Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Wręczono odznaczenia osobom zasłużonym dla niepodległości…
2022-12-05, 09:00 Autor: Julia Kalęba / PAP

Wręczono odznaczenia osobom zasłużonym dla niepodległości kraju

Uroczystości wręczenia Medali Stulecia Odzyskanej Niepodległości [fot. PAP/Łukasz Gągulski]
Uroczystości wręczenia Medali Stulecia Odzyskanej Niepodległości [fot. PAP/Łukasz Gągulski]
Henryk Środa został odznaczony Medalem Stulecia odzyskanej Niepodległości w piątek podczas uroczystości w Muzeum Armii Krajowej w Krakowie. Minister Jan Kasprzyk w imieniu Prezydenta RP uhonorował również zasłużone osoby Medalami "Pro Bono Poloniae" i "Pro Patria".

"Za wybitne zasługi dla niepodległości Polski" Medalem Stulecia odzyskanej Niepodległości odznaczony został Henryk Środa. Podczas uroczystego otwarcia konferencji naukowej w Muzeum Armii Krajowej medal wręczył w imieniu Prezydenta RP szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk.


Minister Kasprzyk w imieniu Prezydenta RP uhonorował także zasłużone osoby Medalami "Pro Bono Poloniae" i "Pro Patria". Medal "Pro Bono Poloniae" przyznany "osobie wyróżniającej się w upowszechnianiu wiedzy o historii walk niepodległościowych, krzewieniu postaw patriotycznych w polskim społeczeństwie oraz poza granicami kraju" otrzymał Marek Bik. Natomiast medalami "Pro Patria" uhonorowani zostali Przemysław Bukowiec, Krzysztof Bzdyl, Konrad Kulig, Stanisław Tatara jako osoby "posiadające szczególne zasługi w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość ojczyzny".


Wręczenie odznaczeń poprzedziło konferencję poświęconą marszałkowi Edwardowi Śmigłemu-Rydzowi pt. "W blasku zwycięstwa topnieją wszystkie winy, w mroku klęski słabości i omyłki urastają do rozmiarów zbrodni".


"Marszałka Śmigłego ocenia się po chwilę obecną przez pryzmat tej dramatycznej decyzji, którą podjął z 17 na 18 września 1939 roku, czyli decyzji o przekroczeniu granicy z Rumunią, po to, aby odtworzyć armię i kierować walką z terenów sojuszniczych. Decyzję w moim przekonaniu najbardziej racjonalną, choć zupełnie niewpisującą się w naszą romantyczną tradycję, w której poczesne miejsce zajmują ci, którzy po prostu giną, mimo iż istnieje możliwość np. prowadzenia w inny sposób walki" - powiedział podczas uroczystości szef UdSKiOR Jan Kasprzyk. "Ocenia się marszałka przez pryzmat tej decyzji, zapominając o dziesięcioleciach jego życiorysu, niezwykle ważnego dla Polski, naszego państwa, dla odrodzenia państwa polskiego w roku 1918 i jego obrony w roku 1920" - podkreślił, określając Edwarda Śmigłego-Rydza "jednym z architektów odrodzonej Rzeczpospolitej".


Marszałek Edward Śmigły-Rydz (1886-1941) – polityk, marszałek Polski, Naczelny Wódz podczas kampanii wrześniowej, używał pseudonimów Śmigły, Adam Zawisza i Tarłowski.


Urodził się w Łapszynie koło Brzeżan. Po dość szybkiej stracie obojga rodziców jego wychowaniem zajęła się babcia. W 1900 roku otrzymał stypendium od Rady Miejskiej dla najzdolniejszego ucznia, a po maturze rozpoczął studia w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie oraz na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1912 roku ukończył ASP, szkoląc się pod okiem Józefa Pankiewicza.


W 1908 roku Śmigły-Rydz wraz ze Stanisławem Barzykowskim, Marianem Kukielem i Kazimierzem Sosnkowskim rozpoczął organizowanie Związku Walki Czynnej. W 1912 roku wstąpił do Związku Strzeleckiego. Wtedy też przybrał pseudonim Śmigły, który wkrótce włączył do swojego nazwiska. Rydz-Śmigły był również jednym z redaktorów czasopisma „Strzelec”. W 1911 roku ukończył Szkołę Oficerów Rezerwy w Wiedniu, a dwa lata później został komendantem Związku Strzeleckiego w okręgu lwowskim. W lipcu 1914 roku powołany został do armii austriackiej, jednak już od 1 sierpnia rozpoczął służbę w I Brygadzie Legionów. Szybko awansował, stopień pułkownika osiągnął już w 1916 roku. Po kryzysie przysięgowym rozpoczął działalność na rzecz Polskiej Organizacji Wojskowej.


W latach 1917-18 był jej komendantem głównym. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wszedł w skład rządu Ignacego Daszyńskiego jako minister spraw wojskowych. W tym samym miesiącu został dowódcą Okręgu Generalnego Warszawa. Następnie dowodził Grupą Operacyjną „Kowel”. Był zaufanym współpracownikiem Józefa Piłsudskiego, którego znał z czasów przedwojennych. W kwietniu 1919 roku powierzono mu operację zajęcia Wilna na czele 1. Dywizji Piechoty Legionów. Podczas wojny polsko-bolszewickiej dowodził grupą uderzeniową, z którą udało mu się rozbić 12. Armię bolszewików i zająć Kijów. W czasie bitwy warszawskiej dowodził prawym skrzydłem grupy uderzeniowej nacierającej znad Wieprza, a następnie 2. Armii, która pokonała rosyjską 16. Armię i odcięła drogę odwrotu marszałka Tuchaczewskiego. Za osiągnięcia wojenne awansowano go do stopnia generała dywizji.


W latach 1921-26 pełnił funkcję Inspektora Armii w Wilnie. Następnie, do 1935 roku, powierzono mu stanowisko Inspektora Armii w Warszawie. 13 maja 1935 roku, zgodnie z ostatnią wolą zmarłego Piłsudskiego, został desygnowany przez prezydenta i rząd na Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych. Mocno angażował się w działalność polityczną, zdecydowanie popierając linię obraną przez obóz sanacyjny. 24 maja zapowiedział utworzenie Obozu Zjednoczenia Narodowego. W sierpniu był we Francji, gdzie negocjował warunki umowy wojskowej. Porozumienie w tej kwestii podpisano 6 września. 9 listopada 1936 roku Śmigły awansował na generała broni. Następnego dnia otrzymał z rąk prezydenta Ignacego Mościckiego buławę marszałkowską.


Śmigły wydał rozkaz zajęcia czechosłowackiego Zaolzia, a pod koniec sierpnia 1939 r. zarządził mobilizację sił polskich, spodziewając się lada dzień agresji niemieckiej. W czasie kampanii wrześniowej pełnił funkcję Wodza Naczelnego.


Rydz-Śmigły opuścił Warszawę 7 września i udał się do Brześcia. 17 września, po wkroczeniu wojsk sowieckich na teren Polski, wydał dyrektywę ogólną odnośnie zachowania wobec nowego najeźdźcy i przekroczył wraz z rządem granicę polsko-rumuńską. Internowany w Craiova. 27 października zrzekł się swojej funkcji Naczelnego Wodza i Głównego Inspektora Sił Zbrojnych. 10 grudnia udało mu się zbiec i przedostać przez Węgry do Polski.


30 października 1941 roku przybył do Warszawy, gdzie poprosił o wcielenie w szeregi Związku Walki Zbrojnej w stopniu szeregowca. W konspiracji używał pseudonimu „Adam Zawisza” i pod takim też nazwiskiem został pochowany na Powązkach przez żołnierzy batalionu AK „Baszta”. Zmarł 2 grudnia 1941 roku, a przyczyną zgonu był najprawdopodobniej zawał serca lub zapalenie płuc. Dopiero w 1994 roku jego grób zmieniono, uzupełniając go o właściwe dane osobowe. W związku z licznymi hipotezami dotyczącymi śmierci marszałka w listopadzie 2021 r. IPN przeprowadził ekshumację i poddał badaniom jego domniemane szczątki.

Zobacz także

2024-04-26, godz. 13:00 5 lat temu zmarł Abraham Izaak Segal, ocalony z Holokaustu przez Polaków Pięć lat temu, 26 kwietnia 2019 roku, zmarł Abraham Izaak Segal, ocalony z Holokaustu przez Polaków. Był propagatorem powstania Muzeum Polaków Ratujących… » więcej 2024-04-26, godz. 11:00 Mija 38 lat od katastrofy w elektrowni atomowej w Czarnobylu 38 lat temu doszło do katastrofy w elektrowni atomowej w Czarnobylu na Ukrainie. W nocy z 25 na 26 kwietnia 1986 roku o godzinie 1.23 nastąpiła awaria reaktora… » więcej 2024-04-26, godz. 09:00 Wilno: otwarto wystawę interaktywną poświęconą powstaniu styczniowemu Wystawę interaktywną poświęconą powstaniu styczniowemu można od dziś oglądać na dziedzińcu Muzeum Narodowego-Pałacu Wielkich Książąt Litewskich w… » więcej 2024-04-26, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 26 kwietnia » więcej 2024-04-25, godz. 13:00 Na Zamku Królewskim gala finałowa projektu „Łączka i inne miejsca poszukiwań” Dwuminutowe etiudy filmowe, nagrodzone w ramach projektu „Łączka i inne miejsca poszukiwań”, opowiadają o bohaterskiej "Ince", poszukiwaniach lokalnych… » więcej 2024-04-25, godz. 11:00 Białoruś: z budynku Nowego zamku w Grodnie usunięto tablicę upamiętniającą T. Kościuszkę W Grodnie, w zachodniej części Białorusi, z budynku Nowego Zamku na rozkaz władz została usunięta tablica upamiętniająca Tadeusza Kościuszkę. Tablicę… » więcej 2024-04-25, godz. 10:00 Dwa samoloty "TS-11 Iskra" trafiły do Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie Dwa samoloty "TS-11 Iskra" trafiły do Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie. To zwieńczenie kilkuletnich starań o pozyskanie tych eksponatów. Podpisano umowy… » więcej 2024-04-25, godz. 09:00 Włochy: Święto Wyzwolenia Dziś (25.04) we Włoszech z udziałem najwyższych władz państwowych obchodzony jest Dzień Wyzwolenia spod nazizmu i faszyzmu. Święto ustanowiono w rocznicę… » więcej 2024-04-25, godz. 08:00 Uczczono pamięć ofiar niemieckiego obozu pracy w Pustkowie W 80. rocznicę likwidacji niemieckiego obozu pracy przymusowej w Pustkowie, uczczono pamięć zamordowanych tam więźniów. Uroczystości patriotyczno-religijne… » więcej 2024-04-25, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 25 kwietnia » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »