Radio Opole » Kultura i rozrywka
2024-03-01, 20:00 Autor: Jan Poniatyszyn

Biała: zaginął srebrny skarb synagogi. Trop urywa się we Wrocławiu

Zbiory Izby Regionalnej w Białej [fot. Jan Poniatyszyn]
Zbiory Izby Regionalnej w Białej [fot. Jan Poniatyszyn]
Izba Regionalna w Białej. Eksponat przekazany z Niemiec [fot. Jan Poniatyszyn]
Izba Regionalna w Białej. Eksponat przekazany z Niemiec [fot. Jan Poniatyszyn]
Wnętrze synagogi w Białej z 1929 roku [fot.polska-org.pl]
Wnętrze synagogi w Białej z 1929 roku [fot.polska-org.pl]
Zbiory Izby Regionalnej w Białej [fot. Jan Poniatyszyn]
Zbiory Izby Regionalnej w Białej [fot. Jan Poniatyszyn]
Artefakty z dawnej synagogi przekazano Izbie Regionalnej w Białej. Żydowską świątynię zniszczyli Niemcy podczas nocy kryształowej w 1938 roku. Dotychczas sądzono, że nie zachowały się żadne pozostałości bożnicy. Według przekazów historycznych w synagodze zgromadzono tzw. srebrny skarb.
- Izba Regionalna w Białej znajduje się w zrewitalizowanym, byłym kościele ewangelickim, a opiekuje się nią Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Bialskiej - mówi Patryk Bania, dyrektor tamtejszego Centrum Kultury.

– Idea tej Izby jest taka, że ludzie przekazują zabytki dotyczące historii miasta i gminy. Mamy tutaj zastawy z przedwojennych hoteli w Białej. Są różne dokumenty. Myśleliśmy, że nie ma pozostałości po bialskiej synagodze. Okazało się, że pewna pani, która tutaj mieszkała przed wojną, teraz mieszka w Niemczech, przekazała nam kafel z posadzki oraz dzwoneczek z wejścia do synagogi.

Gminę żydowską w Białej rozwiązano w 1914 roku, gdyż z licznej społeczności tego wyznania zostało zaledwie kilku jej przedstawicieli. Gromadzone tam przez wieki judaika, m.in. srebrne przedmioty liturgiczne trafiają do Prudnika. Powierzone zostają opiece zamożnej rodziny żydowskich fabrykantów. Są w zbiorach kolekcjonera sztuki Josefa Pinkusa. Jego syn Max część tej kolekcji przekazał powstałemu w międzywojniu Muzeum Żydowskiemu we Wrocławiu.

- Ten trop jest wielce prawdopodobny z innej przyczyny, gdyż w każdej synagodze znajduje się fotel Eliasza – opowiada Marcin Husak, dyrektor Muzeum Ziemi Prudnickiej. – Kiedy rozwiązano synagogę bialską krzesło Eliasza, księgi liturgiczne trafiły do żydowskiego seminarium we Wrocławiu. Jego profesorem był Izrael Rabin, twórca pierwszej monografii poświęconej gminie żydowskiej w Białej. Niewykluczone zatem, że te wszystkie rzeczy łącznie ze srebrnym skarbem trafiły finalnie do Wrocławia, a tam trop się urywa.

Zbiory Muzeum Żydowskiego we Wrocławiu skonfiskowało Gestapo w 1939 roku. W olbrzymiej większości zaginęły. Natomiast pozostałością społeczności żydowskiej w Białej jest najlepiej zachowany duży cmentarz tego wyznania na Śląsku.
Patryk Bania
Marcin Husak

Kultura i rozrywka

2024-09-05, godz. 21:35 Retrospektywna wystawa prac poplenerowych w Muzeum Diecezjalnym w Opolu Od 2006 roku na Górze św. Anny odbywają się plenery malarskie, pokłosiem tych wydarzeń są coroczne wystawy poplenerowe. Teraz Muzeum Diecezjalne proponuje… » więcej 2024-09-05, godz. 17:35 Opolska odsłona Europejskich Dni Dziedzictwa. Wiele inicjatyw i bogaty program [ZDJĘCIA] Wystawy, warsztaty, koncerty czy konkursy. Ponad 70 wydarzeń przygotowano na rozpoczęte Europejskie Dni Dziedzictwa na Opolszczyźnie. » więcej 2024-09-05, godz. 13:00 Poezja śpiewana zagości w sobotę w Dąbrowie W najbliższą sobotę (07.09) w Dąbrowie pod Opolem ruszają XIII Dąbrowskie Spotkania z Poezją Śpiewaną 'Zamczysko'. Gwiazdą tegorocznej imprezy będzie… » więcej 2024-09-05, godz. 12:53 To ostatni sezon artystyczny Krystiana Kobyłki jako dyrektora Opolskiego Teatru Lalki i Aktora Dyrektor Opolskiego Teatru Lalki i Aktora w Opolu Krystian Kobyłka ogłosił na konferencji prasowej, że ostatni rok kieruje 'opolskimi lalkami'. Potwierdził… » więcej 2024-09-04, godz. 14:45 Dwie wrześniowe premiery rozpoczną nowy sezon artystyczny w opolskich lalkach Opolski Teatr Lalki i Aktora w Opolu przedstawił program tegorocznego sezonu artystycznego. » więcej 2024-09-03, godz. 21:30 Jest ulica Łangowskiego w Opolu i szkoła jego imienia. Kim był Jan Łangowski? Stowarzyszenie Rodło Opole zorganizowało spotkanie z profesorem Antonim Maziarzem, historykiem z Uniwersytetu Opolskiego, by przypomniał i przybliżył opolanom… » więcej 2024-09-03, godz. 16:00 10. edycja festiwalu "mocART" przed nami. "Wśród nich jest mnóstwo talentów muzycznych" To już 10. edycja Festiwalu Piosenki Osób Niepełnosprawnych „mocART“. Wydarzenie odbędzie się w dniach 13-15 września w Opolu i Turawie. » więcej 2024-09-03, godz. 06:32 Mentorzy kultury szkolą się w Muzeum Śląska Opolskiego Liderzy kultury w swoich środowiskach biorą udział w projekcie realizowanym przez Muzeum Śląska Opolskiego. Opolska Sieć Mentorów Edukacji Kulturowej to… » więcej 2024-09-02, godz. 14:51 Fundacja Filmowa Polscy Wychodźcy przygotowuje film dokumentalny o Zofii Hajduk Fundacja Filmowa Polscy Wychodźcy znana jest z produkcji historycznych filmów dokumentalnych. Jej obraz 'Kurierskim szlakiem. Azymut Węgry' otrzymał właśnie… » więcej 2024-08-31, godz. 09:15 Atrakcje obchodów 800-lecia Niemodlina. "Każdy znajdzie coś dla siebie" Mnóstwo atrakcji na mieszkańców czeka podczas obchodów 800-lecia Niemodlina dzisiaj i w niedzielę (1.09) » więcej
11121314151617
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »