Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2023-02-05, 08:00 Autor: PAP

Kartka z kalendarza

1752 - Marszałek wielki koronny Franciszek Bieliński powołał w Ostrowie Wielkopolskim pierwszą zawodową straż pożarną na ziemiach polskich.

1862 - W Dębinach koło Przasnysza urodził się Aleksander Kakowski, arcybiskup metropolita warszawski, kardynał, ostatni prymas Królestwa Polskiego.

1866 - W Stoku urodził się Ignacy Chrzanowski, historyk literatury, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, współzałożyciel Towarzystwa Polskiej macierzy Szkolnej, autor "Historii literatury niepodległej Polski"; zmarł w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen w 1940 r.

1893 - W Krakowie urodził się Roman Ingarden, filozof, uczeń Edmunda Husserla, twórca krakowskiej szkoły filozoficznej, fenomenolog, badacz podstaw teorii literatury i estetyki opisowej, członek PAN, wieloletni wykładowca i profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

1905 - W Warszawie na VII Zjeździe Polskiej Partii Socjalistycznej powołano Organizację Spiskowo-Bojową PPS, mającą na celu osłanianie manifestacji robotniczych oraz szkolenie kadr na wypadek wybuchu antyrosyjskiego powstania. W czerwcu 1906 r. została ona przemianowana na Organizację Bojową PPS.

1909 - W Łodzi urodziła się Grażyna Bacewicz, kompozytorka, skrzypaczka; skomponowała m.in. "IV kwartet smyczkowy" i "VII Koncert skrzypcowy", za które otrzymała międzynarodowe nagrody.

1917 - W Chochołowie urodził się Stanisław Frączysty, kurier tatrzański, żołnierz AK, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych Auschwitz i Buchenwald.

1919 - Dekretem papieża Benedykta XV w Polsce utworzone zostało Biskupstwo Polowe; pierwszym biskupem polowym mianowany został bp Stanisław Gall.

1930 - W Gnaszynie, dziś dzielnica Częstochowy, urodziła się Kalina Jędrusik, aktorka znana z ról w m.in. filmach "Upał", "Lekarstwo na miłość", "Ziemia obiecana"; także piosenkarka, która wylansowała przeboje: "Bo we mnie jest sex", "Do ciebie szłam", "Mój pierwszy bal".

1931 - We Lwowie urodziła się Krystyna Radzikowska, arcymistrzyni szachowa, 9-krotna mistrzyni Polski, uczestniczka pięciu olimpiad szachowych.

1934 – Podczas zjazdu Akcji Katolickiej w Krakowie powołano Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży.

1937 - Wicepremier i minister skarbu Eugeniusz Kwiatkowski na posiedzeniu Komisji Budżetowej Sejmu przedstawił plan budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego (COP).

1943 - Początek akcji likwidacyjnej w getcie białostockim; w ciągu ośmiu dni hitlerowcy wywieźli do obozu zagłady w Treblince 10 tys. ludzi, a 2 tys. zamordowali na miejscu.

1945 - W Bartoszowinach na Kielecczyźnie urodził się Leszek Mądzik, scenograf, reżyser; założyciel i kierownik Sceny Plastycznej KUL; do jego najważniejszych spektakli należą m.in. "Kir", "Powłoki", "Źródło".

1945 - W Przeworsku urodził się Marek Barbasiewicz, aktor teatralny i filmowy, znany m.in z filmu "Zabij mnie, glino".

1947 - Sejm wybrał Bolesława Bieruta prezydentem RP.

1956 - W Nowej Rudzie urodził się Krzysztof Tyniec, aktor, znany m.in. z telewizyjnego kabaretu Olgi Lipińskiej, także z seriali "Boża podszewka", "Daleko od noszy".

1956 - We włoskiej miejscowości Cortina d'Ampezzo zakończyły się VII Zimowe Igrzyska Olimpijskie. Polska zdobyła na nich jeden medal - brąz w kombinacji norweskiej wywalczył Franciszek Gąsienica Groń.

1960 – Dokonano oblotu samolotu szkolno-treningowego PZL TS-11 Iskra.

1964 - W Łodzi urodził się Piotr Trzaskalski, reżyser filmowy, scenarzysta, autor filmów "Edi", "Mistrz" i "Mój rower".

1982 - Stan wojenny: W Świdniku na wezwanie władz Solidarności zaczęły się masowe spacery w porze nadawania Dziennika TV o 19.30. Z czasem do podobnej akcji przystąpili mieszkańcy innych miast.

1982 - W Londynie zmarł Tadeusz Bielecki, polityk narodowo-demokratyczny, działacz OWP, poseł na Sejm, prezes Stronnictwa Narodowego.

1985 - Z Paryża do Warszawy przyleciał szef tamtejszego Biura NSZZ "Solidarność" Seweryn Blumsztajn. Na lotnisku unieważniono mu paszport i nakazano natychmiastowy powrót do Francji.

1990 - Premiera filmu "Marcowe migdały" w reżyserii Radosława Piwowarskiego.

1994 - W Opolu zmarł Joachim Halupczok, kolarz, mistrz świata w indywidualnym wyścigu szosowym z Chambery (1989) i wicemistrz olimpijski z Seulu (1988) w drużynowym wyścigu szosowym.

2005 - W Warszawie zmarła Michalina Wisłocka, ginekolog, cytolog i seksuolog, autorka pierwszych polskich popularnonaukowych książek dotyczących seksuologii, w tym poradnika "Sztuka kochania", którego nakład liczył w sumie 7 mln egzemplarzy.

2008 - W Warszawie zmarł Hubert Drapella, scenarzysta i reżyser, autor filmów "Historia jednego myśliwca", "Soból i panna" oraz popularnych seriali "Pan Samochodzik i templariusze" i "Znak orła"; żołnierz harcerskiego batalionu "Parasol", uczestnik Powstania Warszawskiego.

2016 - W Warszawie zmarła Maria Stypułkowska-Chojecka "Kama" - łączniczka i wywiadowca batalionu "Parasol" Armii Krajowej, uczestniczka wielu akcji zbrojnych AK, w tym udanego ataku na niemieckiego zbrodniarza Franza Kutscherę, dowódcę SS i policji w dystrykcie warszawskim; uczestniczka Powstania Warszawskiego.

2020 – W Los Angeles zmarł Kirk Douglas, potomek polskich Żydów z Kresów dawnej Rzeczypospolitej, wybitny amerykański aktor, legenda złotej ery Hollywood, znany z takich filmów jak "Spartakus", "Ostatni zachód słońca", "Układ", "Był sobie łajdak" oraz "Pasja życia".

2021 – W Warszawie zmarł Wojciech Burszta, antropolog, kulturoznawca, eseista i krytyk kultury. Zajmował się badaniami z kręgu antropologii współczesności i kulturoznawstwa.

Zobacz także

2024-11-16, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 16 listopada - Międzynarodowy Dzień Tolerancji, święto ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ rezolucją z 12 grudnia 1995 roku z inicjatywy UNESCO. 16… » więcej 2024-11-15, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 15 listopada - Dzień Uwięzionego Pisarza, ustanowiony w 1984 roku przez PEN Club. 15 listopada - Światowy Dzień Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc… » więcej 2024-11-14, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 14 listopada - Międzynarodowy Dzień Zwalczania Nielegalnego Handlu Dobrami Kultury. 14 listopada - Światowy Dzień Walki z Cukrzycą, ustanowiony przez… » więcej 2024-11-13, godz. 14:25 Kartka z kalendarza 13 listopada - Międzynarodowy Dzień Niewidomych, obchodzony w dzień urodzin francuskiego pedagoga Valentina Haüya w 1745 roku, założyciela pierwszej szkoły… » więcej 2024-11-12, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 12 listopada - Światowy Dzień Zapalenia Płuc, nazywany też Światowym Dniem Pneumonii lub Światowym Dniem Walki z Pneumonią. Ustanowiony przez Światową… » więcej 2024-11-11, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 11 listopada - Narodowe Święto Niepodległości, polskie święto narodowe, obchodzone, co roku 11 listopada na pamiątkę odzyskania przez Polskę niepodległości… » więcej 2024-11-10, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 10 listopada - Światowy Dzień Nauki dla Pokoju i Rozwoju, ustanowiony przez ONZ, w 2001 roku. 10 listopada - Dzień Jeża. » więcej 2024-11-09, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 9 listopada - Międzynarodowy Dzień Walki z Faszyzmem i Antysemityzmem, upamiętniający pogrom Żydów w hitlerowskich Niemczech podczas nocy kryształowej. 9… » więcej 2024-11-08, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 8 listopada - Światowy Dzień Radiologii. 8 listopada - Europejski Dzień Zdrowego Jedzenia i Gotowania. » więcej 2024-11-07, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 7 listopada - Międzynarodowy Dzień Fizyki Medycznej. » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »