Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Wielkanoc - uroczystość Zmartwychwstania Pańs…
2024-03-31, 09:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

Wielkanoc - uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego

Rezurekcja w Głuchołazach [fot. Parafia Głuchołazy]
Rezurekcja w Głuchołazach [fot. Parafia Głuchołazy]
Wielkanoc jest świętem ruchomym. Podczas soboru nicejskiego w 325 roku ustalono, że będzie się ją obchodzić w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca. Oznacza to, że Wielkanoc może wypaść najwcześniej 22 marca, a najpóźniej 25 kwietnia.
Z Wielkanocą powiązany jest termin większości ruchomych świąt chrześcijańskich, między innymi Środy Popielcowej, Wielkiego Postu, Wniebowstąpienia Pańskiego i Zesłania Ducha Świętego.

Obchodom Świąt Wielkanocnych i poprzedzającego je Wielkiego Tygodnia towarzyszą liczne zwyczaje ludowe, jak robienie palm, malowanie i ozdabianie jajek. Drugi dzień świąt - Poniedziałek Wielkanocny - jest często nazywany "Lanym poniedziałkiem" lub "Śmigusem-dyngusem", ze względu na zwyczaj polewania wodą osób zaprzyjaźnionych, a nawet nieznajomych.

Tradycję sięgającą średniowiecza ma tzw. procesja Emaus, często połączona z odpustem, odbywająca się w Poniedziałek Wielkanocny. Nawiązuje ona do wydarzenia opisanego w ewangelii, kiedy po zmartwychwstaniu Jezusa dwaj jego uczniowie, rozgoryczeni śmiercią mistrza, udali się z Jerozolimy do wioski Emaus. W drodze spotkali Zmartwychwstałego, który tłumaczył im proroctwa odnoszące się do Mesjasza, a na koniec dał im się poznać w znaku łamania chleba. Spowodowało to zmianę ich postawy i powrót do Jerozolimy, mimo groźby prześladowań. Niespełna 50 dni później uczestniczyli w Zesłaniu Ducha Świętego. Tradycja Emaus jest obecnie kultywowana przy klasztorze sióstr norbertanek na krakowskim Zwierzyńcu oraz w Wielkopolsce, a także w Sukowie w diecezji kieleckiej. Za granicą Emaus jest znany w Czechach i na Słowacji.

(więcej)

Wielkanoc, czyli uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego jest to najważniejsze i najstarsze święto wszystkich chrześcijan, obchodzone od czasów apostolskich.

Korzenie Wielkanocy sięgają żydowskiej Paschy, obchodzonej na pamiątkę wyjścia ludu Izraela z niewoli egipskiej i przejścia przez Morze Czerwone. Nazwa "Pascha" - "pesach" wywodzi się z języka hebrajskiego i oznacza "wyjście", "przejście". Chrześcijanie obchodzą nową Paschę, świętując Zmartwychwstanie Jezusa, czyli jego przejście ze śmierci do życia oraz zwycięstwo nad grzechem i śmiercią.

W Watykanie papież Franciszek będzie przewodniczył o godzinie 10.00 uroczystej mszy świętej na placu św. Piotra. Następnie o godzinie 12-tej z głównej loggii bazyliki wygłosi wielkanocne orędzie i udzieli błogosławieństwa "Urbi et Orbi" - "Miastu i Światu".

W Polsce istnieje zwyczaj odprawiania o świcie mszy rezurekcyjnej (od łacińskiego "resurrectio" - "zmartwychwstanie") z procesją z Najświętszym Sakramentem, wyniesionym z Grobu Pańskiego. Towarzyszy temu uroczysty śpiew i bicie dzwonów. Tradycja ta przetrwała od czasu zaborów, kiedy obowiązywała godzina policyjna i zakazywano zgromadzeń w nocy. W Kościele powszechnym procesja rezurekcyjna kończy liturgię Wigilii Paschalnej, odbywającą się w Noc Zmartwychwstania. Mszał obowiązujący w Kościele w Polsce od 1986 roku daje do wyboru organizowanie procesji rano albo w nocy.

Niedziela Wielkanocna rozpoczyna ośmiodniowy okres świąteczny, zwany "oktawą wielkanocną". Kończy się on w II Niedzielę Wielkanocną, to jest Niedzielę Miłosierdzia Bożego, w tym roku - 7 kwietnia. Święto to ustanowił w Kościele katolickim w 2000 roku papież Jan Paweł II, podczas kanonizacji św. Faustyny Kowalskiej, orędowniczki Bożego Miłosierdzia. Dawniej II Niedzielę Wielkanocną nazywano też "Białą Niedzielą". Było to odniesienie do tradycji chrześcijan pierwszych wieków Kościoła. W ten dzień neofici ochrzczeni w Rzymie podczas Wigilii Paschalnej, ubrani w białe szaty, szli procesyjnie do kościoła św. Pankracego, by tam uczestniczyć w mszy świętej.

W wielu okolicach Polski w okresie wielkanocnym pozdrawiano się słowami: "Chrystus zmartwychwstał", na co odpowiadano: "Zmartwychwstał prawdziwie". W Kościele prawosławnym zwyczaj ten istnieje do dziś.

Okres wielkanocny trwa od Wigilii Paschalnej do niedzieli Zesłania Ducha Świętego (w tym roku - 19 maja), czyli 50 dni. Stąd nazywana jest też "Pięćdziesiątnicą".

Zobacz także

2024-04-19, godz. 19:45 Uroczystość w hołdzie powstańcom getta warszawskiego W Warszawie uczczono żydowskich bojowników, którzy 19 kwietnia 1943 roku rozpoczęli powstanie w getcie. Akcja kierowana przez żydowskie podziemne formacje… » więcej 2024-04-19, godz. 13:00 Do polskich kin wchodzi "Przysięga Ireny" - historia Polki Ireny Gut, która z narażeniem życia ratowała Żydów W rocznicę powstania w getcie warszawskim, do polskich kin wchodzi „Przysięga Ireny”. To oparta na faktach historia polskiej pielęgniarki Ireny Gut-Opdyke… » więcej 2024-04-19, godz. 11:00 100 lat temu urodził się Tadeusz Smreczyński, lekarz, były więzień niemieckich obozów koncentracyjnych 100 lat temu, 19 kwietnia 1924 roku, urodził się Tadeusz Smreczyński, lekarz, były więzień niemieckich obozów koncentracyjnych. Świadek historii i działacz… » więcej 2024-04-19, godz. 09:00 81. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim 81 lat temu - 19 kwietnia 1943 roku - w warszawskim getcie wybuchło powstanie kierowane przez żydowskie podziemne formacje zbrojne. Stanowiło odpowiedź na… » więcej 2024-04-19, godz. 02:21 Kalendarium historyczne 19 kwietnia » więcej 2024-04-18, godz. 16:15 Na Zamku Królewskim obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków Spotkania i debaty w kręgu osób zaangażowanych w prace na rzecz ratowania dziedzictwa kulturowe. Na Zamku Królewskim w Warszawie odbywają się obchody Międzynarodowego… » więcej 2024-04-18, godz. 16:00 Sylwia Chutnik o bojowniczkach z warszawskiego getta 19 kwietnia minie 81. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim - największego zbrojnego zrywu Żydów podczas II wojny światowej, a zarazem pierwszego… » więcej 2024-04-18, godz. 11:00 80 lat temu zmarł Jan Wojciech Kiwerski "Oliwa", komendant Okręgu Wołyń AK 80 lat temu, 18 kwietnia 1944 roku, w rejonie chutoru Dobry Kraj na Wołynu zginął podpułkownik Jan Wojciech Kiwerski, pseudonim "Oliwa", oficer Armii Krajowej… » więcej 2024-04-18, godz. 09:00 170 lat temu zmarł Józef Elsner, kompozytor, nauczyciel Fryderyka Chopin 170 lat temu, 18 kwietnia 1854 roku, zmarł Józef Elsner, kompozytor, pedagog i teoretyk muzyki, nauczyciel Fryderyka Chopina. Zasłużył się jako organizator… » więcej 2024-04-18, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 18 kwietnia » więcej
1213141516
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »