Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-04-05, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
5 kwietnia
1382 - W Żninie zmarł arcybiskup gnieźnieński Janusz Suchywilk, jeden z najważniejszych polityków czasów panowania Kazimierza III Wielkiego, bliski współpracownik króla, współautor Statutów Kazimierzowskich.

1573 - W Warszawie otwarto pierwszy stały most na Wiśle; drewniana konstrukcja, której budową kierował Erazm z Zakroczymia, miała ok. 500 metrów długości.

1807 - Napoleon Bonaparte podpisał dekret o utworzeniu Legii Polskiej, przemianowanej w lipcu 1807 r. na Polsko-Włoską, późniejszej Legii Nadwiślańskiej.

1831 - W warszawskim Teatrze Wielkim odbyło się pierwsze wykonanie "Warszawianki", pieśni rewolucyjnej do słów Casimira Francois Delavigne w tłumaczeniu Karola Sienkiewicza, z muzyką Karola Kurpińskiego.

1857 - W Waszyngtonie zmarł Jan Tyssowski, działacz polityczny, żołnierz Powstania Listopadowego, przywódca powstania krakowskiego w 1846 roku.

1862 - W Krakowie z inicjatywy Józefa Dietla ukazał się pierwszy numer "Przeglądu Lekarskiego", najstarszego wydawanego do dziś pisma medycznego.

1863 - Powstanie Styczniowe: pod Szklarami Rosjanie rozbili 500-osobowy oddział galicyjskich ochotników.

1871 - W Borowie koło Łowicza urodził się Stanisław Grabski, polityk, ekonomista, publicysta, ideolog Narodowej Demokracji, poseł na Sejm II RP.

1882 - W Kaliszu urodził się Jerzy Świrski, wiceadmirał, w latach 1920-25 dowódca Floty i Wybrzeża, następnie szef Kierownictwa Marynarki Wojennej (1925-46).

1883 - Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego Zygmunt Wróblewski i Karol Olszewski jako pierwsi dokonali skroplenia tlenu.

1925 - W Poznaniu urodził się Zbigniew Raszewski, historyk teatru, profesor Instytutu Sztuki PAN.

1934 - W Wilnie urodził się Bohdan Poręba, reżyser, publicysta; twórca filmów "Gniewko, syn rybaka", "Hubal", "Jarosław Dąbrowski", "Katastrofa w Gibraltarze" i "Polonia Restituta"; członek Patriotycznego Ruchu Ocalenia Narodowego, współzałożyciel Zjednoczenia Patriotycznego "Grunwald".

1935 - W Warszawie zmarł Emil Młynarski, dyrygent, skrzypek, kompozytor; w latach 1919-29 dyrektor Opery Warszawskiej.

1937 - W Częstochowie urodziła się Elżbieta Kępińska, aktorka filmowa i teatralna, znana m.in. z ról w filmach "Dotknięcie nocy", "Samson", "Romans Teresy Hennert".

1939 - Premiera filmu "Włóczęgi" w reżyserii Michała Waszyńskiego.


1941 - Z więzienia na Pawiaku wywieziono do KL Auschwitz 1021 więźniów; wśród nich m.in. Stefana Jaracza i Leona Schillera.

1941 - W Weisser Hirsch koło Drezna zmarł gen. Franciszek Kleeberg, żołnierz Legionów Polskich, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej; w czasie kampanii polskiej w 1939 r. dowódca SGO "Polesie".

1942 - Zakończenie ewakuacji pierwszej części Polskich Sił Zbrojnych ze Związku Sowieckiego do Iranu; od 24 marca do 5 kwietnia 1942 r. ZSRS opuściło blisko 44 tys. osób, w tym ponad 33 tys. wojskowych.

1943 - W niemieckim obozie na Majdanku zmarł Onufry Kopczyński, kompozytor, publicysta, działacz polityczny, członek Konfederacji Narodu, założyciel i pierwszy redaktor pisma "Sztuka i Naród".

1945 - W Zakopanem urodziła się Teresa Bogucka, dziennikarka, działaczka opozycji demokratycznej w czasach PRL.

1948 - Przed Najwyższym Trybunałem Narodowym w Gdańsku rozpoczął się proces Alberta Forstera, gdańskiego gauleitera (szefa okręgu partyjnego NSDAP), namiestnika Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie, odpowiedzialnego m.in. za utworzenie obozu koncentracyjnego Stutthof oraz za zbrodnie dokonywane przez Niemców na Polakach w Piaśnicy od października 1939 r. do kwietnia 1940 r.; Forster skazany został na śmierć, wyrok wykonano 28 lutego 1952 r. w więzieniu mokotowskim w Warszawie.

1952 - Podpisano polsko-sowiecką umowę o budowie Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie.

1952 - W holenderskiej stoczni zwodowany został statek pasażerski "Maasdam IV" - późniejszy TSS "Stefan Batory", ostatni polski transatlantyk.

1953 - W Warszawie zmarł Jerzy Boczkowski, kompozytor, dziennikarz, prezes ZAiKS w latach 1936-47, współtwórca i kierownik artystyczno-literacki kabaretu Qui Pro Quo.

1956 - W Warszawie rozpoczął działalność klub studencki "Stodoła".

1969 - Premiera serialu telewizyjnego "Hrabina Cosel" w reżyserii Jerzego Antczaka.

1982 – Wznowił emisję zawieszony po wprowadzeniu stanu wojennego Program III Polskiego Radia.

1989 - Po dwóch miesiącach negocjacji nastąpiło podpisanie porozumień i uroczyste posiedzenie plenarne zamykające obrady Okrągłego Stołu; wydarzenie zapoczątkowało demokratyzację życia politycznego w Polsce i pokojowe przemiany w państwach bloku wschodniego.

2004 - Pracę zakończyła sejmowa komisja śledcza do zbadania ujawnionych w mediach zarzutów dotyczących przypadków korupcji podczas prac nad nowelizacją ustawy o radiofonii i telewizji, powszechnie zwana "komisją do spraw afery Rywina".

2009 - W Warszawie zmarł Wojciech Alaborski, aktor filmowy i teatralny, znany m.in. z ról w filmach "Znak orła", "Akcja pod Arsenałem", "Bestia", "Człowiek z żelaza".

2016 - W Świdniku zmarła Zyta Gilowska - ekonomistka, w latach 2006-07 wicepremier i minister finansów w rządzie Prawa i Sprawiedliwości, wcześniej polityk Platformy Obywatelskiej.

2017 - W Warszawie zmarła Olga Johann, socjolog i psycholog, działaczka samorządowa, wiceprzewodnicząca Rady m.st. Warszawy, znana z zaangażowania na rzecz dekomunizacji przestrzeni publicznej.

2020 – W Warszawie zmarła Marta Olszewska, dziennikarka i działaczka opozycji antykomunistycznej, autorką sprawozdań z procesów robotników z Ursusa, morderców ks. Jerzego Popiełuszki oraz pierwszego wywiadu z płk. Ryszardem Kuklińskim, wdowa po zmarłym w 2019 r. premierze Janie Olszewskim.

2022 – W Świdnicy w wieku 112 lat zmarł Stanisław Kowalski, najstarszy mężczyzna w historii Polski. W wieku 104 lat ustanowił rekord Europy w biegu na 100 metrów w swojej kategorii wiekowej. W 2015 r. został złotym medalistą halowych mistrzostw Europy weteranów w swojej kategorii wiekowej.

Zobacz także

2024-05-02, godz. 13:00 79 lat temu został zdobyty Berlin 79 lat temu, 2 maja 1945 roku, wojska radzieckie wraz z oddziałami 1. i 2. Armii Wojska Polskiego zdobyły Berlin. Polacy zawiesili biało-czerwoną flagę na… » więcej 2024-05-02, godz. 11:00 Dzień Polonii i Polaków za Granicą 2 maja obchodzimy Dzień Polonii i Polaków za Granicą. To święto około 20 milionów osób mieszkających poza granicami kraju i przyznających się do polskich… » więcej 2024-05-02, godz. 10:00 Wojewódzkie Obchody Dnia Flagi Rzeczypospolitej Polskiej Wojewódzkie Obchody Dnia Flagi Rzeczypospolitej Polskiej po raz 16. organizuje wieś Moszczanka w gminie Prudnik. W programie są akcenty patriotyczne i rozr… » więcej 2024-05-02, godz. 09:00 Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej W Polsce przypada dziś (2 maja) Dzień Flagi - święto ustanowione uchwałą Sejmu w 2004 roku, by propagować wiedzę o polskiej tożsamości oraz symbolach… » więcej 2024-05-02, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 2 maja » więcej 2024-05-01, godz. 15:00 Bitwa pod Monte Cassino. Wystawa w Muzeum Oręża Polskiego [DŹWIĘK] Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu przygotowało wystawę z okazji - przypadającej w tym roku - 80. rocznicy bitwy o Monte Cassino. Kluczową rolę w walkach… » więcej 2024-05-01, godz. 11:00 125 lat temu urodził się lotnik Stanisław Skarżyński 125 lat temu, 1 maja 1899 roku, urodził się Stanisław Skarżyński, pilot, który w 1933 roku, jako pierwszy Polak, pokonał Atlantyk. Wsławił się też lotem… » więcej 2024-05-01, godz. 10:30 20 lat temu Polska wstąpiła do Unii Europejskiej 20 lat temu, 1 maja 2004 roku, Polska wraz z dziewięcioma innymi krajami wstąpiła do Unii Europejskiej. Grono członków Wspólnoty powiększyło się wówczas… » więcej 2024-05-01, godz. 07:00 Międzynarodowe Święto Pracy Dziś przypada Międzynarodowe Święto Pracy, popularnie nazywane 1 Maja. Data upamiętnia protesty robotników z Chicago w 1886 roku, którzy domagali się wprowadzenia… » więcej 2024-05-01, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 1 maja » więcej
1011121314
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »