Chodzi o rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw. Rząd przyjął go pod koniec kwietnia. 6 maja wpłynął on do Sejmu, a 7 maja został skierowany do I czytania w komisji polityki społecznej i rodziny.

Zaproponowane w projekcie zmiany zmierzają do uregulowania relacji pomiędzy udostępniającymi powierzchnię handlową a uprawnionymi do jej używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy albo innej podobnej umowy w okresach obowiązywania zakazu prowadzenia działalności w obiektach handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m kw., od dnia wejścia w życie nowelizacji.

Przewiduje ona, że w okresie obowiązywania zakazu działalności galerii handlowych o powierzchni powyżej 2000 m kw. czynsz dla najemców zostanie obniżony o 80 proc., natomiast przez trzy miesiące po zniesieniu zakazu prowadzenia działalności - o 50 proc.

"W imieniu Polskiej Rady Centrów Handlowych, największej w Polsce organizacji zrzeszającej ponad 200 firm z sektora centrów handlowych działającej na rzecz rozwoju branży, zwracamy się do Państwa z prośbą i oczekiwaniem o rzetelną oraz rozsądną analizę i ocenę wnioskowanych przez Rząd rozwiązań legislacyjnych zawartych w druku sejmowym nr 1145" - napisała w apelu do posłów PRCH.

PRCH ponadto zaapelowała o całkowite uchylenie art. 15ze ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych i niewprowadzanie zmian w postaci art. 15ze 1, umieszczonego rządowym projekcie noweli.

Rząd proponuje bowiem, aby od dnia wejścia w życie nowelizacji w miejsce uchylanego art. 15ze zastosowanie znalazł przepis art. 15ze1.

"Przewiduje on, że w okresach obowiązywania zakazu świadczenia uprawnionego z tytułu używania powierzchni handlowej na podstawie umowy ulegają obniżeniu do 20 proc. wysokości świadczeń z tego tytułu należnych udostępniającemu na podstawie umowy przed dniem 14 marca 2020 r. Natomiast w okresie trzech miesięcy od dnia zniesienia każdego zakazu po dniu wejścia w życie nowelizacji wysokość tych świadczeń ulega obniżeniu do 50 proc. wysokości tych świadczeń" - napisano w uzasadnieniu do projektu.

PRCH w apelu do posłów napisała, że proponowane przez rząd rozwiązanie, polegające na tzw. ochronie czynszowej najemców w obiektach handlowych o powierzchni powyżej 2000 m kw. "jest niezgodne z obowiązującym prawem i Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej; stanowi bezprawną interwencję państwa w umowy gospodarcze na skalę niespotykaną w demokratycznych państwach prawa".

Ponadto, "nosi znamiona selektywności, dyskryminacji i nierównego traktowania przedsiębiorstw, wprowadzając arbitralne i nieproporcjonalne rozwiązania, pogarszające sytuację prawną jednej strony (wynajmujących, czyli właścicieli i zarządców centrów handlowych)". PRCH tłumaczy, że zgodnie z planowanym art. 15ze1 (i uprzednim 15ze) "całkowity koszt pomocy przyznanej najemcom będzie, jest przerzucony na właścicieli i zarządców centrów handlowych, pozbawionych jakiegokolwiek wsparcia ze strony państwa".

Zdaniem PRCH zawarte rozwiązanie pomocowe (określony art. 15ze i planowanym art. 15ze1)" stanowi niedozwoloną pomoc publiczną naruszającą art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

"Może skutkować to m.in. obowiązkiem zwrotu pomocy przez podmioty uposażone tj. najemców (łączna wartość zwrotu może sięgać nawet 4 mld złotych); zakazem udzielania jakiejkolwiek pomocy publicznej najemcom do czasu zwrotu pomocy udzielonej niezgodnie z prawem; skargą do Komisji Europejskiej o braku notyfikacji pomocy publicznej oraz zarzutem naruszenia dyscypliny finansów publicznych przez osoby odpowiedzialne za nieprawidłowe wydatkowanie środków publicznych" - napisano w apelu.

PRCH podkreśla, że przyjęty przez rząd sposób regulacji nie został notyfikowany w Komisji Europejskiej jako pomoc publiczna.

"Ocena Rządu RP jest w tym zakresie wadliwa, a okoliczności spełnienia przez art. 15ze oraz proponowany art. 15ze1 kryteriów pomocy publicznej nie poddano analizom w toku procesu legislacyjnego. Sankcją za brak właściwej notyfikacji jest m.in. bezwzględny obowiązek zwrotu tak udzielonej pomocy publicznej przez najemców" - wskazała PRCH.

PRCH podała, że w Polsce działa ponad 570 obiektów handlowych o powierzchni powyżej 2000 m kw., a ponad połowa z nich należy do polskich właścicieli, których obejmą proponowane zmiany w umowach najmu, a połowę najemców stanowią międzynarodowe sieci, które są uprawnione do korzystania z abolicji czynszowej i nowych rozwiązań.

Polska Rada Centrów Handlowych jest stowarzyszeniem not-for-profit, zrzeszającym ponad 200 firm działających w branży miejsc handlu i usług. 70 proc. powierzchni centrów handlowych w Polsce jest w rękach firm stowarzyszonych w PRCH. (PAP)

autor: Aneta Oksiuta

aop/ je/