Radio Opole » Z historycznego punktu widzenia » Felietony » Zemsta po latach
2022-06-26, 08:20 Autor: Bolesław Bezeg

Zemsta po latach

Egzekucja cywili w Polsce w 1939 r.
Egzekucja cywili w Polsce w 1939 r.
82 lata temu - 26 czerwca 1940 roku w okolicach Olsztyna pod Częstochową Niemcy rozstrzelali grupę byłych powstańców śląskich. Wśród nich był Paweł Golaś w roku 1921 dowódca jednego z powstańczych okręgów.
Z Historycznego Punktu Widzenia 26 czerwca 2022
Paweł Golaś urodził się 6 sierpnia 1885 r. w Lubszy w powiecie lublinieckim w rodzinie o silnych polskich tradycjach. Służbę wojskową w pruskiej armii zakończył w roku 1918 w stopniu sierżanta i wkrótce po powrocie w rodzinne strony zaangażował się w polską konspirację niepodległościową.

Wkrótce w strukturach Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska objął funkcję komendanta na terenie powiatu lublinieckiego. W czerwcu 1919 roku w wyniku dekonspiracji grupy konspiratorów został aresztowany i skierowany do więzienia w Opolu, gdzie miało się odbyć śledztwo i proces.

Podczas transportu zdołał wyskoczyć z pociągu i umknąć pościgowi do lasu. Od tej pory musiał się ukrywać, ale nadal pozostał komendantem powiatowym POW w powiecie lublinieckim, czasowo przejmując też komendę nad powiatami kluczborskim i oleskim.

W sierpniu 1920 roku gdy wybuchło II powstanie śląskie, do walki przystąpili także polscy konspiratorzy w powiecie lublinieckim. Pod dowództwem Pawła Golasia powstańcom udało się opanować część powiatu lublinieckiego i utrzymać teren aż do zawieszenia broni.

Dzięki sprawności organizacyjnej powiatowego komendanta tutejsze struktury powstańcze przetrwały likwidację II powstania i wraz z całą POW przeszły reorganizację oraz przygotowania do III powstania.

Podczas III powstania śląskiego Paweł Golaś objął dowództwo jednego z powstańczych batalionów, na którego czele walczył o Lubliniec, a potem o Dobrodzień. Po opanowaniu terenu objął funkcję szefa powstańczych struktur administracyjnych, których celem było unormowanie życia ludności cywilnej na opanowanym terenie. Po zakończeniu powstania osiadł w Lublińcu, gdzie zajął się kupiectwem.

Po wybuchu II wojny światowej jako wybitny działacz powstańczy znalazł się na liście najbardziej poszukiwanych Ślązaków. Przez pięć miesięcy udało mu się ukrywać w Częstochowie, ale 1 lutego 1940 roku został rozpoznany i aresztowany przez gestapo.

26 czerwca 1940 roku Paweł Golaś wraz z innymi polskimi działaczami został rozstrzelany w lesie niedaleko Olsztyna pod Częstochową.

Zobacz także

2022-04-30, godz. 07:26 Święty Papież Trzy dni temu – w minioną środę obchodziliśmy ósmą rocznicę kanonizacji papieża Jana Pawła II, 27 kwietnia 2014 roku odbyła się w Watykanie msza kanonizacyjna… » więcej 2022-04-24, godz. 08:25 Wielki Kazimierz Jutro przypada 689 rocznica koronacji na króla Polski królewicza Kazimierza, który przeszedł do historii z przydomkiem Wielki. Odbyło się to 25 kwietnia… » więcej 2022-04-23, godz. 07:46 Petlury misja nieudana Wczoraj minęła 102 rocznica zawarcia przez rząd polski umowy politycznej z reprezentującym Ukraińską Republikę Ludową Symonem Petlurą otwierając ostatni… » więcej 2022-04-18, godz. 08:25 Monarchia czy republika? W początkach XX wieku, a więc stosunkowo niedawno bo ledwie 104 lata temu, kiedy rozważano odzyskanie przez Polskę niepodległości, dla większości stronnictw… » więcej 2022-04-17, godz. 08:26 Wielkanocna koronacja Wielkanoc to dzień, w którym na przestrzeni dziejów możni tego świata lubili wyznaczać termin ważnych wydarzeń. Całkiem sporo koronacji miało miejsce… » więcej 2022-04-16, godz. 07:22 Jak zawrócić z drogi do Emaus Dziś Wielka Sobota – jedyny dzień w roku, podczas którego w Kościele Katolickim nie odprawia się mszy, a jedynie krótkie nabożeństwa święcenia pok… » więcej 2022-04-10, godz. 08:20 Decydujące starcie 281 lat temu 10 kwietnia 1741 roku obok wsi Małujowice niedaleko Brzegu doszło do bitwy, w której Prusacy pokonali armię austriacką. W efekcie Śląsk przeszedł… » więcej 2022-04-09, godz. 07:20 Gdzie ta bitwa? 781 lat temu 9 kwietnia 1241 roku na Śląsku doszło do największej bitwy podczas pierwszego mongolskiego najazdu na Polskę, znanej w historii jako bitwa pod… » więcej 2022-04-03, godz. 08:25 Towarzysze Karola IV Pojutrze przypada 667 rocznica koronacji cesarskiej Karola IV Luksemburskiego. W uroczystości tej wziął udział m.in. opolski książę Bolesław Pierworod… » więcej 2022-04-02, godz. 07:20 Pamięć serca Dziś mija 17 lat od 2 kwietnia 2005 roku, kiedy świat przeżywał odejście świętego papieża Jana Pawła II. » więcej
678910
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »