Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-03-03, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
3 marca
1604 - W Lusławicach zmarł Faust Socyn, teolog, humanista; od 1579 r. na stałe w Polsce; przywódca ideowy braci polskich.

1746 - W Warszawie urodziła się Izabela z Flemmingów Czartoryska, pisarka, animatorka życia kulturalnego, mecenaska sztuki, kolekcjonerka; założycielka rezydencji w Puławach, na terenie której utworzyła pierwsze polskie muzeum gromadzące pamiątki narodowe; aktywna uczestniczka życia politycznego w okresie Sejmu Wielkiego, związana ze Stronnictwem Patriotycznym.

1807 - W Warszawie urodził się Kazimierz Władysław Wóycicki, wydawca, literat, archiwista, dziennikarz; autor "Przysłów narodowych", "Pamiętnika dziecka Warszawy", żołnierz Powstania Listopadowego.

1812 - Powołana została Legia Księstwa Warszawskiego, formacja wojskowa, utworzona z pułków Legii Nadwiślańskiej. Legia Księstwa Warszawskiego wzięła udział w walkach w Hiszpanii oraz w wyprawie na Rosję, gdzie poniosła ciężkie straty.

1846 - Powstanie krakowskie: dyktator Jan Tyssowski opuścił Kraków, do miasta wkroczyły oddziały austriackie.

1875 - W Zalesiu Wielkim koło Gostynia urodził się Cyryl Ratajski, adwokat, prezydent Poznania (1922-1924, 1925-1934), minister spraw wewnętrznych (1924-1925); w czasie II wojny światowej Delegat Rządu na Kraj (1940-1942).

1882 - We Lwowie urodził się Kazimierz Bartel, matematyk, profesor Politechniki Lwowskiej, polityk sanacyjny, trzykrotny premier II RP; zamordowany przez Niemców w 1941 r.

1888 - W Odessie urodził się Kazimierz Fabrycy, oficer Legionów Polskich, gen. WP; wiceminister spraw wojskowych (1926-1934); w latach 1934-1939 Inspektor Armii we Lwowie; w kampanii 1939 r. dowódca Armii "Karpaty".

1902 - W Warszawie urodził się Władysław Daszewski, scenograf teatrów lwowskich i warszawskich, współpracownik Leona Schillera, w latach 1959-61 dyrektor Teatru Narodowego w Warszawie.

1902 - W Przemyślu urodził się Józef Kondrat, aktor teatralny i filmowy, znany m.in. z filmów "Trójka hultajska", "Strachy", "Król Maciuś Pierwszy"; w 1943 roku skazany przez podziemne Kierownictwo Walki Cywilnej na karę infamii za udział w niemieckim filmie propagandowym "Heimkehr".

1910 - W Warszawie urodził się Leon Chajn, polityk, działacz komunistyczny, od 1944 roku członek władz naczelnych Stronnictwa Demokratycznego, poseł na Sejm PRL, autor prac poświęconych historii wolnomularstwa.

1910 - W Pyzdrach urodził się Stefan Otwinowski, dziennikarz, literat, autor powieści "Życie trwa cztery dni", w latach 1947-76, prezes krakowskiego oddziału Związku Literatów Polskich.

1921 - Podpisanie polsko-rumuńskiego układu sojuszniczego.

1922 - W Toruniu urodził się Kazimierz Serocki, kompozytor, pianista.

1925 - W Warszawie urodził się Klemens Szaniawski, filozof, logik, profesor Uniwersytetu Warszawskiego; żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego; więzień niemieckich obozów Auschwitz i Mauthausen.

1925 - W Łucku urodził się Edward Krasiński, malarz awangardowy.

1929 - W Gdańsku urodził się Kazimierz Orzechowski duchowny katolicki i aktor, popularny m.in. dzięki rolom w filmach "Panny z Wilka", "Człowiek z żelaza" oraz serialach "W labiryncie" i "Złotopolscy".

1934 - We Lwowie urodził się Jacek Kuroń; wieloletni więzień polityczny w PRL, współtwórca KOR, czołowy doradca kierownictwa NSZZ "Solidarność", uczestnik obrad Okrągłego Stołu, parlamentarzysta, minister pracy i polityki socjalnej, historyk, publicysta, wychowawca, społecznik.

1934 - W Kaliszu urodził się Andrzej May, aktor teatralny i filmowy, reżyser, odtwórca m.in. ról "Czarnego" w filmie Jerzego Passendorfera "Zamach" oraz Stanisława Połanieckiego w serialu "Rodzina Połanieckich".

1941 - Zarządzenie gubernatora dystryktu krakowskiego Otto Waechtera o utworzeniu w Krakowie "żydowskiej dzielnicy mieszkaniowej"; ostateczny termin przesiedlenia do getta wyznaczono na 20 marca 1941 r.; niezastosowanie się do zarządzenia władz niemieckich zagrożone było karą śmierci.

1941 - W Warszawie zmarł Edward Wittig, rzeźbiarz, autor warszawskich pomników: Lotnika, PeOWiaka oraz Juliusza Słowackiego.

1942 - Z więzienia na Pawiaku uciekli: Tadeusz Szpotański, były wiceprezydent Warszawy, oficerowie AK - mjr Stanisław Dobrski i por. Eugeniusz Filipowicz oraz Henryk Borucki "Czarny", komendant konspiracyjnej Komendy Obrońców Polski.

1944 - W Okółku na Podlasiu urodziła się Maria Nurowska, pisarka, scenarzystka, autorka m.in. powieści "Hiszpańskie oczy", "Rosyjski kochanek", "Mój przyjaciel zdrajca" oraz cyklu "Panny i wdowy".

1945 - We wsi Pawłokoma na Pogórzu Przemyskim oddział AK lub miejscowej samoobrony pod jego osłoną, zamordował 365 ukraińskich mieszkańców, w odwecie za uprowadzenie i zamordowanie przez UPA 11 Polaków.

1945 - Poakowski oddział ppor. Roberta Domańskiego "Jaracha" rozbił więzienie w Białej Podlaskiej.

1947 - Najwyższy Trybunał Narodowy w Warszawie skazał na karę śmierci nazistowskiego gubernatora Warszawy Ludwiga Fischera.

1947 - W Londynie Sztab Główny Polskich Sił Zbrojnych przekształcono w Inspektorat Generalny Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia; inspektorem generalnym Korpusu mianowano gen. Stanisława Kopańskiego.

1948 - Przed Rejonowym Sądem Wojskowym w Warszawie rozpoczął się proces rotmistrza Witolda Pileckiego, oficera ZWZ-AK, który w 1940 r. dobrowolnie poddał się aresztowaniu i wywózce do Auschwitz, aby zdobyć informacje o obozie; po ucieczce z Auschwitz walczył w Powstaniu Warszawskim; komunistyczny sąd skazał rotmistrza na karę śmierci; wyrok wykonano 25 maja 1948 r.

1956 - W Bydgoszczy urodził się Zbigniew Boniek, piłkarz, wielokrotny reprezentant Polski, zdobywca trzeciego miejsca na Mistrzostwach Świata w Hiszpanii w 1982 r.; zawodnik m.in. Widzewa Łódź, Juventusu Turyn, z którym zdobył Puchar Europy (1985), a także AS Roma; trener; od 2012 r. prezes PZPN.

1960 - Rada Ministrów wydała rozporządzenie o utworzeniu Wolińskiego Parku Narodowego.

1961 - Premiera komedii Haliny Bielińskiej i Włodzimierza Haupe "Szczęściarz Antoni" z Czesławem Wołłejko w roli tytułowej.

1971 - Spotkanie prymasa Polski kard. Stefana Wyszyńskiego z premierem Piotrem Jaroszewiczem na temat normalizacji stosunków.

1975 - W Warszawie zmarł Jerzy Srokowski, plastyk, ilustrator, scenograf, autor m.in. dekoracji do telewizyjnego Kabaretu Starszych Panów.

1976 - W Warszawie urodziła się Natalia Kukulska, piosenkarka, wykonawczyni przebojów "Puszek-okruszek", "Co powie tata?", "Niepotrzebny", "Piosenka światłoczuła".

1981 - Gen. Wojciech Jaruzelski, przebywający w Moskwie na XXVI Zjeździe KPZR, spotkał się z premierem Nikołajem Tichonowem, któremu przekazał "Informację o stanie przygotowań państwa do wprowadzenia stanu wojennego".

1986 - W Warszawie przed Sądem Wojewódzkim rozpoczął się proces kierownictwa Konfederacji Polski Niepodległej; na ławie oskarżonych zasiedli: Leszek Moczulski, Krzysztof Król, Adam Słomka, Andrzej Szomański oraz Dariusz Wójcik.

2006 - W Warszawie zmarł Krzysztof Kołbasiuk, aktor teatralny i filmowy, znany m.in. z roli Gniewka w serialu "Znak orła", Łukasza Zbożnego w telewizyjnym serialu "Dom" oraz licznych kreacji aktorskich w Teatrze Polskiego Radia.

2011 - W Skolimowie zmarła Irena Kwiatkowska, aktorka, gwiazda teatru, filmu i kabaretu; na trwałe wpisała się w pamięć widzów rolami w serialach "Wojna domowa" i "Czterdziestolatek", a także w filmach "Hallo Szpicbródka", "Lata dwudzieste, lata trzydzieste"; występowała w kabaretach Szpak, Dudek i telewizyjnym Kabarecie Starszych Panów.

2011 - W Warszawie zmarł Bohdan Pociej, muzykolog, krytyk muzyczny, dziennikarz radiowy, popularyzator kultury.

2012 - W katastrofie kolejowej pod Szczekocinami zginęło 16 osób, a 57 zostało rannych.

2012 - W Warszawie zmarł Jan Maj, działacz studencki sportowy, prezes Polskiego Związku Piłki Nożnej w latach 1973-76.

2015 - W Warszawie zmarł Wojciech Giełżyński, dziennikarz, pisarz, reporter, autor książek "Indonezja, archipelag niepokojów", "Rewolucja w imię Augusta Sandino", "Gra o Himalaje", "Gdańsk. Sierpień 80".

2017 - W Angers zmarł Raymond "Kopa" Kopaszewski, francuski piłkarz urodzony w rodzinie polskich imigrantów. W 1958 r. zdobył Złotą Piłkę przyznawaną przez "France Football".

2020 – W Warszawie zmarł ostatni żyjący I sekretarz KC PZPR Stanisław Kania. W Polskiej Partii Robotniczej był od 1945 r., następnie w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W latach 1952-1956 był pracownikiem Zarządu Głównego Związku Młodzieży Polskiej. Funkcję posła na Sejm PRL VI-IX kadencji sprawował w latach 1972-1989. I sekretarzem KC PZPR Stanisław Kania był od 6 września 1980 r. do 18 października 1981 r.

2021 – W Gdańsku zmarł Jerzy Limon, anglista, pisarz, tłumacz, twórca, od 2014 r. dyrektor Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego. Od 1989 r. był prezesem Fundacji Theatrum Gedanense, stawiającej sobie za cel przywrócenie pamięci o obecności w Gdańsku teatru elżbietańskiego, do końca XVIII wieku.

Zobacz także

2024-04-19, godz. 11:00 100 lat temu urodził się Tadeusz Smreczyński, lekarz, były więzień niemieckich obozów koncentracyjnych 100 lat temu, 19 kwietnia 1924 roku, urodził się Tadeusz Smreczyński, lekarz, były więzień niemieckich obozów koncentracyjnych. Świadek historii i działacz… » więcej 2024-04-19, godz. 09:00 81. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim 81 lat temu - 19 kwietnia 1943 roku - w warszawskim getcie wybuchło powstanie kierowane przez żydowskie podziemne formacje zbrojne. Stanowiło odpowiedź na… » więcej 2024-04-19, godz. 02:21 Kalendarium historyczne 19 kwietnia » więcej 2024-04-18, godz. 16:15 Na Zamku Królewskim obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków Spotkania i debaty w kręgu osób zaangażowanych w prace na rzecz ratowania dziedzictwa kulturowe. Na Zamku Królewskim w Warszawie odbywają się obchody Międzynarodowego… » więcej 2024-04-18, godz. 16:00 Sylwia Chutnik o bojowniczkach z warszawskiego getta 19 kwietnia minie 81. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim - największego zbrojnego zrywu Żydów podczas II wojny światowej, a zarazem pierwszego… » więcej 2024-04-18, godz. 11:00 80 lat temu zmarł Jan Wojciech Kiwerski "Oliwa", komendant Okręgu Wołyń AK 80 lat temu, 18 kwietnia 1944 roku, w rejonie chutoru Dobry Kraj na Wołynu zginął podpułkownik Jan Wojciech Kiwerski, pseudonim "Oliwa", oficer Armii Krajowej… » więcej 2024-04-18, godz. 09:00 170 lat temu zmarł Józef Elsner, kompozytor, nauczyciel Fryderyka Chopin 170 lat temu, 18 kwietnia 1854 roku, zmarł Józef Elsner, kompozytor, pedagog i teoretyk muzyki, nauczyciel Fryderyka Chopina. Zasłużył się jako organizator… » więcej 2024-04-18, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 18 kwietnia » więcej 2024-04-17, godz. 15:00 Fotografie z getta w Muzeum Warszawy W Muzeum Warszawy będzie można oglądać wystawę "Świadectwa z getta warszawskiego". Gabinet pod tą samą nazwą stanie się częścią wystawy głównej… » więcej 2024-04-17, godz. 13:00 Zabytkowym autobusem szlakiem polskiego pieniądza Wycieczki zabytkowym autobusem szlakiem miejsc związanych z polską walutą narodową. To propozycja na najbliższy weekend dla mieszkańców Warszawy i turystów… » więcej
1011121314
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »