Trybunał Sprawiedliwości UE postanowił w poniedziałek, że Polska ma płacić Komisji Europejskiej 500 tys. euro dziennie za niewdrożenie środków tymczasowych i niezaprzestanie wydobycia węgla brunatnego w kopalni Turów. To pokłosie wielomiesięcznego sporu z Czechami w tej sprawie.

Były lider PO (obecnie szef dolnośląskich struktur Platformy) i były minister spraw zagraniczny Grzegorz Schetyna powiedział w poniedziałek w TVN24, że w sprawie przyszłości kopalni Turów powinien odbyć się "okrągły stół". "Trzeba przygotować okrągły stół energetyczny na miejscu, który powinien dotyczyć przyszłości elektrowni i kopalni Turów z udziałem rządu, samorządów i przedstawicieli załogi. Trzeba rozmawiać o systemie sprawiedliwej transformacji - w jaki sposób pozyskać pieniądze europejskie, żebyśmy mogli mówić o sprawiedliwej transformacji energetycznej tej części sektora energetycznego" - wskazał Schetyna.

Ocenił zarazem, że postanowienie TSUE to "nieszczęśliwa, katastrofalna decyzja" dla Polski, która - według niego - wynika "z zaniechania i dobrego samopoczucia" przedstawicieli rządu, a także z "braku poszukiwania partnerów po stronie czeskiej". "To taka polityka, która jest nieskuteczna, bo próbuje pokazywać to, że zawsze mamy rację. Nie rozmawialiśmy z Czechami, kiedy ten wniosek po raz pierwszy wpłynął najpierw do Komisji Europejskiej, potem kiedy ta sprawa stanęła w TSUE. Nie rozmawialiśmy na poziomie Grupy Wyszehradzkiej, nie rozmawialiśmy na poziomie Ministerstwa Środowiska czy MSZ" - powiedział Schetyna.

Przekonywał, że skargi ze strony Czechów można było uniknąć - było ku temu wiele okazji. "Więcej - kiedy ta skarga została złożona, to dalej widzieliśmy prężenie muskułów i pokazywanie, że mamy rację i nie zamkniemy produkcji energii w Worku Turoszowskim" - dodał b. szef Platformy.

Jego zdaniem "to jest klasyczne państwo PiS". "Zapowiedzi i prężenie muskułów, państwo z tektury" - ocenił Schetyna.

Przestrzegał, że kara finansowa oznacza ogromne straty dla budżetu i - jak zauważył - sprawa polsko-czeskiego sporu i tak musi zostać rozwiązana. "Nie wiem jak premier Morawiecki wyobraża sobie brak inicjatywy w tej sprawie. (...) To kwestia miejsc pracy w elektrowni i w kopalni Turów i w ogóle systemu sprawiedliwej transformacji energetycznej, która powinna dotyczyć Worka Turoszowskiego, która miała miejsce na przykład wcześniej w Wałbrzychu, gdzie zaangażowane rządy przygotowały tą koncepcję. Tu rząd nie zrobił nic" - stwierdził polityk.

Ocenił też, że Czesi mieli prawo upomnieć się o swoje interesy w instytucjach UE. "Mówili o tym od lat. To jest kwestia ujęć wodnych w Kraju Libereckim, to jest kwestia tego wszystkiego, co musi zostać zainwestowane w Worku Turoszowskim, żeby koncesja była ważna i żeby kopalnia i elektrownia mogły normalnie funkcjonować" - powiedział Schetyna.

W postanowieniu wydanym przez wiceprezes Trybunału Rosario Silva de Lapuertę napisano m.in.: "Ze względu na niezaprzestanie wydobycia węgla brunatnego w kopalni Turów, Polska zostaje zobowiązana do zapłaty na rzecz Komisji Europejskiej okresowej kary pieniężnej w wysokości 500 tys. euro dziennie. Tego rodzaju środek należy uznać za konieczny do wzmocnienia skuteczności środka tymczasowego zarządzonego postanowieniem z dnia 21 maja 2021 r. i odwiedzenia tego państwa członkowskiego od opóźniania dostosowania swojego zachowania do tego postanowienia".

Rzecznik prasowy rządu Piotr Müller, odnosząc się do sprawy zapowiedział, że polski rząd nie zamknie kopalni KWB Turów. Ocenił, że wstrzymanie jej prac zagrozi stabilności polskiego systemu elektroenergetycznego, a kara finansowa, o której mówi TSUE jest nieproporcjonalna do sytuacji i nie znajduje uzasadnienia w stanie faktycznym.

Kopalnia i elektrownia Turów należą do spółki PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna, będącej częścią PGE Polskiej Grupy Energetycznej. W 2020 r. polski minister klimatu i środowiska Michał Kurtyka przedłużył koncesję na wydobywanie w Turowie węgla brunatnego na kolejne sześć lat, do 2026 r.

Pod koniec lutego Czechy wniosły skargę przeciwko Polsce ws. rozbudowy kopalni węgla brunatnego Turów do TSUE wraz z wnioskiem o zastosowanie tzw. środków tymczasowych, czyli o nakaz wstrzymania wydobycia. 21 maja TSUE przychylił się do wniosku Czech i nakazał Polsce natychmiastowe wstrzymanie wydobycia w kopalni Turów do czasu merytorycznego rozstrzygnięcia.

Kara będzie naliczana od dnia doręczenia Polsce postanowienia do chwili, w której "wspomniane państwo członkowskie zastosuje się do treści postanowienia wiceprezes Trybunału z dnia 21 maja 2021 r.". (PAP)

autor: Marta Rawicz

mkr/ godl/