Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 105 lat temu zmarł Włodzimierz Józef Mężyński…
2023-02-09, 12:00 Autor: IAR/E.Leo/K.Koziełł/dok.

105 lat temu zmarł Włodzimierz Józef Mężyński, major Legionów Polskich

Portret mjr Mężyńskiego. [fot. Wacław Lipiński, Eugeniusz Quirini: Album Legjonów Polskich. Wydawca: Główna Księgarnia Wojskowa, Warszawa 1933; s. 244., domena publiczna, Wikimedia Commons]
Portret mjr Mężyńskiego. [fot. Wacław Lipiński, Eugeniusz Quirini: Album Legjonów Polskich. Wydawca: Główna Księgarnia Wojskowa, Warszawa 1933; s. 244., domena publiczna, Wikimedia Commons]
105 lat temu, 9 lutego 1918 roku, zmarł Włodzimierz Józef Mężyński, dziennikarz, literat, major Legionów Polskich. Jeden z czołowych ideowców legionowych i oficerów 2. pułku piechoty, patriota, dowódca o ugruntowanych przekonaniach. Odznaczony Krzyżem Virtuti Militari i Krzyżem Walecznych. Był też działaczem partyjnym i społecznym, redaktorem pisma "Robotnik Tkacki".
W 1912 roku osiadł w Bielsku (obecnie Bielsko-Biała), podjął pracę dependenta adwokackiego i objął sekretariat Komisji Zawodowej. Przystąpił też do organizowania oddziału Związku Strzeleckiego w Białej.

Gdy wybuchła I wojna światowa, z oddziałem strzelców wstąpił w Krakowie do 2. pułku piechoty Legionów Polskich, z którym odbył kampanię karpacką, besarabską i wołyńską II Brygady. Najpierw dowodził plutonem, następnie kompanią, potem batalionem, a przez pewien czas - pułkiem. Szybko awansował na kolejne stopnie oficerskie.

W lipcu 1917 roku, w odpowiedzi na wezwanie Józefa Piłsudskiego, żołnierze I i III Brygady Legionów Polskich odmówili złożenia przysięgi na "wierne braterstwo broni z Niemcami i Austro-Węgrami". Wydarzenie to przeszło do historii, jako tzw. kryzys przysięgowy. Kryzys ten spowodował, że wielu polskich żołnierzy internowano. Zatrzymany został także przyszły marszałek Józef Piłsudski. Osadzono go w twierdzy w Magdeburgu. Wśród żołnierzy II Brygady, którą dowodził Józef Haller, przysięgę złożyło 60 oficerów i 1250 żołnierzy. Major Mężyński zdecydował się pozostać w szeregach armii, mimo że popierał Piłsudskiego. Mężyński był jednym z redaktorów znanego listu 2. pułku, w którym on, a także jego koledzy z II Brygady, postanowili "utrzymać karabin w garści". Odznaczony przez Niemców Krzyżem Żelaznym, a przez Austriaków wojennym krzyżem zasługi za męstwo, odrzucił jednak wraz z innymi oficerami II Brygady odznaczenia, i postanowił przebić się z bronią w ręku przez front austriacki do II Korpusu Polskiego, aby w ten sposób wyrazić sprzeciw wobec zaborców i żądzę odwetu.

W końcu grudnia 1917 roku major Włodzimierz Józef Mężyński zachorował na serce i trafił do szpitala wojskowego w Krakowie. Zmarł 9 lutego 1918 roku, w wieku 28 lat. Został pochowany na Cmentarzu Legionistów w Krakowie (obecnie kwatera legionistów na cmentarzu Rakowickim).

Zobacz także

2024-05-06, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 6 maja » więcej 2024-05-05, godz. 13:00 79 lat temu amerykańskie wojska wyzwoliły niemiecki obóz Mauthausen-Gusen 79 lat temu, 5 maja 1945 roku, o godzinie 17-tej amerykańskie wojska wyzwoliły niemiecki obóz koncentracyjny Mauthausen-Gusen, znajdujący się na terenie zaanektowanej… » więcej 2024-05-05, godz. 11:00 Mija 85 lat od słynnej mowy sejmowej Józefa Becka 5 maja 1939 roku, minister spraw zagranicznych Józef Beck wygłosił w Sejmie słynną mowę, w której odrzucił niemieckie roszczenia względem Polski. Przemówienie… » więcej 2024-05-05, godz. 09:00 205 lat temu urodził się Stanisław Moniuszko, kompozytor i dyrygent, twórca polskiej opery narodowej 205 lat temu, 5 maja 1819 roku, urodził się Stanisław Moniuszko, kompozytor i dyrygent, twórca polskiej opery narodowej. Najważniejszy po Fryderyku Chopinie… » więcej 2024-05-05, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 5 maja » więcej 2024-05-04, godz. 13:00 "Zaginione miasto" - dokument o deportacji Żydów z Amsterdamu Holandia rozlicza się z przeszłością. Film dokumentalny "Zaginione miasto" pokazuje sposób, w jaki deportowano Żydów z Amsterdamu w czasie niemieckiej okupacji… » więcej 2024-05-04, godz. 11:00 45 lat temu Margaret Thatcher została pierwszą kobietą premierem w historii Wielkiej Brytanii 45 lat temu, 4 maja 1979 roku, Margaret Thatcher, nazywana "Żelazną Damą", została pierwszą kobietą premierem w historii Wielkiej Brytanii. Była również… » więcej 2024-05-04, godz. 09:00 Ulicami Wilna przejdzie "Parada Polskości" "Parada Polskości" przejdzie po południu czasu lokalnego (początek o godzinie 11.00 czasu obowiązującego w Polsce) ulicami Wilna. Pochód organizuje społeczność… » więcej 2024-05-04, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 4 maja » więcej 2024-05-03, godz. 13:00 80 lat temu żołnierze Kedywu przeprowadzili atak na niemieckie lotnisko w Warszawie 80 lat temu, w nocy z 3 na 4 maja 1944 roku, Oddział Specjalny "Osjan" Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej zniszczył na wojskowym lotnisku na warszawskich… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »