Wyznaczone na 24 grudnia wybory prezydenckie są największą od lat szansą na pokój w kraju, w którym od dekady trwa głęboka dezorganizacja życia społeczno-politycznego.

W 2011 roku po wystąpieniu opozycji przeciw długoletnim dyktatorskich rządom Muammara Kaddafiego rozgorzała w Libii wojna domowa. Od czasu interwencji wojsk NATO do 2014 roku kraj cieszył się „niewielką stabilnością”. W ciągu ostatnich siedmiu lat doświadczył skutków podziału pomiędzy walczące frakcje wschodnie i zachodnie.

Pod auspicjami ONZ w lutym br. ustanowiono rząd tymczasowy, którego najważniejszym zadaniem miało być przeprowadzenie ogólnokrajowych wyborów głowy państwa.

Ekspert Niemieckiego Instytutu Spraw Międzynarodowych i Bezpieczeństwa dr Wolfram Lacher przewiduje klęskę procesu wyborczego. „W najlepszym wypadku, w którym nie nastąpi powszechny bojkot lub przemoc, istnieje duże ryzyko, że przegrani nie poznają nawet wyników (wyborów)”.

Podstawa prawna procesu wyborczego jest mocno kwestionowana. Szczególne kontrowersje budzi rola parlamentu, który został wybrany siedem lat temu i poparł w wojnie frakcję wschodnią. Istnieją obawy, że duża część społeczeństwa może odmówić wzięcia udziału w głosowaniu lub odrzucić wszelkie wyniki, które nie będą zgodne z ich poglądami.

W bieżącym tygodniu przewodniczący parlamentu Aguila Saleh Issa wycofał wotum zaufania wobec rządu premiera Abdul Hamida Dbeibeha. Wcześniej zauważył, że zdaniem jego politycznych przeciwników przyjęta przez parlament ustawa o wyborach prezydenckich miała być skonstruowana w takim kształcie, by umożliwić mu kandydowanie bez ryzyka utraty funkcji przewodniczącego.

Dbeibah zdobył poparcie, głosząc populistyczne hasła i chociaż zobowiązał się nie startować w wyborach prezydenckich, ma swoich zwolenników, liczących na to, że zmieni zdanie.

Do wyścigu o fotel prezydencki mają się też włączyć przywódca armii, kontrolujący wschód kraju, Chalifa Haftar i syn byłego dyktatora Saif al-Islam Kaddafi. To dwie wysoce kontrowersyjne kandydatury.

„Czasami, gdy wojskowi dojdą do władzy, zostają przy niej na zawsze… Będzie naciskał na ludzi. A ci będą na niego głosować, ponieważ się boją” – powiedział mieszkaniec Trypolisu Yousef Mohammed, komentując szanse wyborcze Haftara. (PAP)

mnw/ tebe/