W Mikuliszkach w obwodzie grodzieńskim na Białorusi zrównana z ziemią została kwatera żołnierzy AK, poległych w 1944 roku; nie pozostał żaden z 22 krzyży postawionych w tym miejscu pamięci.


Na środowym posiedzeniu sejmowej komisji ds. łączności z Polakami za granicą wiceszef MSZ Szymon Szynkowski vel Sęk podkreślił, że to nie pierwszy przypadek braku poszanowania miejsc pamięci na Białorusi, ale według niego szczególnie wymowny, bo dotykający miejsc pochówku, co stanowi przypadek wyjątkowo barbarzyński, drastyczny i oburzający.


Wiceszef MSZ mówił, że sposób postępowania - użycie buldożerów, zrównanie kwatery z ziemią i posypanie jej piaskiem - wskazuje na inspirację ze strony miejscowych władz. Podkreślił, że zniszczenie nagrobków i zbezczeszczenie poległych żołnierzy zostało uznane przez MSZ za bezprecedensowy pakt barbarzyństwa łamiący wszelkie standardy, nie mówiąc o obowiązujących ustaleniach i umowach dwustronnych.


Stwierdził, że to kolejny akt działań białoruskich wymierzonych w relacje z Polską. Podkreślił, że polski resort dyplomacji korzystając ze wszystkich możliwych sposobów wyraził "ostrą dezaprobatę dla wydarzeń na Białorusi". Relacjonował, że 30 czerwca polski chargé d’affaires Marcin Wojciechowski zainicjował spotkanie w białoruskim MSZ z zastępcą dyrektora departamentu Ameryki i Europy, którego głównym tematem była kwestia niszczenia polskich miejsc pamięci na Białorusi.


Dodał, że 1 lipca MSZ wydało oświadczenie potępiające akty wandalizmu oraz apel o ukrócenie tego typu działań i ukaranie jego sprawców. Z kolei we wtorek - przypomniał vel Sęk - MSZ wydało kolejne oświadczenie protestacyjne, a w trybie pilnym do MSZ wezwany został chargé d’affaires Białorusi, któremu przekazano ostry protest ze strony polskiej - usłyszał on między innymi, że niszczenie grobów i miejsc pamięci pokazuje barbarzyństwo obecnego reżimu.


Wiceszef MSZ podkreślił, że ostatnio kontakty z władzami białoruskimi były bardzo utrudnione, a polskie działania dyplomatyczne jak dotąd odnoszą "nikły" skutek. "Mimo to nie ustajemy w staraniach, by ta sytuacja uległa zmianie" - zapewnił. Wskazał, że Polska domaga się respektowania miejsc pamięci i poszanowania mogił, a MSZ podkreśla, że państwo, które tej normy nie respektuje, stawia się poza nawiasem cywilizowanego świata.


Szef komisji Robert Tyszkiewicz (KO) ocenił, że bezczeszczenie miejsc pamięci, a szczególnie grobów, stanowi przekroczenie ostatniej granicy cywilizacyjnej. Stwierdził, że pokazuje to, iż kampania antypolska na Białorusi wkracza "w barbarzyńską fazę", a sprawa jest "krytycznie ważna" jeśli chodzi o sytuację mniejszości polskiej na Białorusi. Zaproponował, by komisja przyjęła stanowisko i zaproponował jego treść. Zostało ono przyjęte przez komisję jednogłośnie.


"Komisja łączności z Polakami za granicą stanowczo potępia akt państwowego wandalizmu - zniszczenia kwatery cmentarnej polskich żołnierzy AK w Mikuliszkach. Jest on haniebnym czynem zrealizowanym z atmosferze oszczerczej, antypolskiej kampanii forsowanej przez białoruskie władze. Stanowczo potępiamy niszczenie polskich miejsc pamięci zlokalizowanych na terenie Grodzieńszczyzny: w Bogdanach, Dyndyliszkach, Jodkiewiczach, Jeremiczach, Iwiu i Oszmianie" - głosi stanowisko.


Posłowie wskazali, że bohaterstwo żołnierzy Armii Krajowej i pamięć o ich walce "jest i pozostanie na zawsze trwałym śladem polskości na Białorusi". Wyrazili też wdzięczność Polakom żyjącym na Białorusi za kultywowanie pamięci poległych.


"Zniszczenie cmentarza żołnierzy AK w Mikuliszkach łamie wszelkie międzynarodowe standardy poszanowania grobów wojennych, miejsc pamięci i szacunku dla zmarłych. Wzywamy władze białoruskie do natychmiastowego wyciągnięcia konsekwencji wobec sprawców zniszczenia polskich miejsc pamięci i zaprzestania kampanii ich dewastacji, zabezpieczenia polskich cmentarzy oraz poszanowania pamięci poległych" - głosi stanowisko komisji.