Radio Opole » Z historycznego punktu widzenia » Felietony » W podręcznikach nadal cisza
2021-01-23, 06:36 Autor: Bolesław Bezeg

W podręcznikach nadal cisza

Wojciech Kossak "Bitwa pod Górą Świętej Anny"
Wojciech Kossak "Bitwa pod Górą Świętej Anny"
Jutro przypada 433 rocznica stoczenia bitwy pod Byczyną. Obok bitwy o Górę Świętej Anny z 1921 roku to jedno z dwóch wydarzeń historycznych jakie miały miejsce na terenie naszego województwa i trafiły do szkolnych podręczników historii. Czy tak skromna obecność w programach nauczania oznacza, że Opolszczyzna leży na marginesie historii?
Fakt, że w szkolnych podręcznikach do historii trudno odnaleźć wzmianki o Opolszczyźnie wcale nie oznacza, że my mieszkańcy Opolszczyzny jesteśmy jakimiś historycznymi prowincjuszami. Przez nasze ziemie przetaczały się wielkie wydarzenia, a Opolanie niejednokrotnie odgrywali kluczową rolę w ważnych wydarzeniach i procesach historycznych.

Już w połowie IX wieku słynny Geograf Bawarski wymienia plemię Opolan jako posiadające 20 grodów. Znaczyło to, że Opolanie są plemieniem silnym i dobrze zorganizowanym. Wszak 20 grodów na stosunkowo niewielkim terenie to nie byle co. Każdy stanowił oparcie dla okolicznej ludności i bazę dla o bezpieczeństwo tej ludności dbającej wojackiej drużyny.

Jeszcze w IX wieku na Opolszczyznę trafili z chrześcijańskimi naukami uczniowie słowiańskich apostołów Cyryla i Metodego. Oznacza to, że chrześcijaństwo trafiło na Śląsk o 100 lat szybciej niż do reszty Polski. Sto lat później swoje kazania miał tu też wygłosić święty Wojciech.

W roku 1108 czeski napad na Koźle skłonił Bolesława Krzywoustego do wyprawy wojennej na Czechy. Sto trzydzieści lat później opolski władca Mieszko Otyły jako jeden z nielicznych polskich władców stawia skuteczny opór mongolskiemu najazdowi odnosząc jedyne chyba w tej wojnie polskie zwycięstwo pod Raciborzem.

W roku 1312 zbuntowani krakowscy mieszczanie skonfliktowani z Władysławem Łokietkiem o rozjemstwo zwracają się nie do kogo innego ale do opolskiego władcy Bolesława I. W efekcie słynny wójt Albert spędza pięć ostatnich lat swojego życia jako więzień na opolskim Ostrówku.

80 lat później książę Władysław Opolczyk robi zawrotną karierę na węgierskim dworze, staje się pełnomocnikiem Ludwika Węgierskiego na Królestwo Polskie i zarządcą Rusi. Stamtąd przywozi do Częstochowy ikonę Matki Boskiej i funduje klasztor na Jasnej Górze. Wkrótce został ojcem chrzestnym Jagiełły, który właśnie po Opolczyku przyjmując chrześcijaństwo otrzymał imię Władysław.

Wiek XV to czas rozwoju Uniwersytetu Jagiellońskiego – oczywiście nie zabrakło tam całego legionu obywateli księstwa opolskiego, którzy kształcili się tam, odnosili naukowe sukcesy, a wielu z nich zostało na akademii na zawsze jako profesorowie.

W tym samym czasie przez Opolszczyznę kilkukrotnie przetaczają się pancerne wozy husyckich powstańców. Katolicka armia interwencyjna ponosi w początkach 1428 roku druzgocącą klęskę pod Nysą. Opolski następca tronu, a póki co książę na Głogówku Bolko Wołoszek przechodzi na husytyzm. Trudno się dziwić, studiował w Pradze, gdzie narodziła się ta nowa forma chrześcijaństwa.

To opolski książę Jan Dobry wydał pierwszą na świecie ustawę regulującą zagadnienia związane z górnictwem. Trudno się dziwić, wszak księstwo opolskie w swych granicach miało jedno z największych centrów przemysłowych ówczesnej Europy – górnośląskie kopalnie i zagłębie metalurgiczne w dolinie Małej Panwi.

W XVII wieku Opolszczyzna miała nieszczęście znajdować się w miejscu, przez które kilkukrotnie przetoczyła się największa jak dotąd europejska wojna. Zaraz potem Opole udzieliło schronienia polskiemu senatowi, w trakcie obrad którego polski król wydał uniwersał o powszechnym antyszwedzkim powstaniu.

W roku 1741 na Opolszczyźnie pod Małujowicami stoczono bitwę, która zadecydowała o losach całego Śląska. W jej efekcie Austria musiała na zawsze pożegnać się z górnośląskimi bogactwami naturalnymi.

W roku 1807 przez Śląsk przetoczyła się Wielka Armia Napoleona. Oblężenia Nysy, Koźla i Brzegu były istotnymi etapami wojen napoleońskich.

Dalej była budowa jednego z najważniejszych kanałów w Europie Środkowej z Koźla do Gliwic. Powstania Śląskie, których największa bitwa została stoczona na Górze Świętej Anny czyli na Opolszczyźnie. W tej samej okolicy podczas II wojny światowej Niemcy ulokowali trzy zakłady produkujące syntetyczną benzynę, będące kluczowymi obiektami dla dalszego przebiegu wojny. Tysiące alianckich bombowców przylatywało nad Opolszczyznę z Włoch by zniszczyć te obiekty.

To tylko kilka najbardziej spektakularnych przykładów opolskiej obecności na kartach historii. Paradoks polega na tym, że to właściwie to zupełny przypadek, iż losy polskiej korony w roku 1588 rozstrzygnęły się właśnie pod Byczyną. Hetman Zamoyski zręcznym manewrowaniem zmusił Maksymiliana do zastąpienia sobie drogi. Traf chciał, że armie spotkały się akurat pod Byczyną. Mało brakowało a do bitwy doszło by gdzieś pod Częstochową i wtedy żegnajcie podręczniki.
Z historyczego punktu widzenia 23 stycznia 2021

Zobacz także

2022-08-06, godz. 07:20 Chrzestny Jagiełły 626 lat temu oblegające Opole wojska króla Władysława Jagiełły zmusiły opolskich książąt do podpisania traktatu zmieniającego stosunki własnościowe… » więcej 2022-07-31, godz. 08:20 Kapelan Prymasa Dziś przypada 20 rocznica tragicznej śmierci księdza Stanisława Skorodeckiego. Ksiądz Skorodecki był kapelanem kardynała Stefana Wyszyńskiego, w czasie… » więcej 2022-07-30, godz. 07:20 Schizma wschodnia 965 lat temu w lipcu 1054 roku Papież Leon IX wysłał do Konstantynopola swojego legata, który w odpowiedzi na zamknięcie w stolicy Bizancjum kościołów… » więcej 2022-07-24, godz. 08:20 Polaków z Prus rugowanie Pojutrze przypada 137 rocznica wydania przez władze krajowe Prus zarządzenia nakazującego wysiedlenie z terytorium niemieckiego państwa wszystkich Polaków… » więcej 2022-07-23, godz. 07:20 Z Petlurą na Kijów W minioną środę minęła 103 rocznica zawarcia rozejmu pomiędzy siłami zbrojnymi Rzeczpospolitej Polskiej a Ukraińskiej Republiki Ludowej, którymi dowodził… » więcej 2022-07-17, godz. 08:20 Kongresówka lepsza niż PRL? W najbliższą środę przypada 207 rocznica proklamowania w Warszawie tzw. Królestwa Polskiego. Królestwo to utworzono po pokonaniu Napoleona Bonaparte i na… » więcej 2022-07-16, godz. 07:29 Śmierć za pragnienie wolności Dziś przypada 47 rocznica próby ucieczki rolniczym samolotem do Austrii, jaką podjął 16 lipca 1975 roku pilot i instruktor z opolskiego aeroklubu Dionizy… » więcej 2022-07-10, godz. 08:21 Śląska odepchnięcie 781 lat temu 10 lipca 1241 roku Konrad Mazowiecki zbrojnie zajął Kraków i tym aktem ostatecznie zniweczył kilkudziesięcioletnie starania Piastów Śląskich… » więcej 2022-07-09, godz. 07:20 Przyspieszone uprzemysłowienie W efekcie rosyjskiej inwazji na Ukrainę wielu ludziom w Polsce i na świecie otworzyły się oczy. Jedną z najpilniejszych spraw stała się kwestia rozbudowy… » więcej 2022-07-03, godz. 08:20 Operacja Ostra Brama W tym tygodni ubędziemy obchodzić 78 rocznicę rozpoczęcia przeprowadzonej przez Armię Krajową podczas II wojny światowej w ramach „Akcji Burza” operacji… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »