Radio Opole » Kultura i rozrywka
2024-03-01, 20:00 Autor: Jan Poniatyszyn

Biała: zaginął srebrny skarb synagogi. Trop urywa się we Wrocławiu

Zbiory Izby Regionalnej w Białej [fot. Jan Poniatyszyn]
Zbiory Izby Regionalnej w Białej [fot. Jan Poniatyszyn]
Izba Regionalna w Białej. Eksponat przekazany z Niemiec [fot. Jan Poniatyszyn]
Izba Regionalna w Białej. Eksponat przekazany z Niemiec [fot. Jan Poniatyszyn]
Wnętrze synagogi w Białej z 1929 roku [fot.polska-org.pl]
Wnętrze synagogi w Białej z 1929 roku [fot.polska-org.pl]
Zbiory Izby Regionalnej w Białej [fot. Jan Poniatyszyn]
Zbiory Izby Regionalnej w Białej [fot. Jan Poniatyszyn]
Artefakty z dawnej synagogi przekazano Izbie Regionalnej w Białej. Żydowską świątynię zniszczyli Niemcy podczas nocy kryształowej w 1938 roku. Dotychczas sądzono, że nie zachowały się żadne pozostałości bożnicy. Według przekazów historycznych w synagodze zgromadzono tzw. srebrny skarb.
- Izba Regionalna w Białej znajduje się w zrewitalizowanym, byłym kościele ewangelickim, a opiekuje się nią Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Bialskiej - mówi Patryk Bania, dyrektor tamtejszego Centrum Kultury.

– Idea tej Izby jest taka, że ludzie przekazują zabytki dotyczące historii miasta i gminy. Mamy tutaj zastawy z przedwojennych hoteli w Białej. Są różne dokumenty. Myśleliśmy, że nie ma pozostałości po bialskiej synagodze. Okazało się, że pewna pani, która tutaj mieszkała przed wojną, teraz mieszka w Niemczech, przekazała nam kafel z posadzki oraz dzwoneczek z wejścia do synagogi.

Gminę żydowską w Białej rozwiązano w 1914 roku, gdyż z licznej społeczności tego wyznania zostało zaledwie kilku jej przedstawicieli. Gromadzone tam przez wieki judaika, m.in. srebrne przedmioty liturgiczne trafiają do Prudnika. Powierzone zostają opiece zamożnej rodziny żydowskich fabrykantów. Są w zbiorach kolekcjonera sztuki Josefa Pinkusa. Jego syn Max część tej kolekcji przekazał powstałemu w międzywojniu Muzeum Żydowskiemu we Wrocławiu.

- Ten trop jest wielce prawdopodobny z innej przyczyny, gdyż w każdej synagodze znajduje się fotel Eliasza – opowiada Marcin Husak, dyrektor Muzeum Ziemi Prudnickiej. – Kiedy rozwiązano synagogę bialską krzesło Eliasza, księgi liturgiczne trafiły do żydowskiego seminarium we Wrocławiu. Jego profesorem był Izrael Rabin, twórca pierwszej monografii poświęconej gminie żydowskiej w Białej. Niewykluczone zatem, że te wszystkie rzeczy łącznie ze srebrnym skarbem trafiły finalnie do Wrocławia, a tam trop się urywa.

Zbiory Muzeum Żydowskiego we Wrocławiu skonfiskowało Gestapo w 1939 roku. W olbrzymiej większości zaginęły. Natomiast pozostałością społeczności żydowskiej w Białej jest najlepiej zachowany duży cmentarz tego wyznania na Śląsku.
Patryk Bania
Marcin Husak

Kultura i rozrywka

2024-10-26, godz. 21:45 Artystyczno-ekologiczny miesiąc w MBP w Opolu Pod wspólnym hasłem 'Rezapis jako ocalenie' Miejska Biblioteka Publiczna w Opolu przygotowała cykl wystaw i różnorodnych aktywności artystycznych. » więcej 2024-10-26, godz. 13:30 Tańce narodowe będzie można oglądać w kluczborskiej hali OSiR. Wstęp wolny Mazur, krakowiak, oberek i kujawiak. Polskie tańce narodowe opanują jutro (27.10) halę Ośrodka Sportu i Rekreacji w Kluczborku przy okazji zmagań w dwóch… » więcej 2024-10-26, godz. 08:53 W świecie jazzu i poezji. Koncert zespołu Munidova w Studiu M [ZDJĘCIA] Za nami koncert zespołu Mundinova w Studiu M im. SBB Radia Opole. Usłyszeliśmy utwory z dwóch autorskich albumów 'W drodze' oraz 'Fantom'. Było klimatycznie… » więcej 2024-10-25, godz. 16:00 Reprezentacyjny Zespół Artystyczny Wojska Polskiego będzie koncertować w Głubczycach Reprezentacyjny Zespół Artystyczny Wojska Polskiego wystąpi w ten weekend w Głubczycach. To już kolejna wizyta tej artystycznej formacji na południu naszego… » więcej 2024-10-25, godz. 13:00 "Rzeka" - nowa wystawa w Galerii Sztuki Współczesnej w Opolu Elżbieta Gądek, artystka której wystawę można będzie oglądać od piątku (25.10) w galerii Aneks GSW, zaprasza w swoim dziele do refleksji nad upływającym… » więcej 2024-10-25, godz. 10:18 Spotkanie z nową książką Mariana Buchowskiego. To historia "o Romku" 'Rondo. Opolskie fragmenty przeprawy z PRL do RP' - to tytuł najnowszej książki Mariana Buchowskiego, wydanej przez Wojewódzką Bibliotekę Publiczną w Opolu… » więcej 2024-10-24, godz. 20:05 Sztuczna inteligencja pod teatralną lupą. Przed nami premiera "ONO-1" 'Ono-1' to symulator niemowlaka, który ma przygotować przyszłych rodziców do świadomego rodzicielstwa. Stworzono go dzięki wykorzystaniu sztucznej inteligencji… » więcej 2024-10-24, godz. 14:05 "To wielkie wyróżnienie". Wojewódzki Przegląd Twórczości Artystycznej Środowiskowych Domów Samopomocy w Opolu W każdym drzemią talenty - z takim przesłaniem zaprezentowało się dziś (24.10) ponad 100 artystów z różnymi dysfunkcjami życiowymi podczas 'Festiwalu… » więcej 2024-10-23, godz. 16:30 Zbliża się 22. Opolska Jesień Literacka. Pojawią się ciekawi goście Znamy program 22. Opolskiej Jesieni Literackiej. Zaplanowano 10 spotkań autorskich, a całość rozpocznie otwarcie wystawy wspomnieniowej poświęconej opolskiemu… » więcej 2024-10-23, godz. 13:16 Wielokulturowość numerem jeden podczas 29. Seminarium Śląskiego 'Śląska mozaika. Rola wielokulturowości w kształtowaniu regionu' - to hasło tegorocznego 29. Seminarium Śląskiego. To rusza już w najbliższy poniedziałek… » więcej
1234567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »