Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu zmarł Józef Beck, polityk, dyplomata…
2023-06-05, 10:30 Autor: IAR/K.Koziełł/E.Leo/E.Porycka

79 lat temu zmarł Józef Beck, polityk, dyplomata, bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego

Józef Beck. [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
Józef Beck. [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
79 lat temu, 5 czerwca 1944 roku, zmarł polityk i dyplomata Józef Beck, bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego - w 1930 roku pełnił w jego rządzie funkcję wicepremiera, a od 1932 - ministra spraw zagranicznych. Samodzielnie kierował polityką zagraniczną aż do wybuchu II wojny światowej.
W latach 1914-1917 był żołnierzem Legionów Polskich i adiutantem Józefa Piłsudskiego, potem, na początku lat 20. - attaché wojskowym Rzeczpospolietj w Paryżu i Brukseli. W 1926 roku, w czasie zamachu majowego, opowiedział się po stronie marszałka. Jako dyplomata stosował politykę równowagi w stosunkach między sąsiadami Polski - ZSRR i Niemcami. Był też przeciwnikiem udziału Rzeczypospolitej w układach zbiorowych, które - według niego - ograniczały swobodę polskiej polityki.

Przyczynił się do zawarcia z ZSRR w lipcu 1932 roku paktu o nieagresji i podpisania półtora roku później, w styczniu 1934, deklaracji o niestosowaniu przemocy z Niemcami. W 1939 roku, w sytuacji narastającego zagrożenia ze strony III Rzeszy, przyjął gwarancje brytyjskie, do których wkrótce przyłączyła się również Francja.

5 maja 1939 roku Józef Beck wygłosił w Sejmie słynną mowę, w której odrzucił niemieckie roszczenia względem Polski. Przemówienie było reakcją na groźby Adolfa Hitlera domagającego się między innymi włączenia Wolnego Miasta Gdańska do III Rzeszy, w zamian za pokój. Kilka dni wcześniej Niemcy wypowiedziały polsko-niemiecki pakt o nieagresji z 1934 roku.

Mowy Józefa Becka wysłuchali posłowie, korpus dyplomatyczny i zagraniczni dziennikarze. Przemówienie transmitowało Polskie Radio. Szef polskiej dyplomacji zakończył wystąpienie słowami, które wywarły olbrzymie wrażenie i przeszły do historii: "(...) pokój, jak prawie wszystkie sprawy tego świata ma swoją cenę, wysoką, ale wymierną. My w Polsce nie znamy pojęcia pokoju za wszelką cenę. Jest tylko jedna rzecz w życiu ludzi, narodów i państw, która jest bezcenną. Tą rzeczą jest honor". Wystąpienie przysporzyło politykowi ogromnej popularności w Polsce i za granicą.

Po napaści Niemiec na Polskę i sowieckiej agresji na nasz kraj, późnym wieczorem 17 września 1939 Józef Beck wraz z polskim rządem ewakuował się do Rumunii. Uniemożliwiono mu przedostanie się dalej na Zachód. Internowany przez władze rumuńskie, przebywał między innymi w Slănic, Braszowie i Bukareszcie. Zmarł 5 czerwca 1944 roku w Stăne?ti, został pochowany w stolicy kraju. W 1991 roku jego prochy sprowadzono do Polski i złożono na Cmentarzu Wojskowym na warszawskich Powązkach.

(więcej)

Józef Beck urodził się 4 października 1894 roku w Warszawie. Studiował na Politechnice Lwowskiej, a w 1913 przeniósł się do Akademii Eksportowej w Wiedniu. Po wybuchu I wojny światowej przerwał studia i wstąpił do Legionów Polskich, został przydzielony do artylerii w I Brygadzie. Odznaczył się między innymi w trakcie działań na froncie rosyjskim w bitwie pod Kostiuchnówką w lipcu 1916 roku.

Podczas kryzysu przysięgowego w 1917 znalazł się wśród oficerów, którzy odmówili złożenia przysięgi wierności cesarzowi niemieckiemu. Został zwolniony z Legionów i wcielony do armii austriackiej. Wkrótce przedostał się do Lwowa. Nawiązał wówczas kontakt z Polską Organizacją Wojskową, i jako jej członek realizował tajne misje na Ukrainie i w Rosji.

W listopadzie 1918 roku wstąpił do oddziałów Wojska Polskiego, organizowanych przez Edwarda Rydza-Śmigłego, a konkretnie do 1. Baterii Artylerii Konnej. Pod koniec 1918 roku na czele I plutonu wyruszył na front ukraiński.

W latach 1924-1925 był słuchaczem rocznego Kursu Doszkolenia w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Po jego ukończeniu został szefem Oddziału IIIa Biura Ścisłej Rady Wojennej.

Podczas zamachu majowego w 1926 roku opowiedział się po stronie marszałka Józefa Piłsudskiego. Pełnił wówczas funkcję szefa sztabu jego głównych sił - Grupy Operacyjnej gen. Gustawa Orlicza-Dreszera. Po przewrocie został szefem gabinetu ministra spraw wojskowych Piłsudskiego, a od sierpnia do grudnia 1930 roku był wicepremierem w rządzie Piłsudskiego. W grudniu 1930 został wiceministrem spraw zagranicznych.

Od listopada 1932 do końca września 1939 roku pełnił funkcję szefa MSZ. Od 1935 zasiadał również w Senacie.

Józef Beck został odznaczony między innymi: Orderem Orła Białego, Krzyżem Srebrny Orderu Virtuti Militari, Krzyżem Niepodległości z Mieczami, trzykrotnie Krzyżem Walecznych oraz Złotym Krzyżem Zasługi.

Zobacz także

2024-04-24, godz. 11:00 Spotkanie z cyklu "Twarze Opola" przy Minorytów 3 „Krasne, Starobielsk, Kazachstan… Pamięć o wojennej apokalipsie” – pod takim tytułem już w najbliższy czwartek (25.04) w siedzibie Centralnego Muzeum… » więcej 2024-04-24, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 24 kwietnia » więcej 2024-04-23, godz. 20:49 Odkryto, gdzie pochowany został Platon Włoscy naukowcy odkryli, gdzie został pochowany filozof Platon. Dzięki najnowszym technologiom udało się odczytać duże fragmenty odkopanych w Herkulanum… » więcej 2024-04-23, godz. 20:45 Średniowieczne znaleziska na budowie metra Średniowieczne znaleziska na budowie warszawskiego metra. To fragmenty zdobionej ceramiki, kości zwierzęce i osełka. Najnowszych archeologicznych odkryć dokonano… » więcej 2024-04-23, godz. 10:35 Olbrzymie lotniskowce, bombowce i myśliwce oraz wozy bojowe można podziwiać w nyskim muzeum "Nysa 1945 - wystawa modelarska" to najnowsza ekspozycja tej placówki. Składają się na nią prace siedmiu modelarzy. O jej genezie mówi dyrektor placówki… » więcej 2024-04-23, godz. 09:00 460 lat temu urodził się William Szekspir, angielski dramaturg, poeta i aktor 460 lat temu - 23 kwietnia 1564 roku - urodził się William Szekspir, angielski dramaturg, poeta i aktor, uważany za geniusza pióra i teatru. Dziś przypada… » więcej 2024-04-23, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 23 kwietnia » więcej 2024-04-23, godz. 18:18 Jedyne dzieło van Gogha w polskiej kolekcji „Wiejskie chaty pośród drzew” można oglądać od 26 kwietnia Jedyny w polskich zbiorach obraz Vincenta van Gogha, czyli "Wiejskie chaty pośród drzew" będzie można oglądać od 26 kwietnia na wystawie w Muzeum Jana Pawła… » więcej 2024-04-22, godz. 23:42 Od 21 maja Pałac Rzeczypospolitej będzie dostępny dla zwiedzających Pałac Rzeczypospolitej w Warszawie z unikatowym zbiorami Biblioteki Narodowej stanie się dostępny dla zwiedzających. Po remoncie zabytek będzie można zwiedzać… » więcej 2024-04-22, godz. 11:00 30 lat temu zmarł Richard Nixon, prezydent USA w latach "zimnej wojny" 30 lat temu, 22 kwietnia 1994 roku, zmarł Richard Nixon, republikanin, 37. prezydent USA w latach "zimnej wojny", od 1969 do 1974, wybrany na dwie, kolejne kadencje… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »