Jan II Kazimierz Waza był przyrodnim młodszym bratem zmarłego w 1648 roku króla polskiego Władysława IV Wazy. O opustoszały tron stoczył podczas wolnej elekcji walkę ze swoim młodszym bratem Karolem Ferdynandem Wazą - biskupem wrocławskim, księciem nyskim i opolsko-raciborskim.

Wkrótce po elekcji musiał zająć się wojną z kozackim powstaniem dowodzonym przez Bohdana Chmielnickiego. Kto oglądał film "Ogniem i mieczem" lub ewentualnie czytał powieść pod tym samym tytułem napisaną przez Henryka Siekiewicza, ten zapewne pamięta, że to do tego właśnie króla przedarł się główny bohater powieści Jan Skrzetuski.

Prawdziwy bohater spod Zbaraża nazywał się wprawdzie Mikołaj Skrzetuski, ale Sienkiewicz i tak dość dobrze odmalował postać króla Jana Kazimierza. Z jednej strony król był romantykiem nie stroniącym od miłosnych przygód, z drugiej strony, przez całe życie był głęboko zakochany w Marii Ludwice Gonzadze, którą poznał w młodości we Francji, a która została najpierw żoną jego starszego przyrodniego brata - króla Władysława IV Wazy, po którego śmierci niegdysiejsi zakochani mogli się wreszcie połaczyć małżeństwem.

Niestety wykształcony i obyty w świecie Jan Kazimierz większość swoich królewskich lat spędził prowadząc trzy wielkie wojny. Nie rozsztrzygnięta wojna z Kozakami Chmielnickiego przyniosła wojnę z Moskwą. Nim zdołał poradzić sobie z Rosjanami (bo wówczas już powoli tak właśnie zaczęto nazywać mieszkańców Wielkiego Ksiestwa Moskiewskiego) Rzeczpospolitą "zalali" Szwedzi.

Podczas Potopu Szwedzkiego król Jan Kazimierz i królowa Ludwika Maria (po przyjeździe do Polski zmieniła kolejność imion by nie drażnić Polaków dla których imię Maria było zarezerwowane dla Matki Boskiej) schronili się w księstwie opolskim.

Swoją polskość i maryjność Jan Kazimierz udowodnił 1 kwietnia 1656 r. ustanawiając Matkę Boską Królową Polski, który to tytuł w Kościele Katolickim funkjonuje do dziś dnia.

Jan Kazimierz wojny ze Szwedami zakończył w roku 1660, a z Rosją w 1667 i wydawało się, że wreszcie zazna spokoju, ale w tym samym roku zmarła królowa. Wówczas Jan Kazimierz stracił serce do rządzenia królestwem i w rok później abdykował.

W roku 1668 Jan Kazimierz wyjechał do Francji, gdzie został opatem słynnego benedyktyńskiego opactwa Saint-Germain-des-Prés. Zmarł w roku 1672, rzekomo na wieść o utracie przez Rzeczpospolitą twierdzy w Kamieńcu Podolskim. Pochowano go w wawelskiej katedrze.

Mimo niewątpliwych talentów militarnych i świetnego wykształcenia oraz wielkiej inteligencji współcześni oceniali króla Jana Kazimierza negatywnie. Mowili o nim "Początek Nieszczęść Polski". Po jego śmierci kolejnym królem wybrano Michała Korybuta Wiśniowieckiego. Dopiero teraz obywatele Rzeczypospolitej Obojga Narodów poczuli sens przysłowia "szanuj szefa swego, możesz mieć gorszego".