Radio Opole » Kultura i rozrywka
2016-09-02, 15:15 Autor: Małgorzata Ślusarczyk (oprac. B.Więcek)

Czy film bez muzyki może w ogóle istnieć?

Grażyna Staniszewska jako Danusia - kadr z filmu "Krzyżacy" Aleksandra Forda
Grażyna Staniszewska jako Danusia - kadr z filmu "Krzyżacy" Aleksandra Forda
Muzyka w filmie ma różne oblicza. Być może filmowa adaptacja powieści Henryka Sienkiewicza zatytułowana "Krzyżacy" nie straciłaby wiele, gdyby Danuśka nie zaśpiewała w karczmie albo gdyby rycerstwo nie szło do boju z pieśnią na ustach. Być może... Ale jeśli sam Sienkiewicz wspominał o tych śpiewach?
Muzyka jest integralną częścią filmu, jest jego duszą. W ogólnym odbiorze często niezauważalna - niczym ludzki oddech. A przecież bez oddechu nie ma życia. Bez muzyki film staje się pusty, traci wyraz, klimat. Dramaturgia, romantyczność czy nostalgia - to wszystko istnieje właśnie dzięki muzyce.

Autorem ścieżki dźwiękowej do "Krzyżaków" w reżyserii Aleksandra Forda jest Kazimierz Serocki, polski kompozytor i pianista, jeden z organizatorów festiwalu "Warszawska Jesień". Skomponował on muzykę do 14 filmów fabularnych i około 30 krótkometrażowych (dokumentalnych i animowanych). Napisane przez niego ścieżki dźwiękowe pochodzą z lat 1949-1974. Jedną z nich jest właśnie ilustracja muzyczna do filmu "Krzyżacy", która powstała 46 lat temu.

Jaka jest muzyka filmowa Serockiego? Cechuje ją oszczędność wyrazu i środków technicznych, brak eksperymentów. Karol Bulanda pochylając się nad tą muzyką wskazuje nawet na pewną "sztampowość", stosowanie "sprawdzonych modeli muzycznych umiejscowionych w kontekście obrazu" i oczywiście "wyrastających z wrażeń wywołanych fabułą", a także "plastycznością wizualną filmu". Jednocześnie muzykę filmową Serockiego naznacza "wysoka wartość artystyczna", "nietuzinkowość", "piękno oraz profesjonalizm techniczny", a także "odpowiedniość audiowizualna i emocjonalne uwydatnienia".

W filmie dominują proste brzmienia - bliskie temu, co działo się wówczas w muzyce współczesnej, a jednocześnie zgrabnie nawiązujące do czasu historycznego akcji. Pośród "muzycznych komentarzy" do toczącej się akcji, złożonych jakby z przypadkowych dźwięków, akordów - pojawiają się także nawiązania do melodii Bogurodzicy.

Sam Serocki rolę muzyki w filmie widział tak:
"Mówiąc najogólniej, muzyka w filmie powinna w sposób sugestywny podkreślać, pogłębiać emocjonalnie to, co widzimy w obrazie. W pierwszej kategorii, zdaniem moim, powinien dominować jakiś jeden główny motyw muzyczny, najczęściej pieśń, szczególnie jeśli chodzi o komedie filmowe, czy też inne filmy, w których założenie scenariusza to umożliwia. Muzyka odgrywa tu pierwszoplanową rolę, mobilizuje widza, a jednocześnie przez swój olbrzymi krąg odbiorców, odgrywa dużą rolę w kształtowaniu, podnoszeniu jego poziomu muzycznego. W kategorii drugiej muzyka oczywiście odgrywa mniejszą rolę, służąc podkreślaniu pewnych nastrojów i pogłębianiu emocjonalnemu treści zawartych w filmie. Ponieważ muzyka w filmie z natury rzeczy jest programowa i raczej bez formy takiej, jaką obserwujemy w muzyce symfonicznej i estradowej, więc i tutaj w miarę możliwości należy dążyć do powtarzających się motywów, czy to w formie wokalnej czy instrumentalnej, jest to bowiem często jedyna forma, możliwa przy kompozycji muzyki do filmu, która może ułatwić zrozumienie treści wyrażanych przez muzykę, a tym samym przyczynia się do spełnienia swojego zadania w filmie".

Muzyczna koncepcja "Krzyżaków" jest idealnym odzwierciedleniem tej wizji. Obok dominującego motywu "Bogurodzicy", pewnym dopełnieniem całości są popularne pieśni - śpiew Danuśki nawiązujący do ludowych tradycji, czy wpadające w ucho "Tamdaradei", śpiewane przez Krzyżaków jadących konno.

Czy film bez muzyki może istnieć? Pewnie może, tylko jacy byliby "Krzyżacy"? Choćby nawet uniknąć pojawiania się popularnych - z historycznego punktu widzenia - pieśni, wyciąć sceny, w których bohaterowie śpiewają różne melodie. Pozostaje muzyczne tło akcji. Czy niezbędne? Nieprzekonanych zachęcam do próby obejrzenia scen filmu bez dźwięku. Scen pozbawionych dialogów. To dobry test, by przekonać się jak pusty, niekompletny staje się obraz filmowy bez swej siostry... muzyki.

Kultura i rozrywka

2024-04-23, godz. 15:00 Światowy Dzień Książki. W tym roku pod hasłem "Czytaj po swojemu" 23 kwietnia został przez UNESCO ustanowionym Światowym Dniem Książki. To symboliczna data, bowiem tego dnia 1564 roku miał urodzić się Wiliam Szekspir. » więcej 2024-04-23, godz. 12:00 O średniowiecznych grodach opowie dr Magdalena Przysiężna-Pizarska Dr Magdalena Przysiężna-Pizarska będzie gościem 'Środy w Instytucie Śląskim'. Wygłosi wykład pt. 'Grodziska wczesnośredniowieczne na Opolszczyźnie'… » więcej 2024-04-22, godz. 16:25 Spektakl, kwiaty i wystawa. Jubileusz pracy scenicznej Agnieszki Zyskowskiej-Biskup Aktorka Opolskiego Teatru Lalki i Aktora w Opolu Agnieszka Zyskowska-Biskup obchodzi 25-lecie pracy twórczej. Debiutowała na deskach opolskiego teatru i tu pracuje… » więcej 2024-04-22, godz. 06:53 Opolskie Towarzystwo Przyrodnicze zaprasza na wykład o skarbach ziemi namysłowskiej Na ósme 'Spotkanie z Przyrodą' zaprasza Opolskie Towarzystwo Przyrodnicze dzisiaj (22.04) po południu. » więcej 2024-04-21, godz. 19:00 Poznaliśmy gwiazdy tegorocznych Dni Kluczborka. Impreza będzie biletowana Smolasty w piątek i zespół Feel w sobotę - to gwiazdy tegorocznych Dni Kluczborka. Święto miasta zaplanowano na 14 i 15 czerwca. » więcej 2024-04-20, godz. 16:00 Amerykański dramat z angielskim humorem w Teatrze Jana Kochanowskiego w Opolu Premiera sztuki angielskiej dramatopisarki była kolejną prezentacją umiejętności opolskich twórców w ramach Sceny Inicjatyw Aktorskich w Teatrze Jana Kochanowskiego… » więcej 2024-04-20, godz. 14:00 "Nysa 1945 - wystawa modelarska". Najnowsza ekspozycja w nyskim muzeum Nieformalna grupa miejscowych modelarzy i nie tylko, zaprezentowała swoje prace o tematyce militarnej. - Pomysł tej wystawy kiełkował od dwóch lat - mówi… » więcej 2024-04-19, godz. 21:41 "Lubię śpiewać w Opolu". Michał Bober wystąpił w Studiu M [ZDJĘCIA] Michał Bober z zespołem wystąpił w legendarnym Studiu M imienia SBB w Radiu Opolu. Artyści zaprezentowali piosenki z nowej płyty Michała Bobera 'Ponad czas'… » więcej 2024-04-19, godz. 21:00 "Errata" na obrazach Moniki Kamińskiej [ZDJĘCIA] Monika Kamińska prezentuje w Galerii ZPAP Pierwsze Piętro w Opolu swoje barwne obrazy. Na jednym płótnie możemy zobaczyć kilka obrazów, 'dodawanych' do… » więcej 2024-04-19, godz. 13:26 Apel 17 regionalnych rozgłośni radia publicznego do przewodniczącego KRRiT 17 regionalnych rozgłośni publicznego radia 'solidarnie i w porozumieniu' apeluje do przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji o natychmiastowe… » więcej
37383940414243
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »