Przy wzniesionym przed 26 laty pomniku poległych w Krawczunach złożono kwiaty, odbył się apel poległych, odprawiono mszę świętą.

„Dzisiejsza uroczystość upamiętnia wyjątkowe wydarzenie w historii Wileńszczyzny, walkę żołnierzy AK z Niemcami w ramach operacji +Ostra Brama+” – napisał w imieniu premiera Polski Mateusza Morawieckiego i polskiego rządu szef kancelarii prezesa Rady Ministrów Michał Dworczyk.

Podkreślił, że „operacja +Ostra Brama+ i akcja +Burza+ dowiodły siły organizacji i męstwa żołnierzy AK, fundamentu polskiego państwa podziemnego”.

„Jesteśmy dumni z patriotyzmu tych, którzy wtedy walczyli i ginęli także tutaj, w Krawczunach. Pamięć o tych wydarzeniach jest ważna dla tożsamości Polaków. Bez naszego zakorzenienia w przeszłości, bez pielęgnowania wiedzy o niej, nie jest możliwe świadome budowanie przyszłości” – napisano w liście, który odczytała kierownik wydziału konsularnego polskiej placówki dyplomatycznej w Wilnie Irmina Szmalec.

Podczas uroczystości w Krawczunach dziewięć osób, litewskich Polaków, zostało odznaczonych Medalem „Pro Patria”, ustanowionym w 2011 roku Zarządzeniem Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Odznaczenie jest przyznawane w uznaniu szczególnych zasług w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej.

Wśród uhonorowanych w Krawczunach są członkowie wileńskich grup rekonstrukcji historycznej, nauczyciele historii w polskich szkołach, samorządowcy.

Wtorkowe uroczystości zakończyły kilkudniowe obchody w Wilnie i na Wileńszczyźnie 77. rocznicy operacji „Ostra Brama”, czyli próby wyzwolenia Wilna przez Armię Krajową spod niemieckiej okupacji przed wkroczeniem wojsk radzieckich w 1944 roku.

Operacja "Ostra Brama" stanowiła część akcji "Burza", zakładającej samodzielne wyzwalanie przez Armię Krajową okupowanych ziem polskich przed wkroczeniem Armii Czerwonej. Rozpoczęła się w nocy z 6 na 7 lipca 1944 roku. Oprócz piechoty i artylerii w sile około 17 tys. żołnierzy Niemcy wyprowadzili tam do walki broń pancerną i siły lotnicze. Okręgi wileński i nowogródzki AK przeciwstawiły im około 10 tys. żołnierzy, wyłącznie piechoty i kawalerii.

Mimo dużej przewagi wroga Polakom udało się wyzwolić znaczną część Wilna. Do 13 lipca, już we współdziałaniu z wojskami radzieckimi, całe miasto zostało oczyszczone z Niemców. Na Górze Zamkowej żołnierze AK wywiesili biało-czerwoną flagę, jednak już po kilku godzinach została ona zerwana przez żołnierzy radzieckich, którzy wywiesili czerwony sztandar. Później dowództwo i żołnierze AK zostali rozbrojeni; większość z nich trafiła do więzień lub została zesłana na Syberię.

Z Wilna Aleksandra Akińczo (PAP)

aki/ jo/ kib/