Radio Opole » Kraj i świat
2021-10-05, 12:40 Autor: PAP

Nobel z fizyki za zrozumienie złożonych systemów w przyrodzie (krótka2)

Nobel 2021 z fizyki Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann otrzymali za fizyczny model klimatu Ziemi i wpływ ludzi na jego zmiany, zaś trzeci tegoroczny noblista -Giorgio Parisi - został doceniony za odkrycie interakcji w układach fizycznych - począwszy od atomów aż po układy planetarne.

Jak zauważył Komitet Noblowski, złożone układy charakteryzują się przypadkowością i brakiem ładu i są trudne do zrozumienia. A tegoroczni nobliści zastosowali nowe metody do opisania ich i przewidywania ich długofalowych zachowań, podkreślili członkowie Komitetu.


Manabe i Hasselmann - obaj już 90-letni - podzielą się po równo połową nagrody za "fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, co pozwoliło ilościowo określić jego zmienność i wiarygodnie przewidywać globalne ocieplenie".


Manabe wykazał, w jaki sposób podwyższony poziom dwutlenku węgla w atmosferze przyczynia się do wzrostu temperatur na powierzchni Ziemi. W latach 60. XX wieku opracowywał fizyczne modele klimatu. Około dekadę później Hasselmann opracował model, w którym powiązał pogodę i klimat, co pozwoliło zrozumieć, dlaczego modele klimatu mogą być wiarygodne, mimo że pogoda jest zmienna i chaotyczna.


Z kolei Giorgio Parisi (ur. w 1948 r.) otrzyma drugą połowę nagrody za "odkrycie wzajemnego oddziaływania zakłóceń i fluktuacji w układach fizycznych - od atomów po układy planetarne". Jego badania pomogły zrozumieć i opisać wiele różnych oraz całkiem przypadkowych materiałów i zjawisk, nie tylko w fizyce, ale też w wielu bardzo różnych dziedzinach, jak matematyka, biologia, neuronauka i uczenie się maszyn. (PAP)


jjj/ agt/


Kraj i świat

2024-08-06, godz. 17:10 Zmarł Waldemar Marszałek, słynny polski motorowodniak W wieku 82 lat zmarł Waldemar Marszałek, jeden z najlepszych i najsłynniejszych motorowodniaków w historii tego sportu - potwierdziła PAP rodzina. » więcej 2024-08-06, godz. 17:10 Wydarzenia sportowe w skrócie, wtorek 6 sierpnia, 17.00 Przekazujemy skrót wydarzeń sportowych: Kajakarki Karolina Naja i Anna Puławska zajęły drugie miejsce w przedbiegu konkurencji dwójek na 500 m i awansowały… » więcej 2024-08-06, godz. 17:10 Liban/ Izraelskie myśliwce przeleciały nad Bejrutem, wywołując panikę mieszkańców Izraelskie myśliwce nisko przeleciały we wtorek nad stolicą Libanu Bejrutem, przekraczając barierę dźwięku i powodując ogromny huk, czym wzbudziły panikę… » więcej 2024-08-06, godz. 17:00 Prognoza pogody na 7 i 8 sierpnia Jak informuje Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, północno-zachodnia, południowa i częściowo centralna Europa znajdą się w zasięgu niżów, z którymi… » więcej 2024-08-06, godz. 17:00 Politolog: Prezydent Duda narysował model konfliktowej kohabitacji z rządem Tuska Za rządów PiS Andrzej Duda był mocno związany z linią polityczną własnego obozu; z kolei po przejęciu władzy przez rząd Donald Tuska narysował model… » więcej 2024-08-06, godz. 17:00 USA/ Gubernator Minnesoty Tim Walz kandydatem Harris na wiceprezydenta (krótka) Niemal pewna kandydatka Partii Demokratycznej w wyborach prezydenckich w USA Kamala Harris poinformowała we wtorek w wiadomości tekstowej do swoich zwolenników… » więcej 2024-08-06, godz. 16:50 Paryż/skoki do wody - wieża 10-metrowa kobiet (wyniki) Wyniki skoków z wieży 10-metrowej kobiet: 1. Hongchan Quan (Chiny) 425,60 pkt 2. Yuxi Chen (Chiny) 420,70 3. Kim Mi Rae (Korea Płn.) 372,10 4. Caeli McKay… » więcej 2024-08-06, godz. 16:50 Kazachstan/ Władze wykorzystują AI do odnajdywania przestępców i osób zaginionych Od początku sierpnia na ulicach największego kazachstańskiego miasta, Ałmaty, oraz w położonym przy ujściu rzeki Ural do Morza Kaspijskiego mieście Atyrau… » więcej 2024-08-06, godz. 16:50 W Lublinie powstał mural odwzorowujący trasę wspinaczki Aleksandry Mirosław Mural przedstawiający w skali 1:1 trasę wspinaczki Aleksandry Mirosław powstał w Lublinie, w ramach pracy doktorskiej w Instytucie Sztuk Pięknych UMCS. Po… » więcej 2024-08-06, godz. 16:40 Bejda: dążymy do tego, aby Siły Zbrojne były jak najlepiej doposażone Wyciągamy wnioski z pola walki na Ukrainie i dążymy do tego, aby Siły Zbrojne były jak najlepiej doposażone - mówił we wtorek w Gdyni wiceminister obrony… » więcej
37383940414243
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »