Po wieloletnim remoncie świątyni, ponownie będzie tam sprawowana liturgia. Kościół wzniesiono na dawnych, przedromańskich murach pałacu oraz kaplicy Mieszka I i Dobrawy, w książęcej części grodu. Bryłę najstarszej polskiej kaplicy można oglądać na zewnątrz kościoła.

Ze względu na obecne obostrzenia związane z pandemią, wyremontowana świątynia na razie będzie niedostępna dla zwiedzających.

14 kwietnia przypada Święto Chrztu Polski. W tym roku to 1055 rocznica wydarzenia, które, jak się przyjmuje, miało miejsce w Wielkanoc roku 966.

"Z tej okazji oddajemy ponownie do użytku liturgicznego najstarszy zabytek architektury na Ostrowie Tumskim w Poznaniu. Jednocześnie na zewnątrz świątyni w skali 1:1 pokazujemy bryłę najstarszej polskiej kaplicy, dziedzictwo pierwszego kościoła ufundowanego przez Dobrawę najprawdopodobniej w 965 r." – poinformował w poniedziałek rzecznik poznańskiej kurii ks. Maciej Szczepaniak.

Cytowana w przekazanym PAP komunikacie archeolog, badaczka terenu Ostrowa Tumskiego prof. Hanna Kóčka-Krenz przypomniała, że świątynia jest następczynią kaplicy pałacowej, pierwszej świątyni chrześcijańskiej na terenie państwa Piastów.

"Ta świątynia miała szczególny charakter, była to bowiem kaplica przeznaczona dla Mieszka I i jego chrześcijańskiej małżonki, i, jak można sądzić z badań archeologicznych, właśnie z okazji jej przybycia do Polski została przybudowana do książęcego pałacu. Świątynia jest niewielka, ma zaledwie 10 metrów kwadratowych we wnętrzu, co wyraźnie wskazuje na to, że dostęp do niej miał tylko książę, książęca małżonka i chrześcijanie z otoczenia" - powiedziała.

Fundamenty kaplicy Dąbrówki z X wieku zespół prof. Kóčki-Krenz odkrył w 2009 roku. Książęce palatium (pałac) odkryto dekadę wcześniej, podczas prac prowadzonych także pod jej kierunkiem.

Kościół Najświętszej Marii Panny in Summo zbudowano w latach 1431-1448 staraniem Kapituły Poznańskiej przy znacznej pomocy biskupa poznańskiego Andrzeja z Bnina. Został konsekrowany w 1448 r. Do naszych czasów zachowało się prawie w całości sklepienie gwiaździste z XV w.

"Świątynia należy do pereł architektury gotyckiej w Polsce, w stosunkowo niewielkim stopniu przekształconych nowożytnymi przebudowami czy remontami. Nawy pokryte zostały sklepieniami gwiaździstymi – ośmioramiennymi w nawie głównej oraz czteroramiennymi w nawach bocznych" - powiedział ks. Maciej Szczepaniak.

Pod koniec XX w. kościół NMP został wyłączony z kultu ze względu na stan techniczny świątyni.

Renowacja kościoła to efekt projektu unijnego "+Tu się wszystko zaczęło+ – ekspozycja świadectw początków państwowości polskiej na Ostrowie Tumskim w Poznaniu", o łącznej wartości blisko 11 mln zł.

Projekt, którego liderem była Archidiecezja Poznańska, został zrealizowany w latach 2017-2021. Dotyczył on renowacji, konserwacji i udostępnienia wnętrza zabytkowego kościoła oraz wykonania ekspozycji palatium Mieszka I wraz z kaplicą Dobrawy.

Prace obejmowały zagospodarowanie terenu oraz stworzenie systemu informacyjnego dotyczącego całego terenu Ostrowa Tumskiego. Odwzorowany został historyczny przebieg wałów grodu poznańskiego. W ramach projektu zaplanowano ekspozycję reliktów, tradycyjną i multimedialną, palatium i kaplicy Dobrawy wewnątrz i na zewnątrz kościoła, wraz z ekspozycją zabytków archeologicznych i programem edukacyjnym w Rezerwacie Archeologicznym Genius Loci.

Inwestycja objęła także kompleksową konserwację i renowację wnętrza oraz zabytków ruchomych pochodzących z wnętrza kościoła Panny Marii in Summo, jak również zabezpieczenie kościoła przed kradzieżą i zniszczeniem.

Uroczystość konsekracji ołtarza odbędzie się w środę po południu. Ze względu na obostrzenia sanitarne będzie to uroczystość zamknięta, bez udziału wiernych, zaproszonych gości i nieakredytowanych mediów.

Oficjalne otwarcie ekspozycji "Tu się wszystko zaczęło" będzie miało miejsce w późniejszym terminie po ustaniu obostrzeń sanitarnych. Również po ustaniu obostrzeń sanitarnych przewidziane jest otwarcie kościoła dla zwiedzających. (PAP)

autor: Rafał Pogrzebny

rpo/ aszw/