Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 81 lat Niemcy rozpoczęli ostateczną likwidację…
2024-03-13, 11:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

81 lat Niemcy rozpoczęli ostateczną likwidację krakowskiego getta

Brama I getta, rok 1941. Wejście z Rynku Podgórskiego na ul. Limanowskiego [fot. źródło: pl.wikipedia.org/wiki/Getto_krakowskie]
Brama I getta, rok 1941. Wejście z Rynku Podgórskiego na ul. Limanowskiego [fot. źródło: pl.wikipedia.org/wiki/Getto_krakowskie]
81 lat temu - 13 marca 1943 roku - Niemcy rozpoczęli ostateczną likwidację krakowskiego getta. W ciągu dwóch dni na ulicach dzielnicy żydowskiej zginęło prawie dwa tysiące osób. Wszystkich zdolnych do pracy - około ośmiu tysięcy osób - Niemcy przepędzili do obozu pracy w Płaszowie, później przekształconego w obóz koncentracyjny. Wcześniej, w 1942, Niemcy przeprowadzili w krakowskim getcie dwie akcje deportacyjne.
Decyzję o zorganizowaniu getta dla ludności żydowskiej w Krakowie podjął 3 marca 1941 roku gubernator dystryktu krakowskiego Generalnego Gubernatorstwa Otto Wächter. W dzielnicy Podgórze Niemcy zamknęli początkowo około 15 tysięcy Żydów. Później, wskutek transportów z okolicznych miejscowości, liczba ta wzrosła do 20 tysięcy. Krakowskie getto było jednym z pięciu największych utworzonych przez okupacyjne władze w Generalnym Gubernatorstwie w czasie II wojny światowej. Nazistowska propaganda tłumaczyła, że jest to konieczne, by zapobiegać rozprzestrzenianiu się epidemii, szerzących się wśród Żydów. Wcześniej, w maju 1940 roku, hitlerowcy wydali rozkaz o wysiedleniu Żydów z Krakowa. Miasto opuściły 32 tysiące osób.

W październiku 1941 roku getto stało się oficjalnie dzielnicą zamkniętą. Za przekroczenie jej granic bez specjalnej przepustki groziła kara śmierci. Na wydzielonym terenie o powierzchni 20 hektarów znajdowało się kilkanaście ulic, przy których stało 320 domów. Na jedną osobę przypadały zaledwie dwa metry kwadratowe powierzchni mieszkalnej. Dzielnicę otoczono ogrodzeniem z drutu kolczastego, a w niektórych miejscach murem.

Pierwsze wysiedlenia z getta nastąpiły pod koniec maja 1942 roku. W nocy z 31 maja na 1 czerwca Żydów spędzono na centralny plac Zgody, a następnie kilka tysięcy osób wywieziono do obozu zagłady w Bełżcu. Potem Niemcy zmniejszyli obszar getta. 28 października 1942 przeprowadzili drugą akcję deportacyjną, w wyniku której wywieziono około siedmiu tysięcy osób, a wiele zamordowano na miejscu.

13 i 14 marca 1943 roku Niemcy przeprowadzili ostateczną likwidację krakowskiego getta. Po żydowskiej dzielnicy mieszkaniowej zachowało się bardzo niewiele śladów, między innymi fragmenty jego murów przy ulicy Lwowskiej.

(więcej)

Przed wybuchem II wojny światowej ludność żydowska Krakowa liczyła blisko 70 tysięcy osób. Okupację przeżyło niespełna tysiąc z nich.

Prześladowania Żydów w tym mieście rozpoczęły się wkrótce po rozpoczęciu okupacji we wrześniu 1939 roku. Nałożono na nich obowiązek uczestniczenia w pracach przymusowych, noszenia opasek identyfikacyjnych. Niemcy zamknęli synagogi, rekwirowali prywatne majątki żydowskie. W maju 1940 roku wydali rozkaz o wysiedleniu Żydów z Krakowa. Szacuje się, że do wiosny 1941 roku z miasta przymusowo wywieziono około 50 tysięcy osób. Trafili oni do różnych miejscowości głównie w dystrykcie krakowskim, ale też lubelskim i radomskim.

Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny w Płaszowie był miejscem eksterminacji ludności żydowskiej z Krakowa, a także spoza granic Polski. Ogółem więziono tam 150 tysięcy Żydów i Romów. W obozie zginęło około 80 tysięcy osób, w tym kilkanaście tysięcy Żydów krakowskich. Z getta w Krakowie Niemcy wywozili Żydów także do obozu w Bełżcu i do Auschwitz.

Komendant obozu w Płaszowie Amon Göth był jednym z najokrutniejszych hitlerowskich zbrodniarzy. To właśnie on kierował likwidacją krakowskiego getta. Wśród więźniów jego skrajnie sadystyczne zachowania budziły przerażenie. Szacuje się, że sam zamordował łącznie około 500 osób. Po wojnie został postawiony przed polskim trybunałem. W procesie, który odbył się na przełomie sierpnia i września 1946 roku, skazano go na karę śmierci przez powieszenie. Wyrok wykonano 13 września tego samego roku w Krakowie.

Zobacz także

2024-05-14, godz. 13:00 Archiwum Polskiego Radia zaprasza na Noc Muzeów w Pałacu Staszica Archiwum Polskiego Radia zaprasza w sobotę na Noc Muzeów w Pałacu Staszica w Warszawie. Zwiedzający będą mogli nie tylko poznać bogate zasoby, jakie Polskie… » więcej 2024-05-14, godz. 11:00 16. Opolska Noc Muzeów - Instytut Śląski Instytut Śląski wraz z innymi opolskimi placówkami muzealnymi włączył w akcję Nocy Muzeów. Oto program wydarzenia w sobotę 18.05: » więcej 2024-05-14, godz. 10:00 41. rocznica śmierci Grzegorza Przemyka, maturzysty śmiertelnie pobitego przez milicjantów 41 lat temu, 14 maja 1983 roku, w Warszawie zmarł Grzegorz Przemyk, 19-letni maturzysta śmiertelnie pobity przez milicjantów. Był synem Leopolda Przemyka i… » więcej 2024-05-14, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 14 maja » więcej 2024-05-13, godz. 19:50 32 lata temu w Himalajach zginęła Wanda Rutkiewicz, wybitna himalaistka 32 lata temu, 13 maja 1992 roku, na Kanczendzondze w Himalajach, podczas próby wejścia na swój 9. ośmiotysięcznik, zginęła Wanda Rutkiewicz. Wybitna himalaistka… » więcej 2024-05-13, godz. 15:09 Muzeum Powstania Warszawskiego: Zmarł Zbigniew Leo, pseudonim Byk W wieku 99 lat zmarł powstaniec warszawski, Zbigniew Leo, pseudonim Byk- informuje Muzeum Powstania Warszawskiego. » więcej 2024-05-13, godz. 14:52 Ryngraf podarowany Marii Pileckiej w Muzeum na Rakowieckiej Ryngraf podarowany przez rotmistrza Witolda Pileckiego swojej żonie po powrocie z Włoch można obejrzeć na wystawie w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów… » więcej 2024-05-13, godz. 09:00 43. rocznica zamachu na papieża Jana Pawła II 43 lata temu, 13 maja 1981 roku, doszło do zamachu na papieża Jana Pawła II. Podczas audiencji generalnej na placu św. Piotra w Rzymie o godzinie 17.19 turecki… » więcej 2024-05-13, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 13 maja » więcej 2024-05-12, godz. 16:08 „Pozostał krzyż w lesie” – premiera odcinka cyklu filmowego „Nie tylko Ulmowie” Film „Pozostał krzyż w lesie” przedstawia historię rodziny Olesiejuków z Kolonii Chominna niedaleko Białej Podlaskiej. Jak dziesiątki tysięcy innych… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »