Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Wystawa ze 'śląskim Kopciuszkiem' w tle
2022-05-23, 11:03 Autor: Marek Szczepanik

Wystawa ze "śląskim Kopciuszkiem" w tle

Joanna hrabina von Schaffgotsch z domu Gryzik w wieku 17 lat "śląski Kopciuszek" [źródło: www.dladziedzictwa.org]
Joanna hrabina von Schaffgotsch z domu Gryzik w wieku 17 lat "śląski Kopciuszek" [źródło: www.dladziedzictwa.org]
Dzięki materiałom Archiwów Państwowych w Opolu w kościele w Kopicach otwarto wystawę poświęconą historii tej świątyni oraz kościoła w Więcmierzycach. Wśród dokumentów nie zabrakło historii o "śląskim Kopciuszku" - Joannie hrabinie von Schaffgotsch.

Więcej o "śląskim Kopciuszku": Zamek Kopice
Wystawa w kopickim kościele przypomina historię dwóch położonych w sąsiedztwie świątyń - XIX wiecznego kościoła w Kopicach i pochodzącego z pierwszej połowy XVII wieku kościoła w Więcmierzycach.


Wśród udostępnionych przez opolski oddział Archiwów Państwowych dokumentów znajdują się m.in. kroniki parafialne, wykaz proboszczów z Kopic z lat 1661-1836, zachowane projekty kościołów w Kopicach i informacje o samej budowie świątyni, którą sfinansował hrabia Friedrich Wilhelm von Siersdorpff (ówczesny właściciel Kopic i patron kościoła), gmina (2,4 tysiąca talarów) oraz dominium (ponad 30 tys. talarów). Jak zaznaczono w dokumentach, podczas budowy kościoła nie wydarzył się żaden nieszczęśliwy wypadek.


Zgodnie z kroniką parafii w Kopicach obecne organy, z herbem hrabiego von Francken-Siersdorpff, były dziełem słynnego - jak wskazano - organmistrza Müllera z Wrocławia. Ich budowa zakończyła się w 1823 r., a wartość instrumentu oszacowano na 3000 talarów. Hrabia Fedor von Siersdorpff postanowił umieścić na organach herb, ponieważ z powodu oporu mieszkańców Kopic wobec finansowania budowy kościoła, zdecydował o zwiększeniu swojej składki i samodzielnym ufundowaniu organów dla nowego kościoła.


Od 1859 r. aż do zakończenia II wojny światowej patronat nad kościołem sprawowała rodzina von Schaffgotsch. Nabycie dóbr kopickich związane jest z historią Joanny hrabiny von Schaffgotsch z domu Gryzik, zwaną też śląskim Kopciuszkiem. Joanna Gryzik urodziła się w 1842 roku w biednej rodzinie. Gdy zmarł jej ojciec, matka oddała 3-letnią córkę pod opiekę służącej Karola Goduli - jednego z najbogatszych mieszkańców Górnego Śląska. Jak wspominają kroniki, oszpecony w wyniku napadu bogacz sam stronił od ludzi i budził powszechny lęk, będąc nawet podejrzewanym o paktowanie z diabłem.


"Ścieżki ubogiej sieroty i budzącego grozę starca w pewnym momencie się przecięły. Szczerość i brak lęku ze strony Joanny ujęły Godulę do tego stopnia, że nie tylko zaopiekował się dzieckiem, ale przepisał jej cały swój – szacowany na 2 miliony talarów – majątek. W ten sposób mając 6 lat, w dniu śmierci Karola Goduli (6 lipca 1848 r.) stała się właścicielką między innymi 4 kopalń galmanu, 6 kopalń węgla, 4 majątków ziemskich w Szombierkach-Orzegowie, Bobrku, Bujakowie i Chudowie-Paniówkach. Po śmierci Goduli, Joannę - z uwagi na jej bezpieczeństwo - wywieziono do Wrocławia, gdzie najpierw w klasztorze urszulanek, a potem w willi Schefflera, jej opiekuna, ukrywała się przed krewnymi Karola Goduli, pobierając jednocześnie nauki. Wtedy też poznała Hansa Ulricha von Schaffgotsch, swojego przyszłego męża. Przed ślubem w 1858 r. otrzymała z rąk króla Fryderyka Wilhelma IV nobilitację, zmieniając nazwisko na Gryzik von Schomberg-Godula" - przypominają autorzy wystawy.


Kilka miesięcy po nobilitacji, 15 listopada 1858 r. w Bytomiu zawarła związek małżeński z Hansem Ulrichem, potomkiem jednego z najznamienitszych rodów górnośląskich. Rok później, za pośrednictwem swoich prawnych opiekunów (pełnoletność i możliwość dysponowania majątkiem osiągnęła w 1865 r.), Joanna nabyła dobra w Kopicach, należące wcześniej do rodziny von Francken-Siersdorpff. Pałac w Kopicach, po przebudowie za czasów Joanny, był jedną z najwspanialszych rezydencji Górnego Śląska. Joanna nie zapomniała, skąd się wywodziła. Wraz ze swoim mężem byli fundatorami szkół, szpitali, ochronek, kościołów i kaplic. Do końca życia Joanna wspierała ubogich, szczególnie sieroty i samotne matki. Hrabina von Schaffgotsch zmarła nad ranem 21 czerwca 1910 r. w swoim pałacu w Kopicach. Spoczywa wraz ze swoim mężem we wzniesionym w II poł. XIX w. mauzoleum na placu kościelnym.

Zobacz także

2024-04-23, godz. 18:18 Jedyne dzieło van Gogha w polskiej kolekcji „Wiejskie chaty pośród drzew” można oglądać od 26 kwietnia Jedyny w polskich zbiorach obraz Vincenta van Gogha, czyli "Wiejskie chaty pośród drzew" będzie można oglądać od 26 kwietnia na wystawie w Muzeum Jana Pawła… » więcej 2024-04-22, godz. 23:42 Od 21 maja Pałac Rzeczypospolitej będzie dostępny dla zwiedzających Pałac Rzeczypospolitej w Warszawie z unikatowym zbiorami Biblioteki Narodowej stanie się dostępny dla zwiedzających. Po remoncie zabytek będzie można zwiedzać… » więcej 2024-04-22, godz. 11:00 30 lat temu zmarł Richard Nixon, prezydent USA w latach "zimnej wojny" 30 lat temu, 22 kwietnia 1994 roku, zmarł Richard Nixon, republikanin, 37. prezydent USA w latach "zimnej wojny", od 1969 do 1974, wybrany na dwie, kolejne kadencje… » więcej 2024-04-22, godz. 09:00 79. rocznica oswobodzenia KL Sachsenhausen 79 lat temu - 22 kwietnia 1945 roku - polscy i sowieccy żołnierze weszli do niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego w miejscowości Sachsenhausen… » więcej 2024-04-22, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 22 kwietnia » więcej 2024-04-21, godz. 11:00 79 lat temu oddziały 2. Korpusu Polskiego zajęły Bolonię 79 lat temu - 21 kwietnia 1945 roku - oddziały 2. Korpusu Polskiego walczące na froncie włoskim zajęły Bolonię. Miasto zostało wyzwolone w ramach operacji… » więcej 2024-04-21, godz. 09:00 105 lat temu oddziały polskie wyzwoliły Wilno spod okupacji bolszewickiej 105 lat temu - 21 kwietnia 1919 roku, w Poniedziałek Wielkanocny - oddziały polskie dowodzone przez Józefa Piłsudskiego wyzwoliły Wilno spod okupacji bolszewickiej… » więcej 2024-04-21, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 21 kwietnia » więcej 2024-04-20, godz. 21:32 Słuchowisko Teatru Polskiego Radia o getcie warszawskim Na 81. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim Teatr Polskiego Radia i Teatr Żydowski przygotowały wspólne słuchowisko. To radiowy spektakl "Zdążyć… » więcej 2024-04-20, godz. 20:50 Nowe brytyjskie muzeum opowiada historię polskich lotników Zdjęcia, mapy, ordery, dzienniki, ekwipunek, opisy w dwóch językach i nagrania wideo - to wszystko opowiada historię polskich lotników, służących podczas… » więcej
56789
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »