Radio Opole » Kraj i świat
2021-10-05, 12:40 Autor: PAP

Nobel z fizyki za zrozumienie złożonych systemów w przyrodzie (krótka2)

Nobel 2021 z fizyki Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann otrzymali za fizyczny model klimatu Ziemi i wpływ ludzi na jego zmiany, zaś trzeci tegoroczny noblista -Giorgio Parisi - został doceniony za odkrycie interakcji w układach fizycznych - począwszy od atomów aż po układy planetarne.

Jak zauważył Komitet Noblowski, złożone układy charakteryzują się przypadkowością i brakiem ładu i są trudne do zrozumienia. A tegoroczni nobliści zastosowali nowe metody do opisania ich i przewidywania ich długofalowych zachowań, podkreślili członkowie Komitetu.


Manabe i Hasselmann - obaj już 90-letni - podzielą się po równo połową nagrody za "fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, co pozwoliło ilościowo określić jego zmienność i wiarygodnie przewidywać globalne ocieplenie".


Manabe wykazał, w jaki sposób podwyższony poziom dwutlenku węgla w atmosferze przyczynia się do wzrostu temperatur na powierzchni Ziemi. W latach 60. XX wieku opracowywał fizyczne modele klimatu. Około dekadę później Hasselmann opracował model, w którym powiązał pogodę i klimat, co pozwoliło zrozumieć, dlaczego modele klimatu mogą być wiarygodne, mimo że pogoda jest zmienna i chaotyczna.


Z kolei Giorgio Parisi (ur. w 1948 r.) otrzyma drugą połowę nagrody za "odkrycie wzajemnego oddziaływania zakłóceń i fluktuacji w układach fizycznych - od atomów po układy planetarne". Jego badania pomogły zrozumieć i opisać wiele różnych oraz całkiem przypadkowych materiałów i zjawisk, nie tylko w fizyce, ale też w wielu bardzo różnych dziedzinach, jak matematyka, biologia, neuronauka i uczenie się maszyn. (PAP)


jjj/ agt/


Kraj i świat

2024-08-03, godz. 21:40 Paryż - 4 sierpnia (program-Polacy) Program wydarzeń olimpijskich z udziałem Polaków - 4 sierpnia, niedziela: BOKS15.46, 57 kg kobiet, ćwierćfinał - Julia Szeremeta - Ashleyann Lozada Motta… » więcej 2024-08-03, godz. 21:40 USA/Prawie stuletni były prezydent Carter ma nadzieję, że będzie mógł głosować na Harris Były prezydent USA Jimmy Carter, który 1 października skończy 100 lat, wyraził nadzieję, że będzie jeszcze mógł zagłosować na Kamalę Harris - informują… » więcej 2024-08-03, godz. 21:40 Paryż - 4 sierpnia (program) Program wydarzeń olimpijskich 4 sierpnia - niedziela: 22 finały----------BADMINTON 15.00, debel mężczyzn, o brązowy medal16.10, debel mężczyzn, finałGIMNASTYKA… » więcej 2024-08-03, godz. 21:40 Paryż - w niedzielę finał rzutu młotem, Niewiadoma, Wasick i mecz siatkarek Finał rzutu młotem mężczyzn z udziałem Wojciecha Nowickiego i Pawła Fajdka, wyścig kolarski z Katarzyną Niewiadomą, finał pływacki z Katarzyną Wasick… » więcej 2024-08-03, godz. 21:40 Media: Iran planuje zaatakować Izrael 12-13 sierpnia, w święto Tisza be-Aw Jak donosi Sky News Arabia za zachodnimi źródłami wywiadowczymi, Iran w odwecie za zabicie lidera Hamasu Ismail Hanijego planuje zaatakować Izrael w żydowskie… » więcej 2024-08-03, godz. 21:40 Paryż/pływanie - 200 m st. zmiennym kobiet (wyniki) Wyniki pływackiego wyścigu na 200 m st. zmiennym kobiet: 1. Summer Mcintosh (Kanada) 2.06,56 2. Kate Douglass (USA) 2.06,92 3. Kaylee McKeown (Australia)… » więcej 2024-08-03, godz. 21:30 Paryż/lekkoatletyka - zwycięstwo Alfred w biegu na 100 m Julien Alfred z Saint Lucia czasem 10,72 poprawiła rekord życiowy i wygrała finałowy bieg na 100 m w igrzyskach olimpijskich w Paryżu. Na podium stanęły… » więcej 2024-08-03, godz. 21:30 Paryż/pływanie - trzecie złoto McIntosh Summer McIntosh zdobyła złoty medal igrzysk w Paryżu w pływackim wyścigu na 200 m stylem zmiennym. Niespełna 18-letnia Kanadyjka po raz trzeci stanęła… » więcej 2024-08-03, godz. 21:30 2. Ekstraliga żużlowa – Polonia - Stal 52:37 Abramczyk Polonia Bydgoszcz - Texom Stal Rzeszów 52:37. Punkt bonusowy zdobyła Polonia, która pierwszy mecz - w Rzeszowie - wygrała 33:21 (wówczas sędzia… » więcej 2024-08-03, godz. 21:30 Paryż/lekkoatletyka - sztafeta mieszana 4x400 m (wyniki) Wyniki sztafety mieszanej 4x400 m: 1. Holandia 3.07,43 - rekord Europy (Eugene Omalla, Lieke Klaver, Isaya Klein Ikkink, Femke Bol) 2. USA 3.07,74 (Vernon Norwood… » więcej
126127128129130131132
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »