Uwolniony podharcmistrz Jan Bytnar "Rudy", komendant Hufca "Południe" warszawskich Grup Szturmowych Szarych Szeregów, wcześniej brutalnie przesłuchiwany przez Niemców, zmarł mimo pomocy lekarskiej. Aleksy Dawidowski "Alek" podczas akcji został ranny w brzuch. Zmarł z powodu odniesionych obrażeń. Obaj spoczywają w kwaterze Harcerskiego Batalionu Armii Krajowej "Zośka" na Cmentarzu Wojskowym na warszawskich Powązkach.
Akcja pod Arsenałem stała się symbolem solidarności, przyjacielskiej więzi i harcerskiej odwagi dla kilku pokoleń Polaków. Jej inicjatorem był Tadeusz Zawadzki "Zośka", przyjaciel zarówno Jana Bytnara, jak i Aleksego Dawidowskiego. To on przygotował jej plan i zadbał o uzbrojenie uczestników. Jan Bytnar i Aleksy Dawidowski byli wychowankami "Pomarańczarni", czyli 23. Warszawskiej Drużyny Harcerskiej działającej przy stołecznym gimnazjum i liceum im. Stefana Batorego. To właśnie z niej wywodzili się najsłynniejsi bohaterowie Szarych Szeregów. Wychowywani w duchu patriotyzmu, gdy wybuchła wojna, zostali najpierw uczestnikami Małego Sabotażu, potem przeszli do Grup Szturmowych, stając się żołnierzami podziemnej armii.
Jan Bytnar "Rudy" i Aleksy Dawidowski "Alek" do dziś pozostają symbolem prawdziwych harcerzy i prawdziwych przyjaciół. Trzeci z kolegów Tadeusz Zawadzki "Zośka" zginął 20 sierpnia 1943 roku, podczas ataku na niemiecką strażnicę w Sieczychach koło Wyszkowa, na granicy między Generalnym Gubernatorstwem a polskimi ziemiami włączonymi do Rzeszy.
Kilka dni po śmierci "Alka" i "Rudego", 2 kwietnia, zmarł także inny uczestnik akcji pod Arsenałem Tadeusz Krzyżewicz "Buzdygan", który był w trzyosobowej sekcji „Sten II” i został ciężko ranny. Inny uczestnik akcji Hubert Lenk "Hubert", aresztowany w czasie odwrotu, został przewieziony na Pawiak. Niemcy zakatowali go podczas brutalnego śledztwa. Nie wydał nikogo ze swoich współtowarzyszy.

(więcej)

Jan Bytnar "Rudy" urodził się 6 maja 1921 roku. Był podharcmistrzem, członkiem Szarych Szeregów, dowódcą Hufca „Południe” warszawskich Grup Szturmowych Szarych Szeregów. W liceum im. Stefana Batorego siedział w jednej ławce z Aleksym Dawidowskim. Po wybuchu II wojny światowej działał w lewicowej Polskiej Ludowej Akcji Niepodległościowej, pełnił funkcję łącznika w komórce więziennej Związku Walki Zbrojnej, a od marca 1941 roku był członkiem Szarych Szeregów. Od lata do listopada 1941 dowodził hufcem „Ochota” w Okręgu „Południe” Szarych Szeregów, angażując się jednocześnie w akcje małego sabotażu organizacji "Wawer". Wziął udział w kilkudziesięciu. To on zerwał hitlerowską flagę z gmachu warszawskiej Zachęty i namalował symbol Polski Walczącej na pomniku Lotnika na placu Unii Lubelskiej. Za takie czyny groziła wówczas kara śmierci.
Kiedy w listopadzie 1942 roku w strukturach Kedywu Komendy Głównej AK utworzono Grupy Szturmowe Szarych Szeregów, Jan Bytnar "Rudy" objął dowództwo Hufca "Południe". Został aresztowany przez gestapo razem ze swoim ojcem 23 marca 1943 roku w mieszkaniu przy aei Niepodległości. Jeszcze tego samego dnia trafił do siedziby gestapo na Szucha. Był torturowany do utraty przytomności, po dwóch dniach nie był już w stanie samodzielnie się poruszać. Odbity z rąk Niemców 26 marca, zmarł cztery dni później. Aresztowany wraz z nim ojciec zginął w styczniu 1945 roku, podczas ewakuacji niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau.

Aleksy Dawidowski "Alek" urodził się 3 listopada 1920 roku. W 1933 dołączył do "Pamarańczarni", czyli 23. Warszawskiej Drużyny Harcerskiej im. Bolesława Chrobrego. W maju 1939 roku zdał maturę w liceum im. Stefana Batorego, do którego chodził razem ze swoim przyjacielem Janem Bytnarem "Rudym". Był bardzo sprawny fizycznie: miał dobre wyniki w zawodach lekkoatletycznych, ponadto świetnie pływał i grał w koszykówkę.
Krótko po wybuchu II wojny światowej Niemcy aresztowali i po kilku miesiącach rozstrzelali jego ojca. Aleksy Dawidowski wraz z grupą przyjaciół z "Pomarańczarni" działał najpierw w Polskiej Ludowej Akcji Niepodległościowej, następnie pełnił funkcję łącznika w komórce więziennej Związku Walki Zbrojnej. W marcu 1941 roku razem z kolegami wstąpił do Szarych Szeregów. Był jednym z najaktywniejszych członków Organizacji Małego Sabotażu „Wawer”. To właśnie on 11 lutego 1942 roku zdjął niemiecką tablicę z warszawskiego pomnika Mikołaja Kopernika.
W czasie akcji pod Arsenałem dowodził sekcją "Granaty" w grupie "Atak". Podczas odwrotu został poważnie ranny w brzuch. Jego stan pogarszał się z dnia na dzień, zmarł w szpitalu Dzieciątka Jezus przy Nowogrodzkiej. Tego samego dnia w Szpitalu Wolskim przy Płockiej zmarł Jan Bytnar "Rudy".
Aleksy Dawidowski został pochowany pod przybranym nazwiskiem na Cmentarzu Powązkowskim. Po wojnie jego ciało ekshumowano i przeniesiono do grobu Jana Bytnara w kwaterze Harcerskiego Batalionu Armii Krajowej "Zośka".

Informacyjna Agencja Radiowa//dok.?



16:22 29/03/2023