Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Żołnierze wyklęci - Jan Rodowicz 'Anoda'
2024-03-01, 12:00 Autor: /IAR/E.Leo/K.Koziełł/dok.

Żołnierze wyklęci - Jan Rodowicz "Anoda"

Jan Rodowicz "Anoda" [fot. źródło: pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Rodowicz#/media/Plik:Jan_Rodowicz_(Anoda).jpg]
Jan Rodowicz "Anoda" [fot. źródło: pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Rodowicz#/media/Plik:Jan_Rodowicz_(Anoda).jpg]
1 marca w Polsce jest obchodzony Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Upamiętnia tych, którzy po II wojnie światowej zbrojnie przeciwstawiali się sowietyzacji Polski i podporządkowaniu jej Związkowi Radzieckiemu.
Jedną z takich osób był porucznik Jan Rodowicz, pseudonim "Anoda", który zginął podczas brutalnego śledztwa w siedzibie Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie 7 stycznia 1949 roku. Miał 25 lat. Był harcerzem, żołnierzem Szarych Szeregów, oficerem Armii Krajowej, uczestniczył w najważniejszych akcjach bojowych Grup Szturmowych.

W czasie okupacji porucznik Jan Rodowicz "Anoda" brał udział między innymi w akcji pod Arsenałem, odbicia więźniów pod Celestynowem, akcji w Wilanowie. W Powstaniu Warszawskim walczył w batalionie "Zośka" na Woli i Czerniakowie. Był czterokrotnie ranny.

Po wojnie prowadził akcje propagandowe skierowane przeciwko ówczesnym władzom, rozpoznawał urzędy bezpieczeństwa publicznego i więzienia, ochraniał odprawy dowództwa Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. Zajmował się też ekshumacjami i pogrzebami poległych towarzyszy, a na Powązkach utworzył kwaterę powstańczą.

Ujawnił się przed Komisją Likwidacyjną byłej AK, rozpoczął studia architektoniczne na Politechnice Warszawskiej. Był inicjatorem utworzenia Archiwum Baonu "Zośka". Zachęcał kolegów do poszukiwań i zabezpieczenia materiałów historycznych dotyczących oddziału oraz pisania wspomnień.

Jan Rodowicz "Anoda" został aresztowany w Wigilię Bożego Narodzenia 24 grudnia 1948 roku przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego.

Zginął 7 stycznia 1949 roku, podczas przesłuchania. Według oficjalnej wersji wyskoczył z czwartego piętra budynku UB przy Koszykowej w Warszawie. Prawdziwych okoliczności jego śmierci nie udało się jednak ustalić i do dziś nie wiadomo, czy jego samobójcza śmierć nie została upozorowana.

O śmierci "Anody" komunistyczne władze powiadomiły rodzinę dopiero niespełna dwa miesiące później - 1 marca 1949 roku. Rodzina "Anody" potajemnie przeprowadziła jego ekshumację i trumnę umieszczono w rodzinnym grobie na Cmentarzu Powązkowskim. Symboliczny grób znajduje się także w Kwaterze na Łączce na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

Jan Rodowicz jest patronem nagrody, którą od 2011 roku przyznaje Muzeum Powstania Warszawskiego.

W 2021 roku na dziedzińcu Ministerstwa Sprawiedliwości w Warszawie odsłonięto pomnik Jana Rodowicza. Uroczystość zgromadziła przedstawicieli władz państwowych, Instytutu Pamięci Narodowej, organizacji kombatanckich i rodziny "Anody".

Pośmiertnie został odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. "Anoda" jest patronem drużyn harcerskich i ulic, bohaterem filmów dokumentalnych, książek oraz spektaklu Teatru Telewizji.

Zobacz także

2024-04-22, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 22 kwietnia » więcej 2024-04-21, godz. 11:00 79 lat temu oddziały 2. Korpusu Polskiego zajęły Bolonię 79 lat temu - 21 kwietnia 1945 roku - oddziały 2. Korpusu Polskiego walczące na froncie włoskim zajęły Bolonię. Miasto zostało wyzwolone w ramach operacji… » więcej 2024-04-21, godz. 09:00 105 lat temu oddziały polskie wyzwoliły Wilno spod okupacji bolszewickiej 105 lat temu - 21 kwietnia 1919 roku, w Poniedziałek Wielkanocny - oddziały polskie dowodzone przez Józefa Piłsudskiego wyzwoliły Wilno spod okupacji bolszewickiej… » więcej 2024-04-21, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 21 kwietnia » więcej 2024-04-20, godz. 21:32 Słuchowisko Teatru Polskiego Radia o getcie warszawskim Na 81. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim Teatr Polskiego Radia i Teatr Żydowski przygotowały wspólne słuchowisko. To radiowy spektakl "Zdążyć… » więcej 2024-04-20, godz. 20:50 Nowe brytyjskie muzeum opowiada historię polskich lotników Zdjęcia, mapy, ordery, dzienniki, ekwipunek, opisy w dwóch językach i nagrania wideo - to wszystko opowiada historię polskich lotników, służących podczas… » więcej 2024-04-20, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 20 kwietnia » więcej 2024-04-19, godz. 19:45 Uroczystość w hołdzie powstańcom getta warszawskiego W Warszawie uczczono żydowskich bojowników, którzy 19 kwietnia 1943 roku rozpoczęli powstanie w getcie. Akcja kierowana przez żydowskie podziemne formacje… » więcej 2024-04-19, godz. 13:00 Do polskich kin wchodzi "Przysięga Ireny" - historia Polki Ireny Gut, która z narażeniem życia ratowała Żydów W rocznicę powstania w getcie warszawskim, do polskich kin wchodzi „Przysięga Ireny”. To oparta na faktach historia polskiej pielęgniarki Ireny Gut-Opdyke… » więcej 2024-04-19, godz. 11:00 100 lat temu urodził się Tadeusz Smreczyński, lekarz, były więzień niemieckich obozów koncentracyjnych 100 lat temu, 19 kwietnia 1924 roku, urodził się Tadeusz Smreczyński, lekarz, były więzień niemieckich obozów koncentracyjnych. Świadek historii i działacz… » więcej
910111213
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »