Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-03-12, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
12 marca
1329 – Król Czech Jan Luksemburski i wielki mistrz zakonu krzyżackiego Werner von Orseln podpisali w Toruniu sojusz skierowany przeciw Polsce, który był to odpowiedzią na najazd Władysława Łokietka na ziemię chełmińską.

1679 - Jan III Sobieski podpisał w Grodnie przywileje dla rotmistrzów tatarskich na osiedlenie się we wsiach trzech ekonomii królewskich: brzeskiej, kobryńskiej i grodzieńskiej; jedną z nadanych Tatarom wsi były Kruszyniany.

1817 - W Królestwie Polskim powołany został Korpus Górniczy, formacja obejmująca personel państwowych kopalni i hut.

1818 - Papież Pius VII podniósł diecezję warszawską do rangi archidiecezji; arcybiskup warszawski otrzymał tytuł prymasa Królestwa Polskiego.

1865 - W Poznaniu zmarł Leon Przyłuski, arcybiskup gnieźnieński i poznański, prymas Polski w latach 1845-1865.

1871 - W Poitiers zmarł Leonard Chodźko, historyk, kartograf, działacz emigracyjny, wydawca.

1889 - W Kijowie urodził się Wacław Niżyński, tancerz, choreograf.

1894 - W Poznaniu zmarł August Cieszkowski, filozof, ekonomista.

1908 - W Warszawie zmarł Jan Ludwik Popławski, publicysta, współzałożyciel Ligi Narodowej i Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego.

1910 - W Stryju urodził się Zygmunt Szendzielarz "Łupaszka", oficer WP, dowódca V Wileńskiej Brygady AK, a następnie oddziałów partyzanckich eksterytorialnego Wileńskiego Okręgu AK; w 1948 r. aresztowany przez UB, następnie skazany na karę śmierci; stracony 8 lutego 1951 r. w warszawskim więzieniu na Mokotowie; szczątki "Łupaszki" zidentyfikowano w 2013 r. w wyniku ekshumacji przeprowadzonych przez IPN na tzw. Łączce na Wojskowych Powązkach; pośmiertnie awansowany do stopnia pułkownika w 2016 r. został pochowany z wojskowym ceremoniałem na Wojskowych Powązkach.

1922 - W Krakowie zmarła Aniela Salawa, zakonnica, mistyczka, błogosławiona Kościoła katolickiego.

1923 - W Zgierzu urodził się Władysław Sheybal, aktor i reżyser, znany m.in. z roli muzyka w filmie "Kanał" Andrzeja Wajdy, roli Kronsteena "From Russia with Love" Terrence'a Younga i występu w serialu telewizyjnym "Shogun".

1931 - W Starym Sączu urodził się Józef Tischner, katolicki duchowny, filozof, teolog, pisarz; autor m.in. książek "Świat ludzkiej nadziei", "Etyka Solidarności", "Myślenie według wartości", "Nieszczęsny dar wolności" oraz "Historii filozofii po góralsku".

1934 - W Kochłowicach, obecnie dzielnica Rudy Śląskiej, urodził się Henryk Bista, aktor, przez 30 lat związany z Teatrem Wybrzeże w Gdańsku, od 1992 r. występował w Teatrze Współczesnym w Warszawie; znany m.in. z roli Senatora w filmie "Lawa" Tadeusza Konwickiego, sędziego Jaskóły w "Piłkarskim pokerze" Janusza Zaorskiego oraz Bertolda Brechta w telewizyjnej inscenizacji "Opowieści z Hollywoodu".

1936 - W Tarnowie urodził się Michał Heller, katolicki duchowny, filozof, teolog, fizyk, kosmolog; laureat Nagrody Templetona, kawaler Orderu Orła Białego, fundator i pomysłodawca Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych w Krakowie; autor kilkudziesięciu książek z zakresu filozofii, teologii, kosmologii, historii nauki.

1937 – Minister spraw wojskowych wydał rozkaz o utworzeniu oddziałów Obrony Narodowej – sił obrony terytorialnej II Rzeczypospolitej.

1937 - Zwycięzcą III Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina został Jakow Zak z ZSRS.

1943 - Oddział "Jędrusiów" związany z konspiracyjną organizacją Odwet działającą na Kielecczyźnie, wspólnie z żołnierzami AK rozbił niemieckie więzienie w Opatowie, uwalniając kilkudziesięciu więźniów.

1944 - W Palikrowach w powiecie Brody ukraińscy nacjonaliści zamordowali około 360 osób narodowości polskiej.

1948 - W Sandomierzu zmarł Józef Świeżyński, polityk, w 1918 mianowany przez Radę Regencyjną premierem rządu Królestwa Polskiego, w latach 1919-33 prezes Polskiej Macierzy Szkolnej.

1955 - W Gdańsku urodziła się Janina Ochojska, założycielka i szefowa Polskiej Akcji Humanitarnej.

1956 - W Moskwie zmarł I sekretarz KC PZPR Bolesław Bierut; w okresie międzywojennym członek KPP i WKP(b), funkcjonariusz Międzynarodówki Komunistycznej; w latach 1944-1956 członek BP PPR, a następnie PZPR; od 1948 do 1954 r. przewodniczący, później (1954-1956) I sekretarz KC PZPR; prezydent KRN (1944-1947); w latach 1947-1952 prezydent RP; bezpośrednio odpowiedzialny za zbrodnie komunistycznego aparatu bezpieczeństwa.

1956 - W Zębie urodził się Stanisław Bobak, skoczek narciarski, dwukrotny olimpijczyk.

1963 - W Warszawie urodził się Kazik Staszewski, wokalista, kompozytor, lider zespołu "Kult".

1965 - Premiera filmu "Życie raz jeszcze" w reżyserii Janusza Morgensterna.

1999 - W Independence w stanie Missouri w USA odbyła się uroczystość oficjalnego przyjęcia Polski, Czech i Węgry do NATO.

2005 - W Gdańsku zmarł Zbigniew Kuźmiński, reżyser, autor filmów "Nad Niemnem", "Między ustami a brzegiem pucharu", "Agent nr 1".

2013 - W Krakowie zmarł Marek Skwarnicki, poeta, publicysta, członek redakcji "Tygodnika Powszechnego".

2019 – W Krakowie zmarł Leopold Kozłowski-Kleinman, kompozytor, dyrygent i pianista, nazywany „ostatnim klezmerem Galicji”.

2020 - Pandemia koronawirusa: zarejestrowano pierwszy w Polsce przypadek śmierci osoby zarażonej COVID-19.

Zobacz także

2024-05-13, godz. 19:50 32 lata temu w Himalajach zginęła Wanda Rutkiewicz, wybitna himalaistka 32 lata temu, 13 maja 1992 roku, na Kanczendzondze w Himalajach, podczas próby wejścia na swój 9. ośmiotysięcznik, zginęła Wanda Rutkiewicz. Wybitna himalaistka… » więcej 2024-05-13, godz. 15:09 Muzeum Powstania Warszawskiego: Zmarł Zbigniew Leo, pseudonim Byk W wieku 99 lat zmarł powstaniec warszawski, Zbigniew Leo, pseudonim Byk- informuje Muzeum Powstania Warszawskiego. » więcej 2024-05-13, godz. 14:52 Ryngraf podarowany Marii Pileckiej w Muzeum na Rakowieckiej Ryngraf podarowany przez rotmistrza Witolda Pileckiego swojej żonie po powrocie z Włoch można obejrzeć na wystawie w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów… » więcej 2024-05-13, godz. 09:00 43. rocznica zamachu na papieża Jana Pawła II 43 lata temu, 13 maja 1981 roku, doszło do zamachu na papieża Jana Pawła II. Podczas audiencji generalnej na placu św. Piotra w Rzymie o godzinie 17.19 turecki… » więcej 2024-05-13, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 13 maja » więcej 2024-05-12, godz. 16:08 „Pozostał krzyż w lesie” – premiera odcinka cyklu filmowego „Nie tylko Ulmowie” Film „Pozostał krzyż w lesie” przedstawia historię rodziny Olesiejuków z Kolonii Chominna niedaleko Białej Podlaskiej. Jak dziesiątki tysięcy innych… » więcej 2024-05-12, godz. 09:00 54. rocznica śmierci generała Władysława Andersa 54 lata temu, 12 maja 1970 roku, zmarł generał Władysław Anders, podczas wojny obronnej 1939 roku więzień sowiecki, następnie twórca i dowódca Armii Polskiej… » więcej 2024-05-12, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 12 maja » więcej 2024-05-11, godz. 18:23 80. rocznica rozpoczęcia zwycięskiej fazy walk o Monte Cassino Mija 80 lat od rozpoczęcia zwycięskiej fazy bitwy o Monte Cassino we Włoszech. W nocy z 11 na 12 maja 1944 roku wojska alianckie przystąpiły do decydującego… » więcej 2024-05-11, godz. 09:00 Opole - obchody 80. rocznicy Bitwy o Monte Cassino. Plan uroczystości Poranna msza święta za poległych i o 12:00 apel pamięci przed Pomnikiem Bojownikom o Polskość Śląska Opolskiego. Między innymi tak dzisiaj (11.05) w Opolu… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »