Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-03-17, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
17 marca
1642 - W Bodzentynie zmarł biskup krakowski Jakub Zadzik, dyplomata, zaufany doradca Zygmunta III Wazy.

1765 - W Zasławiu na Wołyniu zmarł Paweł Antoni Fontana, włoski architekt, przedstawiciel późnego baroku; autor m.in. projektu kościoła i klasztoru karmelitów trzewiczkowych w Lublinie oraz projektu przebudowy pałacu Sanguszków w Lubartowie.

1789 - W Krakowie zmarł Andrzej Badurski, lekarz, profesor medycyny, pierwszy profesor Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, założyciel pierwszego krakowskiego szpitala klinicznego.

1809 - Król Prus Fryderyk Wilhelm III wydał zarządzenie dotyczące zniszczenia polskich insygniów koronnych; zostały one przetopione - uzyskane z nich srebro i złoto wykorzystano do wybicia monet, a klejnoty sprzedano.

1826 - W Wiedniu zmarł Józef Maksymilian Ossoliński, pisarz, historyk literatury, działacz kulturalny, założyciel Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, któremu zapisał swoje zbiory.

1830 – W Teatrze Wielkim w Warszawie odbył się pierwszy biletowany koncert Fryderyka Chopina.

1832 - W Paryżu powstało Towarzystwo Demokratyczne Polskie.

1833 - Urodził się Karol Majewski, działacz konspiracyjny, przewodniczący Rządu Narodowego w czasie Powstania Styczniowego, zesłaniec syberyjski.

1865 - W Telszach na Żmudzi urodził się Gabriel Narutowicz, inżynier, minister robót publicznych i spraw zagranicznych w pierwszych rządach II RP; pierwszy prezydent Rzeczypospolitej, zamordowany przez nacjonalistę Eligiusza Niewiadomskiego w warszawskiej Zachęcie 16 grudnia 1922 r., kilka dni po objęciu urzędu.

1883 - Urodził się Bruno Winawer, fizyk, pisarz, felietonista, autor sztuk teatralnych i powieści science fiction, m.in. "Doktor Przybram", "Dług honorowy".

1895 - W Łodzi urodził się Andrzej Włast, satyryk, założyciel warszawskiego teatru rewiowego "Morskie Oko", autor tekstów piosenek, m.in. takich przebojów jak "Tango Milonga" i "Jesienne róże"; po wybuchu wojny trafił do warszawskiego getta, napisał tu swoją ostatnią piosenkę "Warszawo ma"; zginął w getcie w 1941 lub 1942 r.

1908 – Ukazało się pierwsze wydanie polonijnej "Gazety Katolickiej w Kanadzie", pierwszego długotrwale wydawanego czasopisma polskiego w tym kraju.

1916 - W Wilnie urodził się Czesław Wołłejko, aktor, wykładowca warszawskiej PWST, wystąpił m.in. w filmach "Młodość Chopina", "Szczęściarz Antoni", "Smarkula", a także w serialu "Lalka".

1917 - We Lwowie zmarł Józef Nusbaum-Hilarowicz - zoolog, propagator idei ewolucji.

1918 - W Kozicach Górnych na Lubelszczyźnie urodził się Józef Franczak, "Lalek", żołnierz ZWZ-AK, WiN, ostatni partyzant podziemia niepodległościowego; zginął od kul ZOMO w 1963 r.

1921 - Sejm Ustawodawczy uchwalił Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej, tzw. konstytucję marcową.

1924 - We Lwowie urodził się Ryszard Barycz, aktor filmowy i teatralny, znany m.in. z filmów "Młodość Chopina", "Szatan z siódmej klasy", "Zemsta", "Deszczowy lipiec".

1929 - W Warszawie zmarł Antoni Lange, poeta, filozof, tłumacz, prekursor polskiej literatury fantastyczno-naukowej, autor m.in. książek "Miranda", "W czwartym wymiarze", "Rozmyślania".

1930 – Upadł piąty rząd premiera Kazimierza Bartla. Pretekstem podania rządu do dymisji było przegłosowanie w Sejmie, przez partie Centrolewu i endecji, wotum nieufności wobec ministra pracy i opieki społecznej Aleksandra Prystora.

1936 - W Czeladzi urodził się Henryk Kuźniak, muzyk, kompozytor, autor muzyki filmowej, m.in. do filmów Juliusza Machulskiego "Seksmisja", "Vabank" i "Vabank II" oraz "Dwa księżyce" Andrzeja Barańskiego.

1938 - Polskie ultimatum dla Litwy z żądaniem nawiązania stosunków dyplomatycznych.

1939 - Premiera filmu "Trzy serca" w reżyserii Michała Waszyńskiego.

1942 - Do niemieckiego obozu zagłady w Bełżcu przybyły pierwsze transporty Żydów; deportowana ludność pochodziła z Lublina i Lwowa.

1945 - Oddziały Armii Czerwonej zajęły niemiecki obóz w Łambinowicach - Stalag 344 Lamsdorf, wyzwalając według różnych szacunków od kilkuset do 4 tysięcy wycieńczonych jeńców, głównie sowieckich.

1954 - W Katowicach zmarł Stanisław Ligoń, pisarz, działacz kulturalny, artysta; dyrektor Polskiego Radia w Katowicach w latach 1934-1939.

1956 - W Paryżu zmarła Irene Joliot-Curie, francuska fizykochemiczka, laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie chemii w roku 1935, działaczka socjalistyczna, córka Marii Skłodowskiej i Piotra Curie.

1957 - Powstała Radiostacja Harcerska (od 1960 r. - Rozgłośnia Harcerska), nadająca na falach krótkich, formalnie pozostająca poza strukturami Radiokomitetu.

1958 - Premiera filmu "Ewa chce spać" w reżyserii Tadeusza Chmielewskiego.

1963 - W Instytucie Badań Jądrowych w Świerku pod Warszawą uruchomiony został pierwszy polski reaktor jądrowy "Anna".

1968 - W Warszawie zmarł Tadeusz Szturm de Sztrem, działacz socjalistyczny, członek PPS, PPS-WRN, żołnierz I Brygady Legionów Polskich, więzień okresu stalinowskiego.

1968 - Premiera telewizyjnego filmu Andrzeja Wajdy "Przekładaniec", na podstawie opowiadania Stanisława Lema.

1981 - Na terenie Polski rozpoczęły się wielkie manewry wojsk Układu Warszawskiego pod kryptonimem "Sojuz 81"; trwały do 7 kwietnia tego roku.

1985 - W kościele św. Krzyża w Podkowie Leśnej członkowie Niezależnego Zrzeszenia Studentów rozpoczęli głodówkę w intencji uwolnienia Marka Adamkiewicza, skazanego na 2,5 roku więzienia za odmowę złożenia przysięgi wojskowej, zawierającej deklarację wierności socjalizmowi i sojuszowi z Armią Sowiecką.

1989 - W Warszawie zmarł Marek Bliziński, gitarzysta, kompozytor jazzowy.

1996 - W Oslo Adam Małysz po raz pierwszy wygrał konkurs Pucharu świata w skokach narciarskich.

2001 - W Warszawie zmarł Janusz Zabiegliński, muzyk jazzowy, kompozytor, saksofonista i klarnecista, lider zespołu Swingtet.

2003 - Prezydent Aleksander Kwaśniewski, na wniosek rządu, zgodził się na udział polskiego kontyngentu wojskowego w operacji w Iraku.

2005 - W Krakowie zmarł Czesław Słania, grafik, grawer, projektant banknotów i znaczków pocztowych, od 1959 roku pracujący w Szwecji.

2012 - W Bad Feilnbach w Bawarii zmarł w wieku 91 lat John Demjaniuk, strażnik w niemieckim obozie zagłady w Sobiborze, skazany w 2011 r. przez monachijski sąd na karę pięciu lat więzienia za udział w zamordowaniu 28 tys. Żydów.

2016 - W Warszawie zmarł Marian Kociniak, aktor filmowy i teatralny, znany m.in. z roli Franka Dolasa w filmie "Jak rozpętałem drugą wojnę światową", przez wiele lat związany ze sceną Teatru Ateneum w Warszawie.

Zobacz także

2024-04-22, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 22 kwietnia » więcej 2024-04-21, godz. 11:00 79 lat temu oddziały 2. Korpusu Polskiego zajęły Bolonię 79 lat temu - 21 kwietnia 1945 roku - oddziały 2. Korpusu Polskiego walczące na froncie włoskim zajęły Bolonię. Miasto zostało wyzwolone w ramach operacji… » więcej 2024-04-21, godz. 09:00 105 lat temu oddziały polskie wyzwoliły Wilno spod okupacji bolszewickiej 105 lat temu - 21 kwietnia 1919 roku, w Poniedziałek Wielkanocny - oddziały polskie dowodzone przez Józefa Piłsudskiego wyzwoliły Wilno spod okupacji bolszewickiej… » więcej 2024-04-21, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 21 kwietnia » więcej 2024-04-20, godz. 21:32 Słuchowisko Teatru Polskiego Radia o getcie warszawskim Na 81. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim Teatr Polskiego Radia i Teatr Żydowski przygotowały wspólne słuchowisko. To radiowy spektakl "Zdążyć… » więcej 2024-04-20, godz. 20:50 Nowe brytyjskie muzeum opowiada historię polskich lotników Zdjęcia, mapy, ordery, dzienniki, ekwipunek, opisy w dwóch językach i nagrania wideo - to wszystko opowiada historię polskich lotników, służących podczas… » więcej 2024-04-20, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 20 kwietnia » więcej 2024-04-19, godz. 19:45 Uroczystość w hołdzie powstańcom getta warszawskiego W Warszawie uczczono żydowskich bojowników, którzy 19 kwietnia 1943 roku rozpoczęli powstanie w getcie. Akcja kierowana przez żydowskie podziemne formacje… » więcej 2024-04-19, godz. 13:00 Do polskich kin wchodzi "Przysięga Ireny" - historia Polki Ireny Gut, która z narażeniem życia ratowała Żydów W rocznicę powstania w getcie warszawskim, do polskich kin wchodzi „Przysięga Ireny”. To oparta na faktach historia polskiej pielęgniarki Ireny Gut-Opdyke… » więcej 2024-04-19, godz. 11:00 100 lat temu urodził się Tadeusz Smreczyński, lekarz, były więzień niemieckich obozów koncentracyjnych 100 lat temu, 19 kwietnia 1924 roku, urodził się Tadeusz Smreczyński, lekarz, były więzień niemieckich obozów koncentracyjnych. Świadek historii i działacz… » więcej
7891011
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »