"Polska i Litwa zdecydowane są kontynuować, wszelkimi niezbędnymi środkami, wysiłki na rzecz skutecznej ochrony swoich granic, będących jednocześnie granicami zewnętrznymi Unii Europejskiej, w tym przez stałe zapobieganie i zwalczanie nielegalnego ich przekraczania" - napisano w przyjętej w piątek w Warszawie deklaracji Morawieckiego i Szimonyte.

Premierzy podkreślili w niej, że potrzebne są nowe rozwiązania na poziomie UE umożliwiające państwom członkowskim "odpowiednią reakcję na celową instrumentalizację nielegalnej migracji przez państwa trzecie, a także zastosowanie skutecznych, jasno określonych środków, które pozwoliłyby państwom członkowskim na szybkie działanie i ochronę bezpieczeństwa zarówno na poziomie krajowym jak i unijnym".

"W obliczu hybrydowych działań na granicy podejmowanych przez autorytarny reżim białoruski w odwecie za sankcje przyjęte przez UE oraz wsparcie dla białoruskiego społeczeństwa obywatelskiego, Polska i Litwa solidaryzują się w odpowiedzi na te działania i wspólnie dziękują KE oraz państwom członkowskim UE za okazane w tej sytuacji wsparcie" - napisano w deklaracji.

"Mając pełną świadomość wyzwań dotyczących bezpieczeństwa zarówno na szczeblu międzynarodowym, jak i regionalnym, rządy obu krajów deklarują zamiar kontynuowania wspólnych wysiłków oraz wdrożenia projektów prowadzących do wzmocnienia współpracy dwustronnej w zakresie obronności i interoperacyjności Sił Zbrojnych RP i Litwy" - zadeklarowali Morawiecki i Szimonyte.

Ponadto oświadczyli, że zamierzają "ściśle współpracować w dziedzinie wzmocnionego systemu odstraszania i obrony NATO przez podejmowanie wspólnych działań militarnych obejmujących dowództwa sojusznicze, siły zbrojne, plany i zdolności oraz koordynowanie stanowisk krajowych w celu dalszego rozwijania inicjatyw NATO".

"Polska i Litwa wyrażają potrzebę rozwoju zdolności obronnych państw członkowskich UE w pełnej synergii z działaniami NATO" - uważają premierzy Polski i Litwy. "Rządy obu krajów będą również zachęcać do zwiększenia zaangażowania Unii Europejskiej w obszarze bezpieczeństwa ze wschodnimi partnerami zgodnie z podejściem 360 stopni" - dodali.

Morawiecki i Szimonyte podkreślają, że "Polska i Litwa dostrzegają ryzyko i potencjalne konsekwencje wynikające z transgranicznego i międzysektorowego charakteru cyberataków". "Dlatego też oba rządy zgadzają się, iż kwestią niezwykle istotną jest zapewnienie efektywnej wymiany informacji i ścisłej współpracy podczas odpierania takich ataków" - zadeklarowano.

Oba rządy - jak napisano - przywiązują dużą wagę do ciągłego pogłębiania partnerstwa w obszarze spraw wewnętrznych, zwłaszcza w kwestii migracji. "Ostatnie wydarzenia związane z napływem nielegalnych migrantów oraz wzajemna solidarność i wsparcie okazywane w tych okolicznościach jeszcze bardziej wzmocniły stosunki dwustronne" - czytamy w dokumencie.

"Polska i Litwa wyrażają ponadto chęć kontynuowania współpracy na forach unijnych w kwestiach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, a w szczególności w zakresie I Pakietu Mobilności i rewizji sieci TEN-T oraz wzmocnienia infrastruktury granicznej przesmyku suwalskiego w celu zapewnienia bezpieczeństwa w regionie" - zadeklarowano.

W deklaracji podjęto też temat walki z pandemią COVID-19 i współpracę obu krajów w tym zakresie. "Rządy obu krajów wierzą, że doświadczenia zdobyte w trakcie pandemii wzmocnią nasze systemy opieki zdrowotnej i podkreślą wpływ służby zdrowia na skuteczne funkcjonowanie państw i społeczeństw" - napisano w deklaracji.

W kontekście odbudowy gospodarek po pandemii - jak podkreślają premierzy - podkreślono znaczenie unijnego Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. "Rządy obu krajów będą wymieniać się doświadczeniami i dobrymi praktykami w zakresie wdrażania wspomnianego instrumentu na poziomie krajowym zgodnie z Krajowymi Planami Odbudowy" - zadeklarowano.

"Doświadczenie zdobyte w trakcie pandemii pokazuje także, jak ważne jest ograniczenie zależności Unii Europejskiej od państw trzecich, zwłaszcza w zakresie materiałów i technologii o kluczowym znaczeniu, leków (w tym aktywnych składników farmaceutycznych i produktów pośrednich), wyrobów medycznych, żywności, infrastruktury i bezpieczeństwa" - wskazano.

Podkreślono także, że "dotacje przyznawane przedsiębiorcom prowadzącym działalność na terytorium UE przez rządy krajów niebędących członkami Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju mogą zaburzać konkurencję na unijnym rynku wewnętrznym i stwarzać nierówne szanse". Premierzy stoją na stanowisku, że przedsiębiorstwa dofinansowane przez państwa trzecie są "w uprzywilejowanej sytuacji w porównaniu do firm z UE, które takich subsydiów nie otrzymują". "Polska i Litwa popierają zatem propozycję Komisji Europejskiej dotyczącą wdrożenia nowych instrumentów mających na celu stworzenie jednakowych warunków funkcjonowania na rynku wewnętrznym w odniesieniu do podmiotów dofinansowywanych z krajów niebędących członkami UE" - napisano.

Oba rządy deklarują wsparcie dla przejścia na neutralność klimatyczną, ale w tempie odzwierciedlającym specyfikę każdego kraju. "Europa potrzebuje, aby przemysł oraz sektor MŚP stały się bardziej ekologiczne i cyfrowe, a także by były one w większym stopniu oparte na gospodarce o obiegu zamkniętym przy jednoczesnym zachowaniu swojej globalnej konkurencyjności" - napisano w deklaracji. Zdaniem jej autorów niezbędne są również "odpowiednie narzędzia", aby pomóc europejskiemu przemysłowi sprostać "wyzwaniom transformacji".

W opinii szefów rządów trzeba też umożliwić państwom członkowskim UE "proces sprawiedliwej transformacji akceptowalny społecznie oraz wspierany przez procesy oddolne i zasoby finansowe UE". "Należy położyć większy nacisk na równowagę zawodową i szanse poparcia dla rozwiązań pomostowych zapewniających transformację sprawiedliwą dla pracowników" - deklarują. "Musimy zająć się problemem rosnących kosztów życia i nie możemy pozwolić, by kosztowna transformacja ekologiczna finansowana była głównie przez konsumentów" - napisali.

Oba kraje zadeklarowały dalszą wymianę doświadczeń "w zakresie rynku pracy, tworzenia optymalnych warunków funkcjonowania dla rodzin oraz kwestii związanych z integracją osób niepełnosprawnych".

Polska i Litwa deklarują także dalszą współpracę "przy realizacji projektu synchronizacji systemów energetycznych państw bałtyckich z systemem energetycznym Europy kontynentalnej do roku 2025". "Jest to dobry przykład europejskiej solidarności energetycznej, a zarazem istotny krok w kierunku zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego krajów bałtyckich" - napisano w dokumencie.

Strony - jak podkreślono - deklarują chęć kontynuowania "wysiłków na rzecz rozwoju rynku skroplonego gazu ziemnego w regionie".

Oba kraje - czytamy w deklaracji - łączy wizja jak najpełniejszego uwolnienia potencjału współpracy w zakresie energii odnawialnej.

"Rządy będą kontynuowały wdrażanie postanowień Wspólnej Deklaracji Bałtyckiej na rzecz Morskiej Energetyki Wiatrowej" - napisano. Oba rządy mają też wspólne stanowisko "w sprawie konieczności zapewnienia równych warunków dla lokalnych producentów energii w stosunku do producentów z krajów trzecich, którzy w nieuczciwy sposób wykorzystują niższe normy klimatyczne, środowiskowe i w zakresie bezpieczeństwa".

Ponadto rządy zobowiązały się do wspierania współpracy w obszarze badań naukowych i innowacji, a także promowania bezpośredniej współpracy między instytucjami szkolnictwa wyższego a państwowymi instytutami badawczymi.

Oba gabinety - jak czytamy - podkreślają także znaczenie efektywnego wdrożenia programu współpracy transgranicznej INTERREG Litwa-Polska na lata 2021-2027.Rządy Polski i Litwy mają też kontynuować współpracę w zakresie rozwoju połączeń transportowych oraz jak najszybszego sfinalizowania projektów Via Carpatia, Via Baltica i Rail Baltica. "Konieczne jest również dołożenie wszelkich starań, aby w odpowiednim czasie stworzyć dla pasażerów połączenie kolejowe między obiema stolicami – Warszawą i Wilnem" - podkreślono.

Ponadto oba kraje deklarują wspieranie inicjatywy mające na celu zwalczanie oszustw podatkowych i wzmocnienie współpracy administracyjnej w obszarze podatkowym m.in. w zakresie wymiany informacji, wiedzy, nowych technologii i najlepszych praktyk.

"W celu zacieśnienia stosunków oba rządy zachęcają właściwe ministerstwa do zintensyfikowania współpracy i dialogu, a także promowania kompleksowych działań prowadzonych wspólnie przez ich parlamenty" - zaznaczono.

Oba rządy wyraziły też chęć kontynuowania regularnych wzajemnych kontaktów dążąc do odbywania corocznych spotkań w tym formacie.

(PAP)

autor: Grzegorz Bruszewski

gb/ ann/