Miejsce prapremiery – dziedziniec arkadowy Zamku Królewskiego na Wawelu – nie jest przypadkowe. To na wzgórzu wawelskim i na jego przedpolach rozgrywa się akcja „Wandy” – misterium Cypriana Kamila Norwida. Również na Wawelu, w krypcie katedry, w 2001 r. odbył się symboliczny pochówek Norwida. W sobotę w tym samym miejscu spektakl zostanie powtórzony.

Joanna Wnuk-Nazarowa, która przygotowała muzykę do opery „Wanda”, podkreśliła, że twórczość czwartego wieszcza była obecna w jej rodzinie od lat. Matka kompozytorki i dyrygentki przez całą okupację, podczas licznych przeprowadzek, chroniła zakupiony jeszcze przed wojną tom z dziełami Norwida. W tym tomie była m.in. „Wanda”, która – ze względu na prosty język – zainteresowała 8-letnią Wnuk-Nazarową.

Fascynacja dramatem zaczęła się w liceum, gdzie aktorka Jadwiga Halina Gallowa prowadziła „Koło żywego słowa”. „Podczas zajęć przygotowaliśmy tekst misterium, a ja grałam Wandę. Do tej pory noszę ten tekst w sobie i postanowiłam – jako kompozytorka wychowana w Krakowie, miejscu opisywanych przez Norwida wydarzeń – zinterpretować go muzycznie” – opisywała Wnuk-Nazarowa

Na wtorkowej konferencji prasowej w Operze Krakowskiej kompozytorka mówiła, że pierwsze arie do „Wandy” szkicowała w 2019 r. Jak poinformowała, zrezygnowała z niewielu fragmentów tekstu, nie dokonywała także w nim uproszczeń.

Uprzedzając pytania dziennikarzy Wnuk-Nazarowa powiedziała, że w operze, tak jak w dramacie Norwida, jest „idealna równowaga między mężczyznami i kobietami”. Lud wielbi Wandę i uważa, że ona nadaje się na wodza. Także Rydygier ją podziwia. „Nie ma upokarzania kobiety, feministycznego wywyższania kobiet” – mówiła kompozytorka. Nie jest to też utwór antyniemiecki. Wnuk-Nazarowa zauważyła, że intensywna germanizacja Polski zaczęła się lata po powstaniu utworu.

Reżyser opery Waldemar Zawodziński szczególnie zwrócił uwagę na obecność chóru dziecięcego na scenie. „Udział chóru dziecięcego był dla mnie jedną z kluczowych decyzji. To nie tylko pojawienie się chóru dziecięcego, dobarwienie w warstwie muzycznej czy fabularnej. W ostatnim obrazie, przed decyzją Wandy o poświęceniu swojego życia w imię wartości najwyżej, czyli wolności, tożsamości narodu, obecne są dzieci, które symbolizują przyszłość. (…) To niezwykle ważny scenicznie i muzycznie fakt” – powiedział.

Zdaniem kierownika muzycznego Michała Klauzy, muzyka w operze doskonale oddaje emocje bohaterów, a najlepszym recenzentem muzyki są jej wykonawcy. „W procesie przygotowania prapremiery z dnia na dzień dzieją się wspaniałe rzeczy – artyści, którzy wykonują utwór, przychodzą i mówią, że z dnia na dzień coraz bardziej się im podoba. Mamy nadzieję, że to będzie także państwa, publiczności, udziałem” – mówił.

„Wanda” Joanny Wnuk-Nazarowej jest drugą na świecie (po „Vandzie” Antonina Dvoraka) ukończoną i wystawioną operą o legendarnej polskiej księżniczce. To także pierwsza opera Wnuk-Nazarowej.

Operowa „Wanda”, w zamyśle twórców, ma być próbą syntezy elementów legend pradziejów Krakowa, twórczości Norwida i kulturowych kontekstów epoki romantyzmu oraz współczesnej kompozycji muzycznej, w której wiodącą rolę odgrywają rytmy polskich tańców narodowych współgrające z prasłowiańskim zaśpiewem chóralnym.

„Wanda” Joanny Wnuk-Nazarowej, dedykowana pamięci aktorki Jadwigi Haliny Gallowej, to blisko 70-minutowe dzieło muzyczne stworzone z myślą o wykonaniach wieloobsadowych na głosy solowe (Wanda – mezzosopran, Grodny – bas, Rydygier/Skald – tenor, Panna – sopran), chór mieszany, chór dziecięcy, balet oraz orkiestrę symfoniczną.

Jako Wanda wystąpią Wanda Franek i Agata Schmidt, Grodny – Tomasz Konieczny, Sebastian Marszałowicz, Rydygier/Skald – Andrzej Lampert, Pavlo Tolstoy, Panna – Zuzanna Caban, Paula Maciołek. Na scenie prezentować się będą orkiestra, chór i balet Opery Krakowskiej.

Organizatorami wydarzenia są: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Opera Krakowska, Zamek Królewski na Wawelu, Program 2 Polskiego Radia.

Patronat honorowy nad spektaklem objął wicepremier, minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu Piotr Gliński.(PAP)

autor: Beata Kołodziej

bko/ aszw/