzieci Od początku wakacji utonęło 127 osób, w tym 13 dzieci. Z kolei od początku roku policja odnotowała aż 277 utonięć - poinformowała we wtorek Komenda Główna… » więcej 2024-08-06, godz. 16:10 Szwecja/ Władze zdecydowały o ochronie wraku żaglowca odkrytego przez Polaków Szwedzka administracja rządowa zdecydowała we wtorek o objęciu ochroną prawną wraku żaglowca z XIX wieku z butelkami szampana, odkrytego w lipcu przez Polaków… » więcej 2024-08-06, godz. 16:00 Serbia/ Najgorętszy lipiec od wprowadzenia pomiarów Średnia temperatura w Serbii wyniosła w ubiegłym miesiącu aż 24,9 stopni Celsjusza, co czyni go najgorętszym lipcem od wprowadzenia pomiarów - poinformował… » więcej 2024-08-06, godz. 16:00 USA/ Media: gubernator Minnesoty Tim Walz kandydatem Harris na wiceprezydenta USA (opis) Niemal pewna kandydatka Partii Demokratycznej w wyborach prezydenckich w USA Kamala Harris wybrała gubernatora Minnesoty Tima Walza na kandydata na wiceprezydenta… » więcej 2024-08-06, godz. 15:50 The Dumplings powracają na scenę. Duet ogłosił szczegóły jubileuszowego tournée Gdy w maju Justyna Święs i Kuba Karaś, czyli muzyczny duet The Dumplings, przypomnieli o 10. rocznicy ich debiutanckiego albumu „No Bad Days” zapewniali… » więcej 2024-08-06, godz. 15:50 Dowództwo Operacyjne: polskie kontyngenty w Libanie i Iraku wykonują zadania mimo napiętej sytuacji Pomimo wzrostu napięcia na Bliskim Wschodzie, polskie kontyngenty wojskowe w Libanie i Iraku nieprzerwanie realizują swoje zadania mandatowe; obecnie według… » więcej 2024-08-06, godz. 15:40 Media: Iran pozwoli, by Hezbollah zaatakował Izrael jako pierwszy Iran w ostatnich dniach przemieszcza wyrzutnie rakietowe i prowadzi ćwiczenia wojskowe, co może być przygotowaniem do ataku na Izrael - napisał 'Wall Street… » więcej 2024-08-06, godz. 15:30 Białystok/ Proces ws. wypadku na przejściu; sąd przesłuchał ratowników Ratowników z karetki przesłuchał we wtorek białostocki sąd w procesie 50-letniego kierowcy oskarżonego o śmiertelne potrącenie kobiety na przejściu dla… » więcej 2024-08-06, godz. 15:30 Piłkarska LM - pijani nieśli znak drogowy, trafili na izbę wytrzeźwień Do izby wytrzeźwień trafili pijani mężczyźni, którzy we wtorkową noc nieśli znak drogowy w centrum Lublina - podała policja. Okazało się, że byli to… » więcej 2024-08-06, godz. 15:30 GIS apeluje, by zbierać tylko te grzyby, co do których nie ma żadnych wątpliwości Główny Inspektorat Sanitarny zaapelował, by zbierać tylko te grzyby, co do których nie ma wątpliwości. Najczęstsze i najbardziej niebezpieczne zatrucia… » więcej
38394041424344
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »