Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 50 lat temu zmarł kardynał Bolesław Kominek
2024-03-10, 11:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

50 lat temu zmarł kardynał Bolesław Kominek

Obchody Tysiąclecia Chrztu Polski w Krakowie. Przemawia ks. arcybiskup Bolesław Kominek. [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
Obchody Tysiąclecia Chrztu Polski w Krakowie. Przemawia ks. arcybiskup Bolesław Kominek. [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
50 lat temu, 10 marca 1974 roku, zmarł kardynał Bolesław Kominek, metropolita wrocławski, dyplomata i mąż stanu. Był inicjatorem i głównym autorem listu, znanego jako "Orędzie biskupów polskich do biskupów niemieckich" z 1965 roku. To w nim padły historyczne słowa: "przebaczamy i prosimy o wybaczenie". List do Episkopatu Niemiec był jednym z pism wysłanych do 56 krajów z zaproszeniem do uczestnictwa w obchodach Milenium Chrztu Polski.
Kardynał Kominek przez lata działał na rzecz uznania przez RFN granicy na Odrze i Nysie, co uważał za polską rację stanu. Przyczynił się do unormowania stosunków dyplomatycznych między Polską a Niemcami i ustalenia granic diecezji zachodnich. Podczas II wojny światowej przebywał w Lublinie i na Górnym Śląsku. Niemcy wcielili jego brata do Wehrmachtu, a jego samego wpisali na Volkslistę trzeciej kategorii. Ksiądz Kominek był kapelanem Armii Krajowej na Śląsku i pełnomocnikiem rządu na emigracji do spraw kościelno-społecznych. Prowadził działalność charytatywną i duszpasterską, pomagał jeńcom wojennym i więźniom obozów koncentracyjnych.

W 1945 roku został administratorem apostolskim Śląska Opolskiego. W 1951 roku papież Pius XII nominował go na biskupa wrocławskiego. Jednak wobec sprzeciwu władz PRL, na Dolny Śląsk przyjechał dopiero w 1956-tym. Wcześniej, potajemnie przyjął sakrę biskupią w Przemyślu.

W 1965 roku, na zakończenie Soboru Watykańskiego II biskupi polscy, z inicjatywy biskupa Kominka, wystosowali list do biskupów niemieckich. Dokument, który podpisali hierarchowie, wśród nich kardynał Stefan Wyszyński i biskup Karol Wojtyła, był pierwszą po wojnie inicjatywą, zmierzającą do pojednania pomiędzy Polakami i Niemcami. Jego treść była jednak sprzeczna z polityką komunistycznych władz, które podkreślały zagrożenie płynące ze strony Niemiec Zachodnich. Władze wszczęły ostrą kampanię propagandową przeciw episkopatowi, między innymi nazywając list "zdradą narodową", a na zorganizowanych wiecach potępiano biskupów.

Biskup Kominek został pełnoprawnym arcybiskupem metropolitą wrocławskim, pierwszym od śmierci Adolfa Bertrama w 1945 roku, dopiero 28 czerwca 1972 roku, gdy na mocy bulli Pawła VI "Episcoporum Poloniae coetus" nastąpiło unormowania granic diecezji zachodnich. W latach 1971-1974 biskup (od 1973 - kardynał) Kominek pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Rady Konferencji Episkopatów Europy.

Zmarł 10 marca 1974 roku we Wrocławiu. W uroczystościach pogrzebowych pod przewodnictwem prymasa Stefana Wyszyńskiego wzięli udział między innymi przedstawiciele Episkopatu Niemiec, a także tysiące wiernych. Kardynał Bolesław Kominek został pochowany w podziemiach archikatedry wrocławskiej, w kaplicy św. Kazimierza.

(więcej)

Urodził się 23 grudnia 1903 roku w Radlinie, obecnie dzielnicy Wodzisławia Śląskiego. Był najstarszym z dziewięciorga dzieci Franciszka i Katarzyny Kozielskiej. Jako jeden z dwóch pierwszych polskich maturzystów ukończył Państwowe Gimnazjum w Rybniku. Studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie oraz w Instytucie Katolickim w Paryżu, gdzie uzyskał licencjat z nauk społecznych i doktorat z filozofii.

Święcenia kapłańskie przyjął w 1927 roku w Katowicach. W okresie studiów paryskich pełnił posługę duszpasterską wśród polskich emigrantów. Od 1930 roku pracował w diecezji katowickiej, był między innymi sekretarzem Akcji Katolickiej.

W latach 1945-1951 był administratorem apostolskim Opola, do czasu, gdy wraz z pięcioma innymi administratorami apostolskimi, został zmuszony przez władze do opuszczenia urzędu. Przebywał w Krakowie oraz w Sierczy koło Wieliczki. W 1954 roku potajemnie przyjął sakrę biskupią. Oficjalnie swój urząd objął na fali odwilży w październiku 1956 roku. W 1962 roku został podniesiony do godności arcybiskupa tytularnego Eucaity. Biskup Kominek, którego cechowała przenikliwość i umiejętność trafnej oceny sytuacji polityczno-społecznej, w 1962 roku na zamkniętym spotkaniu dla działaczy katolickich mówił: "Nie zamierzam się włączyć do histerycznej kampanii anty-NRFowskiej w Polsce. Zresztą kampania ta ma swój specyficzny posmak. Kierownicy partii wiedzą dobrze, że Polacy rzeczywiście nienawidzą tylko Rosjan. U nas jest zwierzęca nienawiść do Związku Radzieckiego (...) i dlatego komuniści chcą nienawiść skierować w inną stronę, w stronę Niemców. Poza tym kampania ta odgrywa jeszcze jedną rolę - trzymając Polaków w strachu przed Niemcami, związuje się ich ze Związkiem Radzieckim i komunistami".

W latach 1962-1965 biskup Kominek uczestniczył w obradach Soboru Watykańskiego II. Zasiadał między innymi w Komisji do spraw Apostolstwa Świeckich oraz Komisji do spraw Prasy i Widowisk. Został powołany na członka papieskiej komisji "Justitia et Pax" oraz Sekretariatu do spraw Niewierzących. Brał też udział w II sesji zwykłej Światowego Synodu Biskupów w Watykanie.

W późniejszych latach przewodniczył Komisji Episkopatu Polski do spraw Kościoła na Ziemiach Zachodnich i Północnych, a także Komisji Duszpasterstwa Ogólnego. W 1973 papież Paweł VI mianował arcybiskupa Kominka kardynałem.

W 2005 roku, z okazji 40. rocznicy listu biskupów polskich do biskupów niemieckich, na wyspie Piasek we Wrocławiu został odsłonięty pomnik kardynała Kominka. Hierarcha jest też patronem szkół i ulic w polskich miastach, między innymi w Opolu, Katowicach i Wrocławiu.

Zobacz także

2024-04-26, godz. 09:00 Wilno: otwarto wystawę interaktywną poświęconą powstaniu styczniowemu Wystawę interaktywną poświęconą powstaniu styczniowemu można od dziś oglądać na dziedzińcu Muzeum Narodowego-Pałacu Wielkich Książąt Litewskich w… » więcej 2024-04-26, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 26 kwietnia » więcej 2024-04-25, godz. 13:00 Na Zamku Królewskim gala finałowa projektu „Łączka i inne miejsca poszukiwań” Dwuminutowe etiudy filmowe, nagrodzone w ramach projektu „Łączka i inne miejsca poszukiwań”, opowiadają o bohaterskiej "Ince", poszukiwaniach lokalnych… » więcej 2024-04-25, godz. 11:00 Białoruś: z budynku Nowego zamku w Grodnie usunięto tablicę upamiętniającą T. Kościuszkę W Grodnie, w zachodniej części Białorusi, z budynku Nowego Zamku na rozkaz władz została usunięta tablica upamiętniająca Tadeusza Kościuszkę. Tablicę… » więcej 2024-04-25, godz. 10:00 Dwa samoloty "TS-11 Iskra" trafiły do Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie Dwa samoloty "TS-11 Iskra" trafiły do Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie. To zwieńczenie kilkuletnich starań o pozyskanie tych eksponatów. Podpisano umowy… » więcej 2024-04-25, godz. 09:00 Włochy: Święto Wyzwolenia Dziś (25.04) we Włoszech z udziałem najwyższych władz państwowych obchodzony jest Dzień Wyzwolenia spod nazizmu i faszyzmu. Święto ustanowiono w rocznicę… » więcej 2024-04-25, godz. 08:00 Uczczono pamięć ofiar niemieckiego obozu pracy w Pustkowie W 80. rocznicę likwidacji niemieckiego obozu pracy przymusowej w Pustkowie, uczczono pamięć zamordowanych tam więźniów. Uroczystości patriotyczno-religijne… » więcej 2024-04-25, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 25 kwietnia » więcej 2024-04-24, godz. 15:00 Dzień Solidarności z Narodem Ormiańskim 24 kwietnia przypada Dzień Pamięci o Ludobójstwie Ormian, ormiańskie święto narodowe obchodzone zarówno w Armenii, jak i w ośrodkach diaspory ormiańskiej… » więcej 2024-04-24, godz. 13:00 Kończy się nabór do Plebiscytu Wydarzenie Historyczne Roku Do końca dnia można zgłaszać projekty do 17. Plebiscytu Wydarzenie Historyczne Roku. Muzeum Historii Polski czeka na zgłoszenia organizatorów najciekawszych… » więcej
678910
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »