Radio Opole » Kultura i rozrywka
2024-03-01, 20:00 Autor: Jan Poniatyszyn

Biała: zaginął srebrny skarb synagogi. Trop urywa się we Wrocławiu

Zbiory Izby Regionalnej w Białej [fot. Jan Poniatyszyn]
Zbiory Izby Regionalnej w Białej [fot. Jan Poniatyszyn]
Izba Regionalna w Białej. Eksponat przekazany z Niemiec [fot. Jan Poniatyszyn]
Izba Regionalna w Białej. Eksponat przekazany z Niemiec [fot. Jan Poniatyszyn]
Wnętrze synagogi w Białej z 1929 roku [fot.polska-org.pl]
Wnętrze synagogi w Białej z 1929 roku [fot.polska-org.pl]
Zbiory Izby Regionalnej w Białej [fot. Jan Poniatyszyn]
Zbiory Izby Regionalnej w Białej [fot. Jan Poniatyszyn]
Artefakty z dawnej synagogi przekazano Izbie Regionalnej w Białej. Żydowską świątynię zniszczyli Niemcy podczas nocy kryształowej w 1938 roku. Dotychczas sądzono, że nie zachowały się żadne pozostałości bożnicy. Według przekazów historycznych w synagodze zgromadzono tzw. srebrny skarb.
- Izba Regionalna w Białej znajduje się w zrewitalizowanym, byłym kościele ewangelickim, a opiekuje się nią Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Bialskiej - mówi Patryk Bania, dyrektor tamtejszego Centrum Kultury.

– Idea tej Izby jest taka, że ludzie przekazują zabytki dotyczące historii miasta i gminy. Mamy tutaj zastawy z przedwojennych hoteli w Białej. Są różne dokumenty. Myśleliśmy, że nie ma pozostałości po bialskiej synagodze. Okazało się, że pewna pani, która tutaj mieszkała przed wojną, teraz mieszka w Niemczech, przekazała nam kafel z posadzki oraz dzwoneczek z wejścia do synagogi.

Gminę żydowską w Białej rozwiązano w 1914 roku, gdyż z licznej społeczności tego wyznania zostało zaledwie kilku jej przedstawicieli. Gromadzone tam przez wieki judaika, m.in. srebrne przedmioty liturgiczne trafiają do Prudnika. Powierzone zostają opiece zamożnej rodziny żydowskich fabrykantów. Są w zbiorach kolekcjonera sztuki Josefa Pinkusa. Jego syn Max część tej kolekcji przekazał powstałemu w międzywojniu Muzeum Żydowskiemu we Wrocławiu.

- Ten trop jest wielce prawdopodobny z innej przyczyny, gdyż w każdej synagodze znajduje się fotel Eliasza – opowiada Marcin Husak, dyrektor Muzeum Ziemi Prudnickiej. – Kiedy rozwiązano synagogę bialską krzesło Eliasza, księgi liturgiczne trafiły do żydowskiego seminarium we Wrocławiu. Jego profesorem był Izrael Rabin, twórca pierwszej monografii poświęconej gminie żydowskiej w Białej. Niewykluczone zatem, że te wszystkie rzeczy łącznie ze srebrnym skarbem trafiły finalnie do Wrocławia, a tam trop się urywa.

Zbiory Muzeum Żydowskiego we Wrocławiu skonfiskowało Gestapo w 1939 roku. W olbrzymiej większości zaginęły. Natomiast pozostałością społeczności żydowskiej w Białej jest najlepiej zachowany duży cmentarz tego wyznania na Śląsku.
Patryk Bania
Marcin Husak

Kultura i rozrywka

2024-07-21, godz. 09:30 Czeska piosenka turystyczna zagości dziś na głuchołaskiej Kropce Dziś (21.07) w Muszli Leśnej w Parku Zdrojowym w Głuchołazach w ramach Międzynarodowego Festiwalu Piosenki Turystycznej Kropka wydarzenie zatytułowane Trampska… » więcej 2024-07-20, godz. 12:29 Dziś ostatni dzień festiwalu Colours of Ostrava [ZDJĘCIA] Plejada gwiazd wystąpiła podczas trzech dni festiwalu Colours of Ostrava. Zagrali i zaśpiewali między innymi: Lenny Kravitz, Sam Smith, Tangerine Dream i Tom… » więcej 2024-07-19, godz. 10:30 Rodzinne oprowadzanie po kamienicy czynszowej w Opolu Muzeum Śląska Opolskiego zaprasza do zwiedzenia kamienicy czynszowej przy ulicy Wojciecha w Opolu. Okazją, by poznać wnętrza i przedmioty tam zgromadzone… » więcej 2024-07-18, godz. 11:58 Colours of Ostrava: dopisała pogoda i uczestnicy festiwalu Od wczoraj (17.07) miłośnicy muzyki bawią się na festiwalu Colours of Ostrava. Organizatorzy nie podają jeszcze frekwencji, zrobią to tradycyjnie dopiero… » więcej 2024-07-17, godz. 20:00 Znamy uczestników Ogólnopolskiego Festiwalu Poezji w Nysie Trwają przygotowania do trzydniowego święto poezji w Nysie. Będzie to Ogólnopolski Festiwal Poezji i III Nyska Noc Poetów. Posłuchamy wierszy znanych poetów… » więcej 2024-07-17, godz. 10:15 Radio Opole jedzie do Czech. Szykujemy specjalne relacje z festiwalu Colours of Ostrava W Ostrawie rozpoczyna się największy w Republice Czeskiej festiwal muzyczny Colours of Ostrava. Na miejscu będą dziennikarze Radia Opole i będą przybliżać… » więcej 2024-07-17, godz. 08:04 Wakacyjne warsztaty archeologiczne w muzeum w Opolu Centralne Muzeum Jeńców Wojennych organizuje warsztaty archeologiczne dla dzieci, grup zorganizowanych i rodzin. Warsztaty miały swoją premierę podczas Nocy… » więcej 2024-07-15, godz. 22:00 Pastele, akwarele i olej na wystawie w Galerii Zamostek [ZDJĘCIA] Znajomi, przyjaciele i miłośnicy sztuki przyszli na wernisaż malarstwa Małgorzaty Domańskiej do Galerii Zamostek Miejskiej Biblioteki Publicznej w Opolu… » więcej 2024-07-15, godz. 18:00 Krapkowiccy seniorzy zwiedzali opolski skansen [ZDJĘCIA] Krapkowiccy seniorzy uczestniczący w zajęciach Dziennego Domu Pobytu w Krapkowicach-Otmęcie odwiedzili Opole. » więcej 2024-07-15, godz. 14:30 Taniec groove w Miejscu X w Opolu. Zabawa i spontaniczność Tańcem groove można cieszyć się bezpłatnie w Miejscu X w Opolu przez cały lipiec. To forma taneczna, która nie wymaga znajomości kroków. Coś dla tych… » więcej
14151617181920
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »