Radio Opole » Kultura i rozrywka
2024-03-01, 20:00 Autor: Jan Poniatyszyn

Biała: zaginął srebrny skarb synagogi. Trop urywa się we Wrocławiu

Zbiory Izby Regionalnej w Białej [fot. Jan Poniatyszyn]
Zbiory Izby Regionalnej w Białej [fot. Jan Poniatyszyn]
Izba Regionalna w Białej. Eksponat przekazany z Niemiec [fot. Jan Poniatyszyn]
Izba Regionalna w Białej. Eksponat przekazany z Niemiec [fot. Jan Poniatyszyn]
Wnętrze synagogi w Białej z 1929 roku [fot.polska-org.pl]
Wnętrze synagogi w Białej z 1929 roku [fot.polska-org.pl]
Zbiory Izby Regionalnej w Białej [fot. Jan Poniatyszyn]
Zbiory Izby Regionalnej w Białej [fot. Jan Poniatyszyn]
Artefakty z dawnej synagogi przekazano Izbie Regionalnej w Białej. Żydowską świątynię zniszczyli Niemcy podczas nocy kryształowej w 1938 roku. Dotychczas sądzono, że nie zachowały się żadne pozostałości bożnicy. Według przekazów historycznych w synagodze zgromadzono tzw. srebrny skarb.
- Izba Regionalna w Białej znajduje się w zrewitalizowanym, byłym kościele ewangelickim, a opiekuje się nią Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Bialskiej - mówi Patryk Bania, dyrektor tamtejszego Centrum Kultury.

– Idea tej Izby jest taka, że ludzie przekazują zabytki dotyczące historii miasta i gminy. Mamy tutaj zastawy z przedwojennych hoteli w Białej. Są różne dokumenty. Myśleliśmy, że nie ma pozostałości po bialskiej synagodze. Okazało się, że pewna pani, która tutaj mieszkała przed wojną, teraz mieszka w Niemczech, przekazała nam kafel z posadzki oraz dzwoneczek z wejścia do synagogi.

Gminę żydowską w Białej rozwiązano w 1914 roku, gdyż z licznej społeczności tego wyznania zostało zaledwie kilku jej przedstawicieli. Gromadzone tam przez wieki judaika, m.in. srebrne przedmioty liturgiczne trafiają do Prudnika. Powierzone zostają opiece zamożnej rodziny żydowskich fabrykantów. Są w zbiorach kolekcjonera sztuki Josefa Pinkusa. Jego syn Max część tej kolekcji przekazał powstałemu w międzywojniu Muzeum Żydowskiemu we Wrocławiu.

- Ten trop jest wielce prawdopodobny z innej przyczyny, gdyż w każdej synagodze znajduje się fotel Eliasza – opowiada Marcin Husak, dyrektor Muzeum Ziemi Prudnickiej. – Kiedy rozwiązano synagogę bialską krzesło Eliasza, księgi liturgiczne trafiły do żydowskiego seminarium we Wrocławiu. Jego profesorem był Izrael Rabin, twórca pierwszej monografii poświęconej gminie żydowskiej w Białej. Niewykluczone zatem, że te wszystkie rzeczy łącznie ze srebrnym skarbem trafiły finalnie do Wrocławia, a tam trop się urywa.

Zbiory Muzeum Żydowskiego we Wrocławiu skonfiskowało Gestapo w 1939 roku. W olbrzymiej większości zaginęły. Natomiast pozostałością społeczności żydowskiej w Białej jest najlepiej zachowany duży cmentarz tego wyznania na Śląsku.
Patryk Bania
Marcin Husak

Kultura i rozrywka

2024-08-15, godz. 15:00 Spotkania autorskie, warsztaty, wykłady. Przed nami Nyska Noc Poetów Przed nami 3. Ogólnopolski Festiwal Poezji - Nyska Noc Poetów. To święto miłośników poezji i sztuki. Będą warsztaty, panele, wykłady, konkursy i kon… » więcej 2024-08-14, godz. 20:00 Zakończyły się wakacyjne warsztaty artystyczne w Galerii Sztuki Współczesnej w Opolu Dział edukacyjny Galerii Sztuki Współczesnej w Opolu przez lipiec i początek sierpnia zapraszał do siebie głównie dzieci i młodzież na warsztaty artystyczne… » więcej 2024-08-14, godz. 14:22 Muzeum Śląska Opolskiego wzbogaciło się o nowy samochód - do transportu zabytków Muzeum Śląska Opolskiego wzbogaciło się o nowy „eksponat” i określenie „nowy” ma tutaj kluczowe znaczenie. Nie chodzi jednak o wyjątkowy artefakt… » więcej 2024-08-12, godz. 14:35 Pamiątki po drużynie siatkarzy Mostostalu trafią na stałą ekspozycję Medale, puchary, kronikę klubu, zdjęcia, czy kasety video z zapisem najważniejszych meczów siatkarzy Mostostalu już niebawem będą mogli oglądać wszyscy… » więcej 2024-08-10, godz. 16:31 Uczta dla melomanów na zakończenie 34. Międzynarodowego Kursu Muzycznego Przez blisko dwa tygodnie szkolili swoje umiejętności pod okiem mistrzów. Brali też udział w licznych koncertach i warsztatach. 105 uczestników kończy dziś… » więcej 2024-08-10, godz. 08:31 Wielkoformatowe malarstwo czeskiego artysty w Opolu Galeria ZPAP Pierwsze Piętro w Opolu zaprosiła mieszkańców na otwarcie wystawy czeskiego uznanego artysty, który pokazał na dwóch piętrach swoje obrazy… » więcej 2024-08-09, godz. 16:23 Mitologia słowiańska w wycinankach od soboty na wystawie w skansenie Muzeum Wsi Opolskiej zaprasza na sobotni wernisaż wycinanek ukraińskiej artystki - Liubovy Datchenki. Artystka postanowiła przybliżyć nam mitologię sło… » więcej 2024-08-08, godz. 21:36 Wystawa "Znamy się jako psy" w Galerii Aneks w Opolu [ZDJĘCIA] Galeria Sztuki Współczesnej i Fundacja Fioletowy Pies przygotowały wystawę prac plastycznych zatytułowaną 'Znamy się jako psy'. Projekty związane ze zwierzętami… » więcej 2024-08-08, godz. 16:53 Mistrzowie układania kostki Rubika przyjadą do Opola Wojewódzka Biblioteka Publiczna zaprasza na trzydniowe zawody w układaniu kostki Rubika na czas. To pierwsza tego typu impreza w bibliotece. » więcej 2024-08-08, godz. 14:06 Gratka dla melomanów. Festiwalowy koncert w Głogówku z udziałem międzynarodowych wykonawców 17. edycja Festiwalu Śląskie Lato Muzyczne będzie dużym wydarzeniem kulturalnym w Głogówku. Wystąpią tam uczestnicy 34. Międzynarodowego Kursu Muzycznego… » więcej
11121314151617
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »