Radio Opole » Kultura i rozrywka
2024-03-01, 20:00 Autor: Jan Poniatyszyn

Biała: zaginął srebrny skarb synagogi. Trop urywa się we Wrocławiu

Zbiory Izby Regionalnej w Białej [fot. Jan Poniatyszyn]
Zbiory Izby Regionalnej w Białej [fot. Jan Poniatyszyn]
Izba Regionalna w Białej. Eksponat przekazany z Niemiec [fot. Jan Poniatyszyn]
Izba Regionalna w Białej. Eksponat przekazany z Niemiec [fot. Jan Poniatyszyn]
Wnętrze synagogi w Białej z 1929 roku [fot.polska-org.pl]
Wnętrze synagogi w Białej z 1929 roku [fot.polska-org.pl]
Zbiory Izby Regionalnej w Białej [fot. Jan Poniatyszyn]
Zbiory Izby Regionalnej w Białej [fot. Jan Poniatyszyn]
Artefakty z dawnej synagogi przekazano Izbie Regionalnej w Białej. Żydowską świątynię zniszczyli Niemcy podczas nocy kryształowej w 1938 roku. Dotychczas sądzono, że nie zachowały się żadne pozostałości bożnicy. Według przekazów historycznych w synagodze zgromadzono tzw. srebrny skarb.
- Izba Regionalna w Białej znajduje się w zrewitalizowanym, byłym kościele ewangelickim, a opiekuje się nią Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Bialskiej - mówi Patryk Bania, dyrektor tamtejszego Centrum Kultury.

– Idea tej Izby jest taka, że ludzie przekazują zabytki dotyczące historii miasta i gminy. Mamy tutaj zastawy z przedwojennych hoteli w Białej. Są różne dokumenty. Myśleliśmy, że nie ma pozostałości po bialskiej synagodze. Okazało się, że pewna pani, która tutaj mieszkała przed wojną, teraz mieszka w Niemczech, przekazała nam kafel z posadzki oraz dzwoneczek z wejścia do synagogi.

Gminę żydowską w Białej rozwiązano w 1914 roku, gdyż z licznej społeczności tego wyznania zostało zaledwie kilku jej przedstawicieli. Gromadzone tam przez wieki judaika, m.in. srebrne przedmioty liturgiczne trafiają do Prudnika. Powierzone zostają opiece zamożnej rodziny żydowskich fabrykantów. Są w zbiorach kolekcjonera sztuki Josefa Pinkusa. Jego syn Max część tej kolekcji przekazał powstałemu w międzywojniu Muzeum Żydowskiemu we Wrocławiu.

- Ten trop jest wielce prawdopodobny z innej przyczyny, gdyż w każdej synagodze znajduje się fotel Eliasza – opowiada Marcin Husak, dyrektor Muzeum Ziemi Prudnickiej. – Kiedy rozwiązano synagogę bialską krzesło Eliasza, księgi liturgiczne trafiły do żydowskiego seminarium we Wrocławiu. Jego profesorem był Izrael Rabin, twórca pierwszej monografii poświęconej gminie żydowskiej w Białej. Niewykluczone zatem, że te wszystkie rzeczy łącznie ze srebrnym skarbem trafiły finalnie do Wrocławia, a tam trop się urywa.

Zbiory Muzeum Żydowskiego we Wrocławiu skonfiskowało Gestapo w 1939 roku. W olbrzymiej większości zaginęły. Natomiast pozostałością społeczności żydowskiej w Białej jest najlepiej zachowany duży cmentarz tego wyznania na Śląsku.
Patryk Bania
Marcin Husak

Kultura i rozrywka

2024-08-09, godz. 16:23 Mitologia słowiańska w wycinankach od soboty na wystawie w skansenie Muzeum Wsi Opolskiej zaprasza na sobotni wernisaż wycinanek ukraińskiej artystki - Liubovy Datchenki. Artystka postanowiła przybliżyć nam mitologię sło… » więcej 2024-08-08, godz. 21:36 Wystawa "Znamy się jako psy" w Galerii Aneks w Opolu [ZDJĘCIA] Galeria Sztuki Współczesnej i Fundacja Fioletowy Pies przygotowały wystawę prac plastycznych zatytułowaną 'Znamy się jako psy'. Projekty związane ze zwierzętami… » więcej 2024-08-08, godz. 16:53 Mistrzowie układania kostki Rubika przyjadą do Opola Wojewódzka Biblioteka Publiczna zaprasza na trzydniowe zawody w układaniu kostki Rubika na czas. To pierwsza tego typu impreza w bibliotece. » więcej 2024-08-08, godz. 14:06 Gratka dla melomanów. Festiwalowy koncert w Głogówku z udziałem międzynarodowych wykonawców 17. edycja Festiwalu Śląskie Lato Muzyczne będzie dużym wydarzeniem kulturalnym w Głogówku. Wystąpią tam uczestnicy 34. Międzynarodowego Kursu Muzycznego… » więcej 2024-08-08, godz. 11:00 O problemach MDK-ów w Porannej Rozmowie Radia Opole - Spotkanie z ministrem edukacji, to spotkanie, na które czekaliśmy od lat, bo problemów do rozwiązania jest sporo - mówiła w Porannej Rozmowie Radia Opole… » więcej 2024-08-07, godz. 06:23 Noc na artystycznych fotografiach w Galerii WuBePe w Opolu [ZDJĘCIA] 44Fotoklub Opole przygotował coroczną tematyczną wystawę fotograficzną w Galerii WuBePe Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Opolu. » więcej 2024-08-04, godz. 12:00 Statuetka "Złotego Yoricka" i 40 tys. zł dla Teatru Kochanowskiego Opolski spektakl pt. 'Burza. Regulamin wyspy' w reżyserii Katarzyny Minkowskiej zdobył Złotego Yoricka - główną nagrodę 28. Międzynarodowego Festiwalu… » więcej 2024-08-04, godz. 09:59 Nagrody powędrowały do uczestników VII Polonijnego Festiwalu Polskiej Piosenki Ewa Stefaniak zdobyła Grand Prix 7. Polonijnego Festiwalu Polskiej Piosenki. Wykonawczyni przyjechała do Opola z Niemiec. Zaśpiewała piosenkę 'Kocham Cię… » więcej 2024-08-01, godz. 22:15 VII Polonijny Festiwal Polskiej Piosenki w Opolu otwarty [ZDJĘCIA] Spotkaniem wykonawców, gości i organizatorów w namiocie WBP rozpoczął się VII Polonijny Festiwal Polskiej Piosenki w Opolu. Były także okolicznościowe… » więcej 2024-08-01, godz. 21:45 Postacie tworzące historię Opola na wystawie przed Archiwum Państwowym w Opolu [ZDJĘCIA] Kto kreował historię Opola? Artysta, sportowiec czy włodarz miasta? Na to pytanie próbuje odpowiedzieć wystawa plenerowa 'Kreatorzy - opolskie osobistości… » więcej
14151617181920
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »