Wydarzenie poprzedzi msza św. w intencji ofiar stalinizmu sprawowana o godz. 15.00 w kościele pw. Św. Wincentego a Paulo.
Jednym z elementów uroczystości będzie prelekcja historyczna dr. Tomasza Łabuszewskiego, dyrektora warszawskiego Oddziału IPN.
Upamiętnienie sfinansowane zostało ze środków Oddziałowego Biura Upamiętnienia Walk i Męczeństwa IPN w Warszawie.
Sowieci zajęli Otwock 29 lipca 1944 r. Natychmiast zainstalowało się tam NKWD. Z relacji Józefa Światły wynika, że w 1944 r. w Otwocku działała grupa operacyjna dowodzona przez płk. Lichaczewa, współpracownika zastępcy ludowego komisarza spraw wewnętrznych ZSRS Iwana Sierowa. Centrala NKWD w Otwocku mieściła się w domu o nazwie „Villa Alba” przy ul. Reymonta 68/70, należącym wcześniej do prawosławnego metropolity Dionizego. W lipcu 1944 r. więziono tu między innymi majora Tadeusza Sztumberk-Rychtera „Żegotę” , szefa sztabu 27. Wołyńskiej Dywizji AK.
NKWD zajęło również dom przy ul. Legionów, gdzie w piwnicach urządzono cele, mieszczące dziesięć osób. Historycy wymieniają jeszcze jedną siedzibę NKWD w Otwocku - willę „Wanda” przy ul. Kościuszki 15. (ob. Kościuszki 18). Więziono w niej m.in. płk Antoniego Żurowskiego – komendanta Obwodu Praga AK, płk Henryka Krajewskiego „Trzaskę” – dowódcę 30. Poleskiej Dywizji AK, mjr Kazimierza Lichodziejewskiego „Tarę” – zastępcę komendanta Obwodu Praga AK.
NKWD dysponowało wcześniej sporządzoną listą miejscowych członków AK, która była przez nich uzupełniana.
„W chwili obecnej wszystkie jednostki NKWD rozmieszczone w powiatach nawiązały łączność z naszymi powiatowymi grupami operacyjnymi i na podstawie posiadanych przez nie materiałów agenturalnych i śledczych opracowały plany operacji wojskowej rozbrojenia band AK, a w przypadku stawienia oporu ich likwidacji" - pisał gen. NKWD i zastępca ludowego komisarza spraw wewnętrznych, Iwan Sierow w raporcie z 25 października 1944 r.
Od października 1944 r. w Otwocku funkcjonował także obóz NKWD nr 11 – Punkt Przyjęć Jeńców Wojennych przy 1. Froncie Białoruskim. Osadzano tam żołnierzy AK.
Oddziały NKWD stacjonowały na terenie Otwocka do początku 1945 r. W represjach na żołnierzach polskiego podziemia niepodległościowego na terenie Otwocka brali udział funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. UB w Otwocku zajmowała budynki przy ul. Legionów 4 oraz przy ul. Andriollego 9.