III Rzesza w porozumieniu z ZSRR dokonała zbrojnej agresji na Polskę, którą dowodzili: gen. Walther von Brauchitsch, Fedor von Bock oraz Gerd von Rundstedt, natomiast obroną Polski przewodzili: marszałek Edward Śmigły-Rydz (Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych) i generał Wacław Stachiewicz (szef Sztabu Głównego).

II wojna światowa rozpoczęła się inwazją na Wieluń o godz. 4.40. Następnie, o godz. 4.45, niemiecki okręt wojenny „Schleswig-Holstein” rozpoczął bombardowanie polskiego oddziału wojskowego na Westerplatte. Równocześnie tego dnia, oddziały III Rzeszy zaatakowały Pocztę Polską w Wolnym Mieście Gdańsk. Niemcy aresztowali pierwszych 250 Polaków mieszkających w Gdańsku i wymordowali polskich kolejarzy w Szymankowie.

3. września Wielka Brytania i Francja wypowiedziały wojnę Niemcom i doszło do interwencji zbrojnych.

6. września polskie wojsko rozpoczęło odwrót na drugi brzeg Wisły. Nazajutrz wojska polskie w bitwie pod Iłżą zostały rozgromione.

8. września rozpoczęła się bitwa o Warszawę, zakończona kapitulacją stolicy 28. września.

9. września doszło do najbardziej krwawej, a zarazem największej bitwy kampanii wrześniowej nad Bzurą. W bitwie tej zmagania toczyły „Poznań” i „Pomorze” z niemiecką 8. i 10. Armią z Grupy Armii Południe („Süd”).

17. września, skutkiem realizacji paktu Ribbentrop-Mołotow, oddziały Armii Czerwonej zaatakowały. Zadaniem Armii Czerwonej było zajęcie wschodnich ziem Polski aż do Wisły. Wojsko Polskie przeciwstawiło się najeźdźcy.

28. września 1939r. III Rzesza i ZSRR zawiązały pakt o przyjaźni i granicach, określając swoje granice na okupowanych terenach II Rzeczypospolitej.

W wyniku napaści Niemiec oraz ZSRR na Polskę, we wrześniu 1939 r., Adolf Hitler dwoma dekretami – z 8. i 12. października 1939 r. jednostronnie wcielił zachodnie terytoria Polski do Rzeszy.

Między granicą niemiecko-sowiecką z 28. września 1939 r., z terenów polskich Adolf Hitler utworzył odrębną jednostkę administracyjno-terytorialna podporządkowaną III Rzeszy – Generalne Gubernatorstwo.

Pozostałe terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w październiku 1939, ustalone na wschód od granicy zawartej w układzie pomiędzy III Rzeszą a ZSRR zostało anektowane przez ZSRR.

Na terenach zajętych przez Niemców dochodziło do licznych aresztowań i represji polskiej ludności. Na przełomie 1939/1940 roku, wysiedlono 860 tysięcy Polaków, osadzając ludnością niemiecką przybyłą z terenów byłych republik bałtyckich Litwy, Łotwy, i Estonii, Besarabii. Na terenach okupowanych III Rzesza prowadziła politykę terroru i ludobójstwa.

W czasie II wojny światowej Polska poniosła największe straty ludzkie (na każdy tysiąc mieszkańców straciła 220 osób) jak i materialne (straty rzeczowe w przeliczeniu na jednego mieszkańca, które wyniosły 626 dolarów w porównaniu z 601 dolarami w Jugosławii). Wiele polskich miejscowości zostało w znacznym stopniu zniszczonych, bezpowrotne zaginęło lub zniszczono wiele dzieł sztuki...

Źródła:

• A.Zawilski, Bitwy, s. 22, 54.
• Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa, lata wojny 1939–1945. Warszawa: Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa, 1966, s. 104.
• A.Dybkowska, J. i M.Żaryn, Polskie dzieje, s. 268, 270.
• "Przegląd techniczny”. Naczelna Organizacja Techniczna (Poland), Centralny Instytut Informacji Naukowo-Technicznej i Ekonomicznej (Poland), Poland. Główny Urząd Miar – 1984.
• https://pl.wikipedia.org/wiki/Historia_Polski_(1939%E2%80%931945)

Zachęcamy do wysłuchania fragmentów pamiętników Winstona Churchilla, historyczno-literackiego dzieła "Druga wojna światowa", uhonorowanego w 1953 roku Literacką Nagrodą Nobla, z zasobów archiwalnych Radia Opole S.A.

• Autor adaptacji: Gruszecki Stanisław
• Lektor: Rudnicki Tadeusz
• Realizator: Gawroński Stanisław