USA/ Biden zainaugurował pierwsze bezpośrednie spotkanie liderów Quadu
"To zgrupowanie demokratycznych partnerów, których łączy wspólna wizja przyszłości, spotyka się, by odpowiedzieć na kluczowe wyzwania naszej epoki, od covidu przez zmianę klimatu, po nowe technologie" - powiedział prezydent Biden, otwierając szczyt.
Biden ogłosił, że wspólna inicjatywa szczepionkowa państw wzmocni produkcję szczepionek w Indiach o dodatkowy miliard dawek. Zapowiedział również uruchomienie specjalnego programu stypendiów dla zaawansowanych studentów w naukach ścisłych ze wszystkich czterech krajów.
"W Quad chodzi o to, by pokazać, że demokracje mogą osiągać sukcesy" - oznajmił premier Australii Scott Morrison. "Chcemy, by Indo-Pacyfik był regionem wolnym od stosowania środków przymusu (...) i gdzie spory są rozwiązywane pokojowo, zgodnie z prawem międzynarodowym" - dodał.
Przed spotkaniem Quadu, czyli Czterostronnego Dialogu Bezpieczeństwa (Quadrilateral Security Dialogue), przedstawiciele administracji Bidena zapowiadali, że piątkowy szczyt - pół roku po wirtualnym spotkaniu liderów - stanowi podkreślenie wagi formatu dla USA i priorytetu, jakim jest dla Ameryki region Indo-Pacyfiku wobec wzrostu potęgi Chin. Tematy rozmów mają wykroczyć poza sprawy bezpieczeństwa i skupić się na zmianach klimatycznych, pandemii, infrastrukturze i technologii.
Biały Dom oraz przywódcy krajów zapowiedzieli też podpisanie serii porozumień, których celem jest wzmocnienie pozycji państw w rywalizacji z Chinami. Chodzi o wzmocnienie bezpieczeństwa łańcucha dostaw półprzewodników, współpracę w monitorowaniu mórz i walce z nielegalnymi połowami, a także o inicjatywę w celu dywersyfikacji technologii 5G. Będą też porozumienia dotyczące przestrzeni kosmicznej oraz cyberbezpieczeństwa.
Przed szczytem Biden spotkał się osobno z premierem Indii Narendrą Modim, później będzie rozmawiał z premierem Japonii Yushihide Sugą. Jeszcze we wtorek Biden rozmawiał ze Scottem Morrisonem.
Pewne kontrowersje wzbudza spotkanie z Modim, oskarżanym o dyskryminacyjną politykę wobec niehinduskich mniejszości i podżeganie konfliktów. W czwartek, kiedy indyjski premier spotkał się z posiadającą indyjskie korzenie wiceprezydent Kamalą Harris, przed Białym Domem protestowała grupa indyjskich muzułmanów, oskarżających Modiego o "ludobójstwo".
"To hańba, że Biden spotyka się z kimś takim" - powiedział PAP jeden z uczestników demonstracji.
W piątek pod Białym Domem zgromadzili się także zwolennicy Modiego.
Szczyt Quadu jest kolejną dyplomatyczną inicjatywą USA w tym obszarze, wcześniej w ubiegłym tygodniu Waszyngton ogłosił wraz z Australią i Wielką Brytanią nowy pakt bezpieczeństwa, AUKUS, skupiony na współpracy w regionie Oceanu Indyjskiego i Pacyfiku. Pierwszą inicjatywą tego porozumienia ma być budowa okrętów podwodnych o napędzie atomowym dla Australii. (PAP)
osk/ tebe/